آب‌گذر یا آبراه، به مجراهایی گفته می‌شود که که جریان آب را در مسیر خاصی هدایت می‌کنند. آب‌گذرها برای عبور آسان آب ساخته می‌شوند.

در علوم مهندسی نوین این اصطلاح برای هر سامانه لوله‌ای شکل، راه آب، نهرآب، کانال، قنات، تونل و دیگر سامانه‌های عمرانی استفاده می‌شود. همچنین اصطلاح آب‌گذرگاهی اوقات به پل‌های آبی اطلاق می‌شود. پل‌های آب گذرها به منظور رد شدن آب رودخانه‌ها از زیر ساختارهای راه آهن، راه شوسه که بر روی یک شکاف بزرگ زمینی هستند کاربرد دارند. اصطلاح آب‌گذر aqueduct از کلمه‌های لاتین aqua و ducere به ترتیب به معنای آب و گذر اخذ شده است.

آبگذر در راهسازی
آب گذر یکی از انواع ابنیه فنی در راه‌سازی است که به جهت تسهیل در تخلیه و یا عبور آب‌های سطحی از یک طرف به طرف دیگر راه احداث می‌گردد.

جهت طراحی ابعاد آبگذر نیاز به انجام مطالعات هیدرولوژیکی می‌باشد.این مطالعات به جهت محاسبه حداکثر حجم آبی که در زمان اوج بارندگی و یا پس از آن به آبگذر می‌رسد انجام می‌گردد.

محاسبه صحیح حجم آب سبب تخلیه مناسب جریان سیلابی می‌گردد که در مسیر خود به جاده احداث شده برخورد می‌نماید. عدم طراحی مناسب آبگذر سبب شسته شدن جسم راه و تخریب راه احداث شده می‌گردد.

انواع اصلی آبرو متداول در ایران
آبرو دالی؛ بر روی آن خاکریزی نمی‌شود و ارتفاع آن هم طراز جاده است. از بتن آرمه ساخته می‌شود

آبرو زیرخاکی؛ بر روی آن خاکریزی می‌شود و ارتفاع آن چند متر پایین‌تر از جاده است.

آبرو مدفون؛ اغلب قوسی شکل که بر روی آن خاکریزی با ارتفاع بالا انجام شده و در دره‌های عمیق و بسیار پایین‌تر از ارتفاع جاده قرار می‌گیرد.

پارامترهای مهم طراحی آبگذر
هر آبگذر دارای ‍‍پارامترهای طراحی به شرح زیر است.

• تعداد دهانه آبرو
• عرض هر دهانه آبرو
• ارتفاع آبرو

برای مثال برای نامیدن آبرو می‌گویند ۳ دهانه ۵ متری به ارتفاع ۲ متر یا ۳*۵*۲

در محل‌هایی که معمولاً دشت محسوب شده و محاسبات هیدرولوژیکی برای مسیر راه انجام نمی‌گردد به صورت عرف در هر ۲۰۰ متر یک آبرو با دهانه ۲ متری به شکل قوطی، لوله با قطر ۲ متر و یا آبروی با مصالح بنایی و یا بتنی تعبیه می‌گردد.

استانداردسازی آبروها
به جهت برآورد هزینه احداث هر آبرو و نیز اجرای آسان مجموعه آبروها تا دهانه ۸ متری در دفترچه‌ای با نام آیین‌نامه ۸۳ موجود می‌باشد.

آبروها با دهانه ۶ متر و بیشتر دیگر آبرو محسوب نشده و پل می‌باشند. تفاوت پل با آبرو در امکان خاک ریزی بر روی آبرو است. خاکریزی بر روی پل سبب اضافه شدن بر وزن آن شده و هزینه ساخت پل را بالا می‌برد.

مجموعه نقشه‌های تیپ اجرایی آبروها تا دهانه ۸ متر که به صورت گسترده در راه‌سازی مورد استفاده قرار می‌گیرد در وبگاه معاونت نظارت راهبردی معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور در دسترس می‌باشد.

 منبع: ویکی پدیا