مقاله مقدمه ای بر وبینار نگاهی علمی به نقش میانقاب در پایداری ساختمان‌ها در زلزله کرمانشاه

17 آبان 1397 - 16:44

این مقاله در راستای وبینار "به بهانه زلزله کرمانشاه: نقش خارق العاده میانقاب در تامین مقاومت و ایستایی لرزه ای" که در تاریخ 21 آبان 97 برگزار می شود توسط جناب پروفسور مقدم تهیه و برای انتشار در وبسایت 808 ارسال گردید.

برای اطلاعات بیشتر و آگاهی از شرایط شرکت در این وبینار، اینجا را کلیک کنید.

تحقیقات علمی نشان داده است ضوابط جاری آیین نامه ها متاسفانه حاشیه ایمنی لازم را برای قابهای خمشی (فولادی و بتنی) میان مرتبه بوجود نمی آورد و بکارگیری این نوع سیستم قاب گیردار اعم از فولادی و بتنی خرابی زیادی را در زلزله در پی دارد. پدیده ای که بطور گسترده در زلزله کرمانشاه مشاهده شد و مایه تعجب و تامل کارشناسان گردید و این پرسش را مطرح ساخت که آیا مشکل از ضوابط است یا اجرا. باید دانست در بهترین شرایط چنانچه طراحی و ساخت هیچ اشکالی هم نمیداشت باز قابهای خمشی در زلزله آسیب زیادی میدید. این ضعف ذاتی سیستمهای خمشی است که در ساختمانهای کوتاه بروز میکند و متاسفانه تا کنون از چشم تدوین کنندگان آیین نامه پنهان مانده است.

بیگمان اصلی ترین عاملی که تا کنون موجب پنهان ماندن این نقطه ضعف بزرگ در آیین نامه ها شده کمک و مشارکت بسیار موثر عناصر میانقابی است. در واقع بدون حضور میانقاب امکان ندارد قابهای خمشی کوتاه بتوانند با تکیه بر ضوابط آیین نامه عملکرد لرزه ای مناسبی داشته باشند و معمولا میزان خسارات غیرسازه ای و تغییرشکلهای پسماند آنقدر زیاد است که عملا ساختمان پس از زلزله غیرقابل استفاده خواهد بود.

در ایران با بهبود وضعیت اقتصادی پس از جنگ جهانی دوم، رفته رفته استفاده از اسکلت بجای دیوار باربر در ساختمانهای شهری متداول گردید و بدین ترتیب دیوارهای باربر به میانقاب تبدیل شدند. میانقابها عملا با افزایش سختی و مقاومت جانبی سازه در نحوه عملکرد لرزه ای آن نقش مهمی ایفا میکنند، نقشی که تا همین اواخر در آیین نامه ها به رسمیت شناخته نشده بود. اما تحقیقات علمی ثابت نموده است بدون تکیه بر میانقاب، بسیاری از ساختمانها قادر به تحمل ارتعاشات زلزله نیستند. این موضوع در زلزله ها به کرات اثبات شد. زلزله های منجیل، بم و کرمانشاه نیز بخوبی نشان داد که میانقاب میتواند مانع از فروریزی بسیاری از ساختمانهای بظاهر غیرمقاوم گردد. با توجه به شیوه معماری جاری و وجود میانقاب به میزان زیاد در قریب به اتفاق ساختمانها در ایران، میتوان از آن برای مقابله با اثرات مخرب زلزله استفاده نمود. کاربرد میانقاب به عنوان یک عنصر لرزه بر نیاز به شناخت علمی، وقوف بر نقاط قوت و ضعف، و نحوه محاسبه آن دارد. در این دوره آنلاین تلاش خواهد شد ضمن مروری بر زمینه علمی موضوع، با طرح جدیدترین ضوابط لرزه ای و ارایه مثال زمینه استفاده از میانقاب برای کاهش خطر زلزله فراهم گردد.

مقدمه ای بر وبینار نگاهی علمی به نقش میانقاب در پایداری ساختمان‌ها در زلزله کرمانشاه