مقاله تحلیلی: ترک‌ های افقی در دیوارهای سازه‌ های بتنی

دیوارهای آجری در سازه‌های دارای قاب بتن مسلح به‌عنوان دیوارهای پنلی نیز شناخته می‌شوند. این دیوارها نقش مهمی در عملکرد خانه‌ها دارند. ترک‌های افقی در دیوارهای خانه بیشتر تحت تأثیر انقباض ناشی از خشک شدن، خزش، کرنش الاستیک و نسبت طول به ارتفاع پنل آجری است.

در این مقاله درباره عواملی که بر شکل‌گیری ترک‌های افقی دیوارها تأثیر می‌گذارند، بحث خواهیم کرد. همچنین درباره روش‌های کاهش ترک‌های افقی در دیوارهای سازه‌های دارای قاب بتن مسلح بحث خواهیم نمود.

ترک‌های افقی در دیوار ناشی از کرنش الاستیک، خزش و انقباض

مصالح ساختمانی مثل آجر، بتن و غیره طبق قانون هوک وقتی تحت بار قرار بگیرند دچار تغییر شکل می‌شوند. این مصالح به‌تدریج و به‌آرامی تحت بارگذاری ثابت و پایدار که همان بار مرده است، تغییر شکل می‌دهند. علاوه بر این وقتی رطوبت و دما تغییر کند دچار انبساط و انقباض می‌شوند. ازاین‌رو این تغییر شکل منجر به ترک‌خوردگی ناشی از کرنش الاستیک، خرش و انقباض در مصالح ساختمانی می‌شود.

 تغییر شکل ترک‌های افقی به دلیل ایجاد کشش در مصالح بنایی سازه دارای قاب بتن مسلح ظاهر می‌شوند. دلیل اصلی ایجاد کشش در مصالح بنایی کرنش الاستیک، خزش و انقباض است.

حذف کامل ترک‌ها در دیوارهای آجری ساده نخواهد بود اما می‌توان با رعایت موارد زیر این مشکل را کاهش داد.

در ادامه به توصیه‌های کلی برای به حداقل رساندن ترک‌های افقی در پنل های آجری سازه‌های دارای قاب بتن مسلح آورده اشاره می‌شود:

• استفاده از بتن با اسلامپ و انقباض پایین برای ساخت سازه‌های بتنی
• تعجیل نکردن در مراحل ساخت‌وساز
• جلوگیری از قالب برداری زودهنگام
• جلوگیری از کاهش زمان عمل‌آوری بتن
• پیروی از استاندارد ایزو که حداقل زمان هر فعالیت و زمان آن برای سازه‌های خاص را تشریح می‌نماید.
• آجرچینی کنار ستون‌های بتنی را تا حد ممکن به تعویق بیندازید.
• گچ کاری را بعد از انقباض و خزش اولیه قسمت‌های آجرچینی و بتن‌ریزی شده انجام دهید.
• قبل از اجرای گچ کاری و در محل اتصال دارای قاب بتن مسلح با مصالح بنایی باید توری مرغی نصب شود.
• در محل اتصال مصالح بنایی و دارای قاب بتن مسلح شیارهایی 8 تا 12 میلی‌متری ایجاد کنید.
• قالب برداری اعضای بتنی نظیر تیر طره و دال که خیز بیشتری تحت بارگذاری نشان می‌دهند، دیرتر انجام دهید.

۱- ترک‌های افقی خمشی در دیوارهای آجری خارجی

 تغییر شکل الاستیک، خزش و انقباض ناشی از خشک شدن سبب کوتاه شدن ستون‌ها در سازه‌های بتنی می‌شوند. به‌علاوه، بارهای سنگین سبب خیز بیشتر تیر بالا نسبت به تیر پایین شده و بنابراین یک نیروی فشاری در پنل های آجری ایجاد می‌شود. نیروی فشاری موجب کمانش پنل آجری و درنهایت ایجاد ترک‌های افقی در مرکز آن می‌شود.

اقدامات بازدارنده

• تأمین درز اجرایی افقی در محل اتصال بالای دیوارهای آجری و پایین تیر
• تأمین تکیه‌گاه جانبی برای پنل های آجری در بالا
• تکمیل کارهای بتنی قبل از شروع کار بنایی و آغاز اجرای دیوارهای جداکننده آجری از طبقات بالا به پایین (این کار معمولاً انجام نمی‌شود).

۲- ترک‌های افقی در دیوارهای ضخیم با آجرهای نیمه

 ترک‌های افقی در دیوارهای نیم اجری یا پارتیشن‌ها به دلیل خیز بیش‌ازحد تکیه‌گاه‌ها رخ می‌دهد. موقعیت و الگوی ترک‌های افقی در دیوارهای آجری به نسبت طول به ارتفاع و موقعیت بازشوهای درب/پنجره بستگی دارد.

۳- ترک‌های افقی در پارتیشن‌های ساخته‌شده از بلوک‌های بتنی

 بعضی‌اوقات، ترک‌های افقی و عمودی در دیوارهای جداکننده ساخته‌شده با بلوک‌های بتنی سنگین یا سبک یا آجرهای ماسه-آهکی ایجاد می‌شوند. ترک‌های افقی به دلیل انقباض ناشی از خشک شدن ملات شکل می‌گیرند. علاوه بر این، ترک‌ها در حالتی که دیوارهای جداکننده بسیار بلند یا طولانی باشند، بیشتر نمایان می‌شوند. همچنین، درصورتی‌که دیوارهای جداکننده با ملات غنی ساخته شوند، ترک‌ها بیشتر نمایان می‌شوند.

اقدامات بازدارنده

• توصیه‌های ارائه شده برای دیوارهای نیم آجری در به حداقل رساندن ترک‌های افقی در دیوارهای جداکننده با بلوک بتنی کمک می‌کنند.
• استفاده از مصالح استاندارد برای ساخت‌وساز و رعایت استانداردهای ساخت برای به حداقل رساندن انقباض ناشی از خشک شدن

منبع

نوشته شده توسط تیم مترجمین موسسه 808

اگر دوست دارید به تیم مترجمین 808 بپیوندید، با ما تماس بگیرید.

دریافت فایل PDF مقاله برای اعضای VIP رایگان است. سایر کاربران با پرداخت ۵۰۰ تومان می توانند اقدام به دریافت این فایل کنند.