نور نقش اصلی را در طراحی محیط ایفا می کند. معماری، مردم و اشیا همه با نور قابل دیدن هستند. نور بر سلامت، زیبایی شناسی و حس و حال فضا تاثیر می‌گذارد.

نور به سه صورت درک ما از معماری را شکل می‌دهد: نور محدوده‌ها و مرزها را تعریف می‌کند، اتاق ها را گسترش داده، مورد تاکید قرار می‌دهد و ارتباط بین محدوده ها را مشخص و ترسیم می‌کند.

نور عملکردهای مختلفی در معماری دارد: دیدن را ممکن می‌کند، بر درک شکل، حجم و فضا تاثیرگذار است، باعث توجه و تمرکز بر قسمت‌هایی از فضا می‌شود، در بین دو ناحیه تضاد و کنتراست ایجاد می‌کند. نور همچنین بر امنیت، ایمنی و بهبود انجام عملکردهای در فضاهای مختلف کمک می‌کند.

نور نه تنها نقش مهمی در ارزش‌گذاری بر عناصر معماری دارد بلکه یکی از عوامل مهم و تعیین‌کننده فضا نیز محسوب می‌شود. فضای معماری با ادراک بصری ارتباط مستقیم دارد و ادراک بصری نیز از پیام‌های نوری متأثر است که اعصاب چشم دریافت می‌کنند. نور و معماری موضوعاتی جدایی ناپذیرند. تنها نور برای معماری اندیشیده نمی‌شود بلکه معماری نیز همواره در پی یافتن نوعی سازماندهی است که بتواند از نور طبیعی و مصنوعی بهترین استفاده را بکند. کافی است به سنت سازماندهی فضاهای سرپوشیده در اطراف حیاط مرکزی یا به ایجاد فضاهای واسط نیمه روشن نظیر رواق و ایوان توجه کنیم تا ابعاد تأثیر نور را در شکل‌گیری گونه‌های ساختمانی درک کنیم.

معماران ایرانی از گذشته دور به اهمیت نور در معماری پی برده و روش‌های هوشمندانه‌ای را برای استفاده از نور در ساختمان ابداع کرده‌اند. در معماری ایرانی از نور به طور یکنواخت استفاده نشده و به کارگیری این عنصر طبیعی بسیار متنوع و متغیر بوده است. همین تغییر مدارم نور، تنوع رنگ و سایه روشن است که پیام‌های بصری کافی و مناسب را به چشم انسان می‌رساند. معماران ایرانی به طور غریزی یا آگاهانه از این اصول ساده وطبیعی پیروی می‌کرده‌اند.

آنچه معماران بزرگ درباره نور گفته‌اند:

تادائو آندو: نور سرچشمه وجود همه هستی است با روشن کردن سطح اجسام نور به آنها پیرامون و یک محیط مرئی را اهدا می‌کند و جمع شدن سایه در پشت آنها به اجسام عمق می‌دهد، اجسام تنها در مرزهای روشنایی و تاریکی است که معنی پیدا می‌کند و شکل خود را به دست آورده و نشان می‌دهند و روابط داخلیشان کشف می‌شود. من بسیار عمیق به نقش نور طبیعی نظر می‌افکنم، نوری که می‌تواند در هر نقطه از محیط ساخته شده ما بوسیله مجاورت بی‌ واسطه و شایان توجهی از مکان و زمان با ما صحبت کند. من نور را به فضای داخلی معماری هدایت می‎کنم به طوری که آن نور، فضا را بوسیله عمق مشخص و تعریف کند و فضاهایی بسیار مهیج و تحریک کننده بوجود بیاورد.

لویی کان: وقتی من به معماری فکر می‌کنم، آن را به موسیقی ارجاع می‌دهم. من وقتی به یک طرح نگاه می‌کنم آن را یک سمفونی از روابط فضایی که از نور و ساختمان تشکیل یافته شده است می‌بینم. نور سازنده ماده است و ماده هم سایه ساز است، پس سایه متعلق به نور است. من باور ندارم فضایی که تنها به گونه‌ای ساختگی روشن می‌شود ارزش آن را داشته باشد که به آن اتاق بگوییم.

لوکوربوزیه: معماری بازی هنرمندانه دقیق و خیره‌کننده مجموعه‌ای از اجسام ساخته شده در زیر نور است. چشم‌های ما برای این آفریده شده‌اند که فرم‌ها را زیر نور ببینند. این سایه روشن‌ها هستند که فرم‌ها را در مقابل ما نمایان می‌سازند.