یادداشت هفتم-چطور سوالات تخصصی خود را در فضای مجازی بهتر بیان کنیم؟

حتما برای شما هم اتفاق افتاده که مثلا برای انجام پروژه دانشجویی ،پایان نامه ارشد و دکتری یا حتی در اجرا به سوالات مختلف محاسباتی یا اجرایی برخورده باشید و نیاز مبرم به استادتان برای حل مشکل مربوطه داشته باشید اما چون شخصی را در دنیای فیزیکی نمیشناسید یا برای مثال برای مدتی از دانشگاه فاصله دارید و از اساتید دانشگاهی خود نمیتوانید کمک بگیرید  و یا در اجرا کسی را سر تر از خودتان نمیابید که به جواب سوال شما از لحاظ آیین نامه ای و قابل استناد آگاهی کامل داشته باشد از اینرو اجبارا رو به سراغ فضای مجازی آورده اید و از اساتید آنلاین از طرق مختلف از قبیل ایمیل ، پیامک ، شبکه های اجتماعی و پیام های شخصی در فروم های عمرانی متعدد سوالات تخصصی  خود را پرسیده اید.

برای خود من بارها اینگونه سوالات اتفاق افتاده طوریکه در یکسال گذشته به طور میانگین روزانه بین 2 تا 5 سوال تخصصی از طرق مختلف به دستم رسیده است که تو این یادداشت قصد دارم شما را با بعضی از معضلات اینگونه سوال پرسیدن ها آشنا کنم و بگم چطور سوال خودتان را بیان کنید که استاد آنلاین برای جواب دادن به سوالاتتان رغبت پیدا کنند. مسلما یک مدرس اینترنتی که بیشتر وقت خود را صرف آموزش مجازی میکند  و افراد متخصص زیادی از دانشجو و مهندس در این فضا با اون آشنایی دارند سوالات تخصصی زیادی روزانه در صندوق باکس ایمیل خود دریافت میکند و مسلما وی در یک روز وقت رسیدگی به همه این سوالات را نخواهد داشت چراکه هر سوال نیاز به صرف وقت برای ارسال جواب مستدل و صحیح است تا بیشتر گمراهی صورت نگیرد، اما چه مواردی می تواند او را مجاب به ارائه پاسخ به سوال شما از بین بقیه سوالات دریافت شده اش کند ؟

موضوع وقتی حاد تر میشه که استاد مربوطه به دلایلی حوصله جواب دادن به سوال ها را نداشته باشد یا نحوه ارائه سوال شما به گونه ای باشد که خواه نا خواه انگیزه وی برای جواب دادن به سوال و حل مشکلتان از بین برود. شما از چه روشی برای ایجاد انگیزه در استاد برای مشارکت در بحث و حل مشکل استفاده میکنید؟ آیا همه اساتید عقاید یکسانی دارند؟ آیا اساتید مورد نظر شما روزانه صرفا به جهت صرف وقت برای جواب دادن به سوالات تخصصی شما وارد دنیای مجازی می شوند؟ چه انتظاراتی از اساتید آنلاینتان دارید؟و سوالاتی از این دست. اهمیت یادآوری بعضی نکات به همکاران اینترنتی ام مرا به نوشتن این یادداشت وادار کرد تا این نکات را از روی تجربه چند ساله حضور اینترنتی ام با جواب به سوالاتی از این دست برایتان بازگو کنم:

•        بهترین راه ارسال سوالات تخصصی چیست؟ 

از بین همه امکانات ارائه سوال از قبیل: حضوری، پیامک،تماس تلفنی، ایمیل،پیام خصوصی در فروم های مختلف عمران، پیام عمومی در تاپیک های تخصصی و شبکه های اجتماعی، بهترین راه و مثمر ثمرترین راه دریافت سوالات تخصصی ارسال سوال به همراه جزئیات کامل آن به ایمیل اساتیدتان میباشد چراکه در اینصورت هم به استادتان فرصت کافی را برای مطالعه دقیق تر و فکر کردن به سوالتان را داده اید و هم اینکه احیانا اگر استاد مربوطه تمایلی به شرکت در بحث های عمومی نداشت می تواند راحت تر جوابتان را به صورت خصوصی دهد و از همه مهمتر احترامیست که شما برای سطح علمی و ارزش وقت وی قائل شده اید.

•         یک ایمیل را همزمان برای چند استاد آنلاین ارسال نکنید!
  

