یادداشت تحلیلی: چه کسانی از جهش قیمت مسکن سود می‌برند؟

 این یک تحلیل اقتصادی نیست ، بازتابیست از صدای عموم مردم در اعتراض به وضع موجود در بازار کنونی قیمت مسکن:

سوداگری ، شاید بهترین عنوان برای فعالیت کسانی باشد که از این تلاطم بازار و بحران اقتصادی حال حاضر کشور به فکر منافع جیب خود در حال سوء استفاده اند، در شرایطی از کشور زندگی میکنیم که افراد بسیاری در رنج و درد ناشی از افزایش بی سابقه قیمت ها به سر میبرند. در همین دوران قحطی یکسری افراد به فکر سود سرمایه گذاری های خودشان در بخش های مختلف در بورس ، ارز ، طلا ، سکه ، خودرو  و مسکن هستند ،در حالی این دسته از اقلیت جامعه در تکاپو برای افزایش سرمایه فعلی خود هستند که اکثریت جامعه روز به روز در حال فقیر و فقیر تر شدن نسبت به دیروز خود هستند.

ساده سازی مقوله اقتصاد مسکن

برخی از مسئولین و کارشناسان اقتصاد تحلیل های اقتصادی برای توجیه روند غیر منطقی کنونی افزایش قیمت ها مطرح میکنند برای مثال:

• چون مردم برای مسافرت به خارج از کشور صف بسته اند بنابراین صف خرید دلار بیشتر شده است و بنابراین همزمان با کمبود دلار قیمت آن نیز افزایش یافته و در مقابل با افزایش دلار قیمت مسکن هم متناسب آن افزایش کرده است. (در رد این تحلیل بهتر است با شرایط چاپ و عرضه دلار از سوی بانک مرکزی آشنایی پیدا کنیم)
• و تحلیلی دیگر به دلیل افزایش جمعیت کشور طی دهه های اخیر، افزایش شدید تقاضا برای مسکن به وجود آمده که با شرایط کاهش عرضه روبرو شده است و منجر به افزایش قیمت ها شده است (در رد این مساله کافیست به تعداد خانه های خالی کنونی نگاهی بیاندازیم)

اما بگذارید فارغ از جهت گیری های سیاسی این مساله را همانگونه که ما به عنوان عامه مردم با آن درگیر هستیم ببینیم:

وقتی من و شما در این شرایط بحران با کمبود نقدینگی روبرو هستیم طبیعتا جزو آندسته از خریداران هم نیستیم بنابراین در این شرایط کاهش بی سابقه تقاضا، چگونه ممکن است قیمت ها خود به خود بالا رود مگر آنکه قیمت زمین آن پیش فرض افزایش نیابد؟ به راستی چه کسانی از این افزایش قیمت سود میبرند؟

در این یادداشت تصمیم ندارم به مسائل صنفی ساختمان بپردازم بلکه میخواهم از این تریبون صدای مهندسین این کشور را برسانم که آقایان مسئولین برای ما افزایش قیمت فولاد ، سیمان ، بیمه ، کارگر و .... تنها کمتر از 40% از افزایش قیمت مسکن را در بر میگیرد و 60% دیگر افزایش قیمت زمین آن است. بنابراین بگذارید چرخه عرضه و تقاضا سیر معمول خود را طی کند  و در قیمت زمین وارد نشوید!

اقدامات دولت برای حل بحران مسکن

در طی یک ماه اخیر اقدامات ضرب العجلی از سوی دولت در این خصوص صورت گرفته که برخی عبارتند از:

• تصمیم دولت برای پرداخت وام به مستاجران
• تصمیم به تعیین حداکثر سقف افزایش قیمت رهن و اجاره در تهران و کلانشهر ها
• تصمیم به راه اندازی بورس املاک
• تصمیم به اخذ مالیات از خانه های خالی
• تصمیم به واگذاری زمین با شرایط رایگان به سازندگان در برخی از مناطق
• اقدام فوری عدم درج قیمت مسکن در وبسایت های اینترنتی

از بین موارد فوق تنها یک مورد به صورت اقدام فوری رخ داده است و مابقی تصمیمی برای آینده بوده که برخی کارشناسان معتقدند با توجه به مدت کوتاه باقیمانده به عمر این دولت و مشکلات متعدد عملی سازی آنها، اجرای برخی از آنها احتمالا تا پایان دولت امکانپذیر نخواهد بود.

