مقررات ملی ساختمان مجموعه‌ای است از ضوابط فنی، اجرایی و حقوقی لازم‌الارعایه در طراحی، نظارت و اجرای عملیات ساختمانی اعم از تخریب، نوسازی، توسعه بنا، تعمیر و مرمت اساسی، تغییر کاربری و بهره‌برداری از ساختمان که به منظور تامین ایمنی، بهره‌دهی مناسب، آسایش، بهداشت و صرفه اقتصادی فرد و جامعه وضع می‌شود.

وزارت مسکن و شهرسازی طبق ماده ۳۳ قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان وظیفه تدوین مقررات ملی ساختمان را به عهده دارد. این وزارتخانه با تشکیل شورایی تحت عنوان «شورای تدوین مقررات ملی ساختمان» با عضویت استادان و صاحب‌نظران برجسته کشور به منظور نظارت بر تهیه و هماهنگی بین مباحث از حیث شکل، ادبیات، واژه‌پردازی، حدود و دامنه‌ی کاربرد و همچنین با تشکیل‌دادن «کمیته‌های تخصصی» شرایط لازم برای تدوین این مقررات را به وجود آورده است.

پس از تهیه پیش‌نویس مقدماتی مبحث مورد نظر، کمیته‌های تخصصی مربوط به هر مبحث پیش‌نویس مذکور را مورد بررسی و تبادل نظر قرار داده و با انجام نظرخواهی از مراجع ذی‌صلاح آخرین اصلاحات و تغییرات لازم را اعمال می‌کنند. متن نهایی پس از تایید شورای تدوین مقررات ملی ساختمان برای تصویب به وزیر مسکن و شهرسازی پیشنهاد می‌شود.

مقررات ملی ساختمان در قالب بیست و دو جلد کتاب که هر جلد مربوط به یک مبحث خاص است، منتشر شده است. مباحث عبارتند از:

• مبحث اول: تعاریف
• مبحث دوم: نظامات اداری
• مبحث سوم: حفاظت ساختمان‌ها در مقابل حریق
• مبحث چهارم: الزامات عمومی ساختمان
• مبحث پنجم: مصالح و فراورده‌های ساختمانی
• مبحث ششم: بارهای وارد بر ساختمان
• مبحث هفتم: پی و پی‌سازی
• مبحث هشتم: طرح و اجرای ساختمان‌های با مصالح بنایی
• مبحث نهم: طرح و اجرای ساختمان‌های بتن آرمه
• مبحث دهم: طرح و اجرای ساختمان‌های فولادی
• مبحث یازدهم: اجرای صنعتی ساختمان‌ها
• مبحث دوازدهم: ایمنی و حفاظت کار در حین اجرا
• مبحث سیزدهم: طرح و اجرای تاسیسات برقی ساختمان‌ها
• مبحث چهاردهم: تاسیسات مکانیکی
• مبحث پانزدهم: آسانسورها و پله‌های برقی
• مبحث شانزدهم: تاسیسات بهداشتی
• مبحث هفدهم: لوله‌کشی گاز طبیعی
• مبحث هجدهم: عایق‌بندی و تنظیم صدا
• مبحث نوزدهم: صرفه‌جویی در مصرف انرژی
• مبحث بیستم: علائم و تابلوها
• مبحث بیست و یکم: پدافند غیرعامل
• مبحث بیست و دوم: مراقبت و نگهداری از ساختمان‌ها

منبع