از دوران‌های قدیم مهندسین و سازندگان ابنیه مختلف با روش‌های پی‌سازی دوران خود آشنا و با مسائل گوناگون ناشی از رفتار خاک‌های مختلف برخورد داشته‌اند.

اساسا طراحی و اجرای پی ساختمان ها از مهم‌ترین و در عین حال حساس‌ترین قسمت‌های محاسبه و بنای ابنیه است و غالب اشکالات بعدی زاییده عدم وجود پی مناسب و یا کم‌توجهی به این قسمت پراهمیت بنا می‌باشد.

طرح یک پی مناسب مستلزم شناخت رفتار واقعی زمین زیر آن و تغییرات احتمالی این رفتار در اثر مرور زمان یا پیدایش شرایط جدید است.

گرچه طرح و اجرای پی ابنیه از دیرباز رایج بوده است، لیکن مبنای آن تجربیات قبلی بود و به همین دلیل هر چند گاه خرابی‌هایی پدید می‌آمد که نشان دهنده نارسایی‌های روش‌های تجربی به کار گرفته شده بود.

شناخت و بررسی رفتار خاک موضوع «مکانیک خاک» است. مکانیک خاک، مانند مکانیک سنگ، پایهعلمی لازم برای تحلیل و طراحی در مهندسی خاک و پی، یکی از زیرشاخه‌های مهندسی عمران، را فراهم می‌کند.  

مکانیک خاک برای تحلیل تغییر شکل‌ها، یا حرکت سیالات در سازه‌های طبیعی یا ساختگی (دست‌ساز بشر) که از خاک ساخته شده‌اند یا زیربنای خاکی دارند و یا سازه‌هایی که در زیرخاک مدفون شده‌اند بکار می‌رود؛ سازه‌هایی مانند پی ساختمان‌ها و پل‌ها، دیوارهای حائل، سدها و سامانه خطوط لوله مدفون در زمین.

 اصول مکانیک خاک در دیگر رشته‌های مهندسی مانند مهندسی زمین‌شناسی، خاک، سازه‌های دریایی، کشاورزی، هیدرولوژی و رشته فیزیک خاک مورد استفاده قرار می‌گیرد.

اولین قدم‌ها در راه «مکانیک خاک» در سال ۱۷۷۳ به وسیله کولمب با ارائه تحقیقات درباره‌ی رانش خاک‌ها برداشته شد. در طول قرن نوزدهم میلادی بررسی‌ها و مطالعات نظری متعددی از جمله کارهای رانکین و بوسینسک دفتر مکانیک خاک را غنی‌تر کرد. لیکن جهش اساسی را در سال ۱۹۲۵ کارل ترزاقی به این علم نوپا داد. دید صحیح و مهندسی ترزاقی از پدیده‌های فیزیکی شاید مهمترین عامل پیشرفت و نمایاندن پژوهش‌های جدید در مکانیک خاک بوده است. از پایان جنگ دوم جهانی، این جریان ادامه دارتر شده و تجربیات و بررسی‌ها چندین برابر شده‌اند. دستگاه‌های اندازه‌گیری جدید ساخته شد و آزمایش‌های دقیق‌تر و بهتر پدید آمد. پیشرفت‌های به پایه‌ای رسید که علم مکانیک خاک یکی از ارکان مهندسی راه و ساختمان به حساب آمد.

+ منبع: مکانیک خاک (جلد اول) - مولفین: کامبیز بهنیا، امیر محمد طباطبایی