مقاله تحلیلی: انواع گسیختگی در شیروانی خاک

یک شیروانی خاک در واقع یک توده خاک به‌صورت مایل است که می‌تواند طبیعی یا ساخته دست انسان باشد. در این مقاله به بررسی شکل و انواع مختلف گسیختگی‌های شیروانی می‌پردازیم.

انواع گسیختگی

گسیختگی‌های شیروانی خاک عموماً به چهار دسته تقسیم می‌شوند:

1. گسیختگی انتقالی
2. گسیختگی چرخشی
3. گسیختگی گوه
4. گسیختگی ترکیبی

گسیختگی انتقالی

•  گسیختگی انتقالی درشیب‌های نامحدود اتفاق افتاده و در اینجا سطح گسیختگی موازی سطح شیب است.
• یک شیب زمانی نامحدود نامیده می‌شود که شیب مرزهای مشخصی نداشته باشد و خاک زیر سطح آزاد آن مشخصات مشابهی در طول شیب داشته باشد.
• همان‌گونه که قبلاً گفته شد، وقتی خاک در طول شیب مشخصات مشابهی در عمق مشخصی داشته باشد و خاک زیر آن سخت و مقاوم باشد، خاک بالایی ضعیف، یک سطح لغزش موازی در هنگام گسیختگی شکل می‌دهد.
• این نوع گسیختگی را می‌توان درشیب‌هایی با مصالح لایه‌لایه یا شیروانی‌های طبیعی دید.

گسیختگی چرخشی

• در گسیختگی چرخشی، گسیختگی با چرخش در طول یک سطح لغزنده اتفاق می‌افتد و در نتیجه شکل سطح گسیختگی به‌دست‌آمده منحنی شکل است. سطح گسیخته شده به سمت بیرون و پایین حرکت می‌کند.
• فرم گسیختگی در خاک‌های همگن، دایره‌ای و در خاک‌های غیر همگن، غیر دایره‌ای خواهد بود.
• گسیختگی چرخشی ممکن است به سه شکل مختلف رخ دهد:

1. گسیختگی وجه یا گسیختگی شیب
2. گسیختگی پای شیب
3. گسیختگی بستر

گسیختگی وجه یا گسیختگی شیب زمانی رخ می‌دهد که خاک رویِ پای شیب ضعیف باشد. در این حالت صفحه گسیختگی قسمت بالای پای شیب را قطع می‌کند.

• گسیختگی پای شیب معمول‌ترین شکل گسیختگی است که در آن صفحه گسیختگی از پای شیب عبور می‌کند.
• گسیختگی بستر زمانی رخ می‌دهد که لایه خاک زیر پای شیب ضعیف باشد و صفحه گسیختگی از بستر شیب عبور می‌کند.
• گسیختگی چرخشی را می‌توان درشیب‌های محدودی مانند بندهای خاکی، خاک‌ریزها، شیب‌های مصنوعی و غیره مشاهده کرد.

گسیختگی گوه

• گسیختگی گوه که به نام گسیختگی بلوکی یا گسیختگی صفحه‌ای هم شناخته می‌شود، یک صفحه گسیختگی مایل ایجاد می‌کند.
• این نوع گسیختگی زمانی رخ می‌دهد که در شیب شکاف، درز یا لایه‌های ضعیف خاک وجود داشته باشد یا شیب از دو نوع مصالح مختلف تشکیل‌شده باشد.
• این نوع گسیختگی مشابه گسیختگی انتقالی است؛ با این تفاوت که گسیختگی انتقالی تنها درشیب‌های نامحدود اتفاق می‌افتد، اما گسیختگی گوه‌ای می‌تواند درشیب‌های محدود هم اتفاق بیافتد.

گسیختگی ترکیبی

• این گسیختگی، ترکیبی از لغزش انتقالی و لغزش چرخشی است.
• در این حالت سطح گسیختگی در دو انتها مانند گسیختگی چرخشی خمیده است و در قسمت مرکزی مانند گسیختگی انتقالی صاف است.
• هرگاه لایه خاک سخت در عمق قابل‌توجهی از پای شیب وجود داشته باشد، سطح لغزش مسطح می‌شود.

 منبع

 نوشته شده توسط تیم مترجمین موسسه 808

اگر دوست دارید به تیم مترجمین 808 بپیوندید، با ما تماس بگیرید.

دریافت فایل PDF مقاله برای اعضای VIP رایگان است. سایر کاربران با پرداخت ۱۰۰۰ تومان می توانند اقدام به دریافت این فایل کنند.