اما چرا از بین موارد فوق فقط یک مورد است که مشابه تجربیات قبلی به صورت فوری با اعمال زور انجام گرفت؟ آیا شفافیت در عدم تناسب عرضه و تقاضا مانع از راهکار حکومت شده است که اولین اقدام آنرا بستن این شفافیت درنظر گرفته است؟ چه اراده ای مانع از آزاد سازی قیمت واقعی مسکن در کشور شده است؟

بررسی تحلیلی قیمت مسکن در سایر نقاط دنیا:

 در یک ماه اخیر مرتب صحبت های مسئولین را در ارتباط با عدم درج شفاف قیمت ها بر روی بستر وب در معرض نمایش عموم مردم را شاهد بودیم که با این جمله که چون در سراسر دنیا هم اینچنین است ما هم این تصمیم را گرفتیم در حالیکه اگر فقط مسئول مربوطه و معاونینشان زحمت به خودشون میدادند و سری به گوگل میزدند و سرچ میکردند قطعا او و معاونینش این جمله خود را اینچنین بیان نمیکردند.

بررسی آماری نشان میدهد تا حدود 20% از معیشت مردم در اروپا به قیمت اجاره مسکن آنها مربوط میشود در حالیکه این آمار در ایران بین 70 تا 80 % میباشد. به علاوه سیاست انتشار آزادانه قیمت املاک در این کشور ها کاملا متضاد سیاست کنونی کشور ما میباشد. برخی از وبسایت های کشورهای اروپایی در زمینه انتشار قیمت مسکن را در ادامه مشاهده میفرمایید:

• وبسایت Ferimmo.de در کشور یونان
• وبسایت Bienveo.fr در کشور فرانسه
• وبسایت Zoopla.co در کشور انگلیس
• وبسایت apropertyingreece در کشور یونان

نتیجه گیری:

 قصدم از نوشتن این یادداشت ایجاد تلنگریست برای جامعه مهندسین ساختمان کشور که متوجه باشیم در این شرایط ما مسئولیم ، میبایست به فکر زندگی مردم این کشور باشیم و نه همسو با سیاست هایی که در آن ایرادات بیشمار میبینیم. اخیرا ویدئویی مشاهده کردم که یکی از دلایل انتشار این یادداشت نیز بوده است که در آن مساله مهمی در پاسخ به اینکه چه کسانی از افزایش قیمت مسکن سود میبرند بیان شده است. در انتها شما را به مشاهده این ویدئو دعوت میکنم:

 پلی لیست مجموعه فیلم های مرتبط با اقتصاد مسکن در گالری وبسایت 808

مطالب مرتبط:

• تحلیلی بر علل روند افزایش قیمت مسکن در اردیبهشت ماه ۹۹ 
• چرا سایت ‌ها از درج قیمت مسکن و خودرو منع شدند؟
• فیلم راه حل بحران جهانی مسکن از دیدگاه مهندسی (ترجمه و دوبله اختصاصی موسسه 808) 
• مستند خانه ام کجاست 
• فیلم: علت رکود بازار مسکن چیست؟ 
• فیلم مصاحبه : بانک ها اعتبارات سنگینی که به سرمایه‌دارها در حوزه مسکن داده اند را نتوانستند وصول کنند 
• ما مهندسین در این شرایط برای سازندگی کشورمان مسئولیم... 
• چشم انداز و ماموریت 808