روش سنتی، طرح ساختمان با مقاومت کافی جهت تحمل بارها و قابلیت تغییر شکل در حالت شکل‌پذیر است. این گونه سازه‌ها در خصوص دارا بودن سه فاکتور زیر دارای ظرفیت محدود هستند.

• اول، در این سازه‌ها اتلاف انرژی دینامیکی بر مبنای میرایی کوچک ذاتی مصالح است.
• دوم، این سازه‌ها دارای ظرفیت باربری ثابت و اتلاف انرژی ثابت هستند؛ لذا توانایی انطباق با هر تغییر تحریکات محیطی نظیر باد و یا زلزله را ندارند.
• سوم، اساسا این سازه‌ها وابسته به سختی‌شان در مقابل بارها مقاوم هستند.

این محدودیت‌ها سبب برانگیخته شدن مهندسان و محققان در راستای کشف روش‌های جدید شد. تحقیقات پیشرفته منجر به کشف مواد طبیعی و مصنوعی با خواص غیر معمول (موسوم به مصالح هوشمند) و نیز سیستم‌هایی که به طور خودکار، خود را با تغییرات محیطی سازگار می‌کنند (موسوم به سیستم‌های سازگار) شد.
با سیستم‌های سازگار و یا مصالح هوشمند و وسائل اضافه شده به سازه، سازه هوشمند می‌شود، چرا که می‌تواند خود را رصد کرده و با محیط وفق دهد.

یک سازه هوشمند دارای توانایی حس کردن تغییر شرایط محیطی و یا سیستم، تشخیص هر مشکل در موقعیت‌های بحرانی، ذخیره و پردازش داده‌های اندازه‌گیری شده، دستور دادن عمل مناسب برای بهبود عملکرد سیستم و حفظ یکپارچگی، ایمنی و بهره‌برداری سازه است.

مفهوم سازه هوشمند در صنایع مکانیک و هوا فضا بکار گرفته می‌شود.

به هنگام ساخت سازه جدید و یا مقاوم سازی سازه وجود، استفاده از سیستم‌های سازه‌ای هوشمند می‌تواند سبب صرفه‌جویی در مصالح و امور اجرایی گردد و نتیجتا از وزن سازه و نیز هزینه‌های اجرا می‌کاهد. امروزه این سیستم‌ها در سازه‌های مهندسی عمران نیز استفاده شده‌اند:

• سازه‌های تحت تحریکات غیر معمول مانند باد‌های بسیار شدید و یا زلزله‌های قوی
• سازه های خاص که نیاز به ایمنی بالا دارند مانند بیمارستان‌ها، آتش نشانی‌ها و مراکز تولید نیرو
• سازه‌هایی که نیاز به لحاظ کردن شرایط بهره‌برداری می‌باشند؛ مانند برج‌ها، ساختمان‌های بند، پل‌ها و سقف‌های با دهانه بزرگ و هر سازه شکل‌پذیر دیگر که تحت تحریکات شدید محیطی ارتعاش زیاد سازه ممکن است آسایش ساکنین و امنیت سازه را متاثر سازد.

+ منبع: سازه‌های هوشمند سیستم٬های نوین برای کنترل پاسخ لرزهای (کنترل غیر فعال)، مولف: مرتضی جمشیدی