سالن تئاتر: برنامه‌ریزی و طراحی سالن تئاتر در گرو درک صحیح روابط عملکردی بین اجزای مجموعه بوده که می‌توان با بررسی تاریخ ۲۵۰۰ ساله تئاتر به آن پی برد.

در این مورد دو نوع ساختمان متفاوت وجود دارد: اپرا و تئاتر. اپرا برگرفته از سنت و رسوم ساختمان‌های اپرای ایتالیایی است که در سده های ۱۸ و ۱۹ وجود داشته اند. این ساختمان با ایجاد قسمت ارکستر محوطه تماشاچیان و سن را بصورت فضایی و از میان تعداد زیادی از صندلی ها (از ۱۰۰۰ تا ۴۰۰۰ صندلی) از هم جدا کرده است، همچنین از یک سیستم جعبه‌ای و دایره‌مانند به عنوان جداساز استفاده کرد.

سالن تئاتر برگرفته از تغییر تئاترهای آلمانی سده نوزدهم است و حالت پلکانی دارد (تماشاچیان روی صندلی‌هایی می‌نشینند که از سمت جلو به عقب بصورت پلکانی رو به بالا می‌رود و ردیف‌ها بصورت نیم‌دایره ساخته شده اند)، از بخش‌های ممتاز و متفاوت نیز استفاده شده است و دارای صحنه نمایش جلویی نیز می باشد و محل مخصوص اجرای نمایش که در مقابل صحنه نمایش و در خود تالار قرار دارد.

ظرفیت تعداد صندلی ها: در کل، حداکثر ظرفیت یک تالار به چیدمان صندلی‌ها بستگی دارد، که البته باید محدودیت‌های بصری و شنوایی ایجاد شده را نیز مد نظر گرفت. سایر فاکتورها شامل سطوح، خطوط دید، خواص اکوستیک، تراکم چرخش و صندلی‌ها و همچنین اندازه و شکل سکو و صحنه می‌باشد. برای هر تماشاچی باید منطقه ای به وسعت ۰/۵ مترمربع در نظر گرفته شود.

حجم فضا: این مقدار بر اساس ملزومات اکوستیک و به این شرح بدست می آید: مقدار نسبی تئاتر ۵-۴ مترمکعب برای هر تماشاچی؛ مقدار نسبی اپرا ۸-۶ مترمکعب برای هر تماشاچی با توجه به مقدار هوا. بنا بر برخی اصول مربوط به تهویه هوا، مقادیر ذکر شده نباید کمتر در نظر گرفته شوند تا مقدار هوای لازم تعویض و تهویه شود.

تناسب در تالار حاضرین: این مقدار بر اساس دیدگاه روانشناختی تماشاگر و زاویه دید وی، همچنین به نیازهایی که زاویه دید مناسب را در همه صندلی ها برقرار می‌کند، بستگی دارد. زاویه‌ای که بیشترین درک را بدون حرکت سر به فرد می‌رساند ۱۱۰ درجه است، به عبارت دیگر در این زاویه دید، هر آنچه بین گوشه‌های چشم رخ می‌دهد، مشاهده می‌شود. خارج از این زوایه نوعی حس عدم‌قطعیت به فرد القا می شود چرا که ممکن است برخی وقایع، خارج از این میدان اتفاق بیفتد.

شیب صندلی‌ها: بالا بردن تدریجی سطح صندلی ها (شیب) در تالار با توجه به خطوط دید تعیین می‌شوند. این خطوط در تمامی صندلی‌های تالار وجود دارد (صندلی‌ها و دوایر). از آنجا که تماشاچیان با فاصله در کنار هم می‌نشینند، حتی در ردیف دوم نیز باید تا حدی بالا برده شود که زاویه دید کامل در نظر گرفته شود (۱۲ سانتی متر). برای رفع مشکلات مربوط به زاویه دید در تئاترها از فرمول‌های خاص ریاضی استفاده شده که تصادفی بودن توزیع اندازه مختلف تماشاچیان نیز در آن مد نظر گرفته شده است.

بخش تماشاچیان باید نسبت به صحنه، حالت دایره‌مانند داشته باشد تا بدین ترتیب نه تنها تنظیمات به خوبی صورت گیرد، درک ذهنی مناسبی نیز ایجاد شود (حس یکپارچگی).

سینما: شیب زمین باید تا ۱۰ درصد باشد و یا با استفاده از پله‌هایی که حداکثر ۱۶ سانتی‌متر ارتفاع دارند این شیب را ایجاد نمود، همچنین راهرو ها باید ۱/۲۰ متر باشند. دیوار پشتی که دقیقا پس از آخرین ردیف صندلی قرار دارد باید دارای عایق ضدصدا باشد تا از ایجاد اکو اجتناب شود. نحوه توزیع بلندگوها در تالار باید به نحوی باشد که تفاوت صدا در اولین و آخرین ردیف صندلی‌ها بیش از ۴dB نباشد.

منبع: نویفرت ۲۰۱۴