برش پانچ یک مکانیسم شکست در اعضای سازه‌ای مشابه دال‌ها و فونداسیون تحت برش و در اثر بارهای متمرکز است. 

 در صورتی که تدابیر مناسبی (مثل تعبیه آرماتورهای برشی تقویتی) برای مهار و کاهش این تنش‌ها در دال به کار برده نشده باشد، دال توسط ستون سوراخ شده و سقف بر سر ساکنین آن آوار خواهد شد‌؛ به این پدیده ‌برش پانچ‌ یا ‌برش سوراخ کننده (منگنه‌ای) یا برش دو طرفه‌ گفته می‌شود.

 این موضوع در دال‌های تخت که فاقد تیرهای میانی هستند، از حساسیت فوق العاده‌ای برخوردار است. مشابه همین اتفاق در نقاط اتصال ستون با فونداسیون نیز ممکن است رخ دهد به طوری که وزن طبقاتِ روی یک ستون، باعث تمرکز نیرو در یک ناحیه کوچک از فونداسیون می‌شود.

مکانیسم شکست برش پانچ در دال‌های معمولی کف، دال‌های تخت و دال‌های فونداسیون زیرستون مشاهده می‌شود.

برش پانچ در دال‌های بتن مسلح

برش پانچ در دال‌های بتن مسلح را می‌توان به‌صورت برش دو طرفه در تیرها در نظر گرفت. این نوع از شکست به‌صورت گسیختگی سریع اتفاق می‌افتد. این نوع گسیختگی را نمی‌توان به واسطه آرماتورهای تقویتی اصلی محدود کرد. از این رو، با کاهش ظرفیت باربری نهایی سازه با توجه به ظرفیت خمشی و اثر برش روبرو خواهیم بود؛ اما در مقایسه با برش تیر، برش پانچ اهمیت کمتری دارد.

در دال‌ها، برش پانچ وقتی اتفاق می‌افتد که در معرض مقادیر زیاد بارهای متمرکز قرار می‌گیرد. این بارها، بار ناشی از چرخ وسایل نقلیه روی دال پل‌ها یا بار روی کف‌های قرار گرفته روی ستون‌هایی که نقش تکیه‌گاه برای دال‌های کف را دارند، را شامل می‌شوند.

+ مرجع