ایبوک ۱۹۹: مطالعات هیدرولوژی احداث پل (مطالعه موردی احداث یک پل در استان فارس)

آب ماده ­اي است که حيات بدون آن ميسر نيست. بشر در دوره نوسنگي سعي در مهار آب داشته است و بر روي الواحي که از چهار هزار سال قبل از ميلاد از سومري­ها باقی‌مانده است، سنگ­نوشته­ هايي با اين مضمون موجود است

در يك ويژه­ نامه ترويجي آب و امنيت غذايي (وزارت جهاد كشاورزي، 1381) به نقل از گزارش صندوق جمعيت ملل متحد آمده است كه طي 70 سال گذشته جمعيت جهان 3 برابر و مصرف آب در جهان 6 برابر شده است. ساليانه به جمعيت جهان 75 ميليون نفر افزوده مي­شود و پيش­بيني مي ­شود كه جمعيت كشورهاي توسعه‌نیافته و كم ­توسع ه­يافته طي 50 سال آتي نيز از رشدي 300 درصدي فراتر رود. پيش­ بيني ­هاي خوش­بينانه تا سال 3260 ميلادي جمعيت جهان را 9/7 ميليارد نفر برآورد نموده ­اند؛ و اين در حالي است كه برخي پيشگويي­ ها خبر از جمعيت 9/10 ميليارد نفري در جهان دارند. نظريه ­اي بينابين، اين رقم را 3/9 ميليارد نفر برآورد مي­كند. همان منبع اضافه مي­نمايد كه در سال 1381، جمعيت ايران نيز از مرز 70 ميليون فراتر رفت. با در نظر گرفتن این‌که متوسط بارش ساليانه در ايران چيزي حدود يك­ سوم ميزان جهاني آن است (مهدوي 1378)، مي­توان گفت مبحث آب توجه ويژه­اي را مي­ طلبد. قابل‌ذکر است که همين مقدار ناچيز بارندگی نيز از توزيع مکانی يکسانی برخوردار نيست؛ به‌طوری‌که در 28 درصد از سطح کشور مقدار بارش متوسط سالانه کمتر از 100 ميلی­متر بوده و اين مقدار در 96 درصد از سطح کشور از 200 ميلی­متر نيز کمتر است. اقليم فراخشک در 15 استان کشور، خشک در 7 استان و نيمه­خشک در 10 استان اقليم غالب است. بنابراين مسئله بالا بودن تبخير و تعرق نيز محدوديتي مضاعف محسوب مي­شود. با آنکه کشور ايران حدود 1/1 درصد از خشکي­هاي جهان را به خود اختصاص داده است، صرفاً 34/0 درصد از آب­هاي جهان را در اختيار دارد. مسئله ريزش فصلي اين بارش و پراکندگی نامنظم آن هم خود مبحث جداگانه ­اي است.

مطالعات هيدرولوژي و هيدروليك، از بخش­های بسيار مهم و حياتي در مطالعات راه، راه ­آهن و ابنيه فني مرتبط، به‌ویژه پل­هاي بزرگ است. نگاهي به عوامل خرابي پل­ها نشان مي­دهد كه بيشترين عامل خرابي در پل­هاي بزرگ، ناشي از مسائل هيدروليكي است. بر اساس مطالعاتي كه نتايج آن در يكي از نشريات انجمن مهندسين عمران ایالات‌متحده ارائه‌شده است، حدود 53% از خرابي پل­ها در اين كشور به دلیل مسائل هيدروليكي روي داده است.