قبل از بکار گرفتن فولاد در امر ساختمان‌سازی یا بطور کلی قبل از رواج صنعت فولاد کلیه سقف‌های ساختمانها مخصوصا در ایران با چوب و یا با قوس پوشانده می‌شد و در ممالکی مانند ایران دارای جنگل‌های فراوان نبودند از قوس بیشتر استفاده می‌کردند بطوریکه هنوز هم بعضی از ساختمان‌ها را در یزد و کرمان و بم که در ناحیه کویری قرار دارند بوسیله قوس می‌پوشانند.

بدین لحاظ در معماری اصیل ایرانی استفاده از قوس همیشه رایج بوده و انواع قوس‌ها به شکل‌های مختلف مورد استفاده معماران قدیمی قرار می‌گرفت که از آنها برای سقف‌ها مخصوصا بالای پنجره‌ها استفاده می‌گردید.

 تعریف قوس

قوس عبارت است از قسمتی از یک یا چند دایره که در کنار یکدیگر قرار گرفته و دهانه‌ای را می‌پوشاند. انواع قوس‌های متداول در ایران به شرح زیر است.

• قوس نیم‌دایره؛ ساده‌ترین و رایج‌ترین انواع قوس‌های نیم‌دایره کامل می‌باشد. علت رواج آن بدین علت است که در این نوع قوس‌ها نیروها سریعتر و بهتر بطور عمودی به دیوار‌های حمال منتقل می‌گردند. قوس‌های نیم دایره بوسیله شعاع خود مشخص می‌گردند. در مواقعی که اجراء قوس‌های نیم دایره از لحاظ ارتفاع و یا بعلل دیگر مقدور نباشد می‌توان قوس‌ها را با قسمتی از نیم دایره اجراء نمود.
• قوس شاه عباسی؛ این قوس با وجه به مفهوم عرفانی آن از رایج‌ترین قوس‌هایی می‌باشد که در بناهای تاریخی ایران مخصوصا بناهای دوره صفویه مورد استفاده قرار گرفته است.

این نوع قوس‌ها که به اسامی شاخ بزی،  یا پنج و هفتو یا هشت قسمتی و غیره نیز رایج می‌باشد معمولا بوسیله دو شعاع و دو مرکز رسم می‌گردد و بر حسب خیز قوسی دارای شعاع و مرکز های متفاوت می‌باشد.

 انواع دیگر قوس‌ها:

• قوس بیضی با دهانه و خیز کم
• قوس سهمی

منبع: اجزاء ساختمان و ساختمان، مولف: سیاوش کباری