مقاله تحلیلی: معماری عصبی چیست؟

معماری عصبی رشته‌ای است که با بررسی ارتباط بین سلامتی و ساختمان‌ها و با استفاده از علم اعصاب به طراحی فضاهای کارآمد می‌پردازد. در این رشته اثر المان‌های معماری بر سلامت جسمی و عاطفی افراد بررسی می‌شود.

 معماری عصبی علاوه بر پارامترهای فنی معماری مانند ارگونومی و راحتی محیطی بر احساسات، خوشحالی و بهزیستی هم متمرکز است. معماری عصبی بیشتر بر افراد تمرکز دارد تا مباحث معماری. این علم علاقه انسان را به بافت، منحنی‌ها، تقارن و اینکه مغز چگونه به فضاهای مختلف واکنش نشان می‌دهد؛ بررسی می‌کند.

در این مقاله به بحث درباره مفاهیم و ویژگی‌های معماری عصبی در طراحی ساختمان‌های مدرن می‌پردازیم.

ویژگی‌های معماری عصبی

• معماری عصبی رشته‌ای است که رابطه بین علم اعصاب و معماری مدرن را بررسی می‌کند. این شاخه مبتنی بر این واقعیت است که اضافه کردن المان‌های مصنوعی به فضا توسط انسان چه تأثیر بزرگی بر عملکرد مغز و سیستم عصبی به‌جا خواهد گذاشت. درواقع این رشته ترکیبی از عصب‌شناسی، روانشناسی و معماری است.
• آکادمی علوم اعصاب در معماری سن دیگو با استفاده از فناوری، واکنش افراد را در فضاهای خاص تحت بررسی قرار می‌دهد. شبیه‌سازی مجازی یکی از این ابزار است که در معماری عصبی استفاده می‌شود و این امکان را می‌دهد که کاربر بتواند قبل از ساخت، بودن در فضای طراحی‌شده را تجربه کند.

•اثر معماری بر رفتار افراد بر اساس پارامترهای زیر بررسی می‌شود:

1. دما: یک محیط راحت، قطعاً یک دمای متعادل دارد. مغر ما به‌شدت به تغییرات ناگهانی دما حساس است و به همین دلیل تحت تأثیر اثرات منفی آن بر توانایی شناختی و سطح عاطفی قرار می‌گیرد.
2. نورپردازی: یک چراغ سفید موجب فعال کردن مغز و کاهش استرس می‌شود؛ به‌عبارت‌دیگر، فضایی که نورپردازی کافی نداشته باشد، ریتم زندگی ما را تغییر می‌دهد و همچنین موجب تغییر خلق‌وخو می‌شود.
3. گیاهان: محیط‌های سبز و با مواد و مصالح طبیعی در یک طراحی بایوفیلیک یا زیست‌محیطی بر رفتار انسان تأثیر می‌گذارند.
4. رنگ‌ها: تحقیقات نشان داده که رنگ صورتی موجب آرام شدن اعصاب و کاهش عصبانیت و رنگ‌های گرم موجب افزایش بهره‌وری و تمرکز می‌شوند.
5. رایحه: رایحه مقوله‌ای نیست که معمولاً در طراحی معماری در نظر گرفته شود؛ اما رایحه‌های خوب مثل رایحه‌های طبیعی موجب افزایش حس خوب در فضا می‌شوند.
6. منحنی‌ها: استفاده از اشکال منحنی به‌جای اشکال دارای زاویه و لبه‌های تیز به آرامش مغز کمک می‌کنند.

• معماری عصبی از یک روش از پیش تعریف‌شده پیروی نمی‌کند. فرآیند آن به نوع فضا، نیازمندی‌های مشتری و سبک ساخت‌وساز بستگی دارد. رنگ، نور، مقیاس، مصالح، منظره سازی و آکوستیک بنابر الزامات پروژه ممکن است متفاوت باشد.
• علم اعصاب نشان می‌دهد که عملکرد مغز بسته به ژنتیک، فرهنگ و خصوصیات فردی؛ الگوهای مختلفی دارد؛ بنابراین محیط‌های یکشان ممکن است اثرات متفاوتی بر افراد مختلف داشته باشند. ازاین‌رو باید شناخت درستی از افرادی که قرار است در محیط قرار بگیرند حاصل شود تا بتوان از معماری عصبی استفاده درستی کرد.

نمونه‌ای از معماری عصبی

جوناس سالک، دکتر آمریکایی کاشف واکسن فلج اطفال، اولین کسی بود که احساسات مختلف را که ناشی از فضاهای مختلف بودند تجربه کرد. او دریافت که هر موقع از کلیسای باسیلیکا سنت فرانسیس در ایتالیا بازدید می‌کرد، خلاقیتش بیشتر می‌شد.

پس‌ازآن او از معمار لوئیز کان خواست پروژه‌ای طراحی کند که ترکیبی از هنر و علم باشد. هدف از این پروژه تأمین فضایی الهام‌بخش برای دانشمندان و انجام تحقیقات آن‌ها بود. نتیجه این پروژه انستیتوی مطالعات بیولوژیکی Salk در کالیفرنیا بود که در آن تحقیقات مرتبط با زیست‌شناسی مولکولی، ژنتیک، علم اعصاب و زیست‌شناسی گیاهی انجام می‌شد.

خلاصه

معماری عصبی یک رویکرد طراحی آینده‌نگرانه است که هدف از آن افزایش سلامت و روابط اجتماعی ساکنان است. معماری عصبی یک ضرورت برای برنامه‌ریزی شهری است چراکه منجر به ساخت شهرهایی با المان‌هایی مطابق با ذهن و سلامت انسان می‌شود.

منبع

 نوشته شده توسط تیم مترجمین موسسه 808

 اگر دوست دارید به تیم مترجمین 808 بپیوندید، با ما تماس بگیرید.

دریافت فایل PDF مقاله برای اعضای VIP رایگان است. سایر کاربران با پرداخت ۱۰۰۰ تومان می توانند اقدام به دریافت این فایل کنند.