انتظارات از نظام مهندسی ساختمان در آستانه انتخابات سازمان نظام مهندسی

فريبرز واحدی

رئيس دستگاه نظارت بر انتخابات هيئت‌مديره نظام مهندسی استان تهران

۱۶ مهر ماه امسال، مهندسان صنعت ساختمان در سراسر كشور در یک انتخابات آزاد می‌توانند نمايندگان مورد نظر خود را برای ورود به هيئت مديره سازمان نظام مهندسی ساختمان در هر استان، انتخاب کنند. تركيبی كه در اين دوره، از ماحصل انتخابات پيش رو شكل می‌گيرد، به واسطه خطوط روشن و تازه‌ای كه از سوی وزارت راه‌وشهرسازی برای خدمات مهندسی ساختمان ترسيم شده است، بايد قادر به دگرگونی مثبت و تحولات آنی در اين حوزه باشد.

قطعا معيارهای متنوع و مختلفی همچون ميزان تحصيلات، سابقه و تجربه اجرا و نظارت، تسلط بر چگونگی و نحوه اجرای پروژه‌های ساختمانی در مقياس‌های متفاوت و همچنين آشنايي به فرآيند مهندسی ساخت و ساز، ملاک عمل جامعه مهندسی در رای دادن به كانديدای مورد نظر، قرار مي‌گيرد، اما اگر بپذيريم كه وقت احيای مولفه‌های فراموش شده، اما حياتی در نظام مهندسی ساختمان فرارسيده است، در اين صورت رای‌دهندگان با ديد كامل‌تری، انتخابات ۱۶ مهرماه را رقم می‌زنند. زمان پايان دادن به برخی ابهامات و مغايرت‌های اساسی در بازار خدمات مهندسی ساخت‌وساز فرارسيده است؛ در اين دوره لازم است مسيرهای «انتخاب مهندس ناظر برای نظارت بر پروژه، نحوه ارجاع كار، نحوه تهيه گزارش‌های نظارتی، نحوه كنترل پروژه، نحوه پرداخت حق نظارت و ...» كاملا تفکیک و هر کدام بازتعريف شوند و متولی هر یک از اين مسيرها و فرآيندها يک بار ديگر با معيار حفظ حقوق مالک و متقاضی ساخت، مورد بازطراحی قرار بگیرد. شكل موجود اين مسيرها و فرايندها، چون ساختار مبهمی دارد، چندان قابل دفاع نيست و شايد بخشی از كم‌فروشی كيفی ساختمان‌هاي جديد با نقص موجود در بازار خدمات مهندسی بی‌ارتباط نباشد. در نظام فعلی، مالک هيچ حق انتخابی برای تعيين مهندس ناظر ندارد و در نتيجه، هيچ رقابت معنادار و شفافی، در بازار خدمات مهندسي بين مهندسان عضو نظام، حاكم نيست.

از طرفی، همواره بين شهرداری‌ها و سازمان‌های نظام مهندسی ساختمان، اين بحث قديمی مطرح بوده كه بالاخره كدام یک، متولی و مسئول رسيدگی به حسن اجرای ضوابط و مقررات ساخت و ساز است؛ اين موضوع طی سال‌های اخير به محض وقوع حوادث ساختماني به‌خصوص در گودبرداری‌ها، پررنگ شده، اما بلافاصله رنگ فراموشی به خود گرفته است. در اين فرآيند مخدوش، مالک مكلف به پرداخت دستمزد فردی است كه نه اختياری در انتخابش داشته و نه اينكه با فرمان او، خدمات مهندسی انجام می‌دهد. مهندس ناظر از طرف سازمان نظام مهندسی انتخاب می‌شود، خدماتش را بايد به شهرداری گزارش دهد، اما دستمزد نظارتی‌اش را مالک پرداخت می‌كند كه البته همين پروسه پرداخت، به‌صورت مستقيم بين مالک و مهندس، انجام نمی‌شود! وضع موجود به‌خصوص در استان تهران به‌خاطر حجم و سهم بالای ساخت‌وسازهای پايتخت، قابل دوام نيست و بايد تغيير كند. ارتقای كيفيت ساختمان‌ها، استقلال نظام مهندسی، تضمين سلامت بازار انواع خدمات مهندسی و اطمينان‌بخشی به اجرای درست ضوابط بالادست و از همه مهم‌تر حفظ و كرامت حقوق شهروندی، مجموعه پارامترهایی هستند كه در دوره جديد انتظار تحقق آنها ايجاد شده است.

 منبع:+