در هنگام ارسال ایمیل سوال دقت فرمایید به هیچ وجه در جلوی عبارت ارسال ایمیل نام چند نفر را همزمان در قسمت CC تایپ نکنید! به این علت که اگر استادی ببیند که شما یک سوال را همزمان به چند استاد دیگر هم پرسیده اید خواه ناخواه تمایل و رغبتی برای جواب دادن به سوال شما نخواهد داشت چراکه اینکار شما را به معنی مقایسه جواب شما با دیگر اساتید تلقی خواهد کرد و به نوعی بی احترامی به وی تلقی می شود. برای حل این مشکل می توانید برای هر استاد جداگانه ایمیل ارسال کنید. دقت کنید از ارسال یک ایمیل همزمان برای چند استاد در قسمت BCC ایمیلتان هم به شدت بپرهیزید چون اساتید آنلاین مجرب تر و هشیار تر از این هستند که دلیل این کار شما را متوجه نشوند! و جدا از این معمولا اساتید آنلاین تمایل دارند دلیل شما را از ارائه سوال به این افراد تنها ویژگی های متمایز این فرد نسبت یه سایر اساتید آنلاین در متخصص بودن وی در حوزه مربوطه بدانند پس ارسال ایمیل همزمان به چند نفر طبیعتا برای شما نتیجه ای از سوی هیچیک از اساتیدی که به آنها ارسال کرده اید در بر نخواهد داشت!

•        چه زمانی برای ارسال سوالات تخصصی مناسب تر است؟

همواره روز های ابتدایی هفته شلوغترین روز های کاری اساتید و افراد اجراییست، پس از طرح سوال در روز های ابتدایی هفته مثلا شنبه بپرهیزید، سعی کنید بیشتر در روز های چهارشنبه و پنجشنبه سوالات خود را مطرح کنید، اگر هم چاره ای جز ارسال سوالتان ندارید پس در پیامتان ذکر نکنید که نیاز به جواب فوری دارید چون اینگونه سوالات معمولا نیاز به تمرکز و زمان خلوت برای ارائه جواب مستدل از سوی استاد آنلاینتان دارد و طبیعتا اساتید آنلاین تمایل ندارند با ارسال جواب های شتابزده و عجولانه که توام با جواب های ناقص است اعتبار علمی خود را خدشه دار کنند!

•        برای دریافت جواب خود عجول نباشید!

ارسال سوال لزوما به منزله الزام  پاسخگویی به پیام شما نیست پس از بیان عبارت اینکه "عجله دارم"  و  "لطفا زودتر جواب دهید" بپرهیزید، به یاد داشته باشید این تنها یک لطف استادانه است که جواب ایملتان داده شود و ممکن است خیلی از اساتید  وقت پاسخگویی  به ایمیل هایی که روزانه به دستشان میرسد را نداشته باشند.

•        اساتید آنلاین به چه دسته از اساتید عنوان می شود؟

خیلی از اساتید کمتر به عنوان اساتید آنلاین شناخته می شوند و با این فضا علیرغم بار علمی  و تحصیلی بالایشان نسبتا غریبه هستند این دسته از اساتید عمدتا دلیل ارسال جواب به اینگونه از سوالات را متوجه نمیشوند. اینگونه اساتید غالبا روزانه یکبار انهم برای چک کردن ایمیل های ضروری ناشی از پذیرفته شدن مقالات علمی اشان در کنفرانس ها و ژورنال های مختلف دنیا به اینترنت سر میزنند  و همچنین نه تنها دلیلی هم برای ارسال پاسخ به افراد ناشناس نمیبینند بلکه احتمالا از اینکه بی واسطه سوالی در فضایی غیر علمی از آنها پرسیده می شود ناراحت هم میشوند، پس به یاد داشته باشید بار علمی و مرتبه اساتید در فضای فیزیکی الزاما به معنای موفق آمیز بودن سوال و جواب های ایمیلی و اینترنتی با اینگونه اشخاص نیست! پس در انتخاب اساتید آنلایتان با توجه به تخصص کاری افراد که غالبا در رزومه این افراد نیز موجود است دقت کنید و از بیان سوالات تخصصی از افراد غیر تخصصی یا در فضای غیر تخصصی با محیط کاری روزمره این اساتید بپرهیزید تا خدای نکرده موجب رنجش این افراد نشود.

•        چه مواردی بهتر است در سوالات خود عنوان کنیم تا زودتر به جواب برسیم؟

سوالات میبایست همراه با جزئی ترین اطلاعات باشد، از ارائه سوالات کلی بپرهیزید، هرچه جزئیات و مستنداتتان بیشتر باشد استاد بهتر میتواند جواب شما را بدهد، حتما سعی کنید اگر از فایل نرم افزاری صحبت میکنید اطلاعات آنرا به پیوست ایمیل خود ارسال کنید، از ارسال خود فایل نرم افزاری اجتناب کنید چراکه باز کردن آن نیاز به صرف زمان برای بالا آمدن نرم افزار مربوطه دارد و گه گاه مشکلاتی از قبیل متفاوت بودن ورژن نرم افزار  موجود در سیستم استادتان با نرم افزاری که شما طراحی کردید و یا نداشتن نرم افزار فوق پیش می آید.برای حل این مشکل بهتر است از صورت مثال و جواب آنالیزتان در نرم افزار  تصویری کم حجم با نرم افزار های رایگانی چون   Snagit   یا Fscapture تهیه کنید و به همراه سوالتان پیوست کنید یا اگر میبینید نیاز به توضیح بیشتر است می توانید با نرم افزار هایی چون Camtasia  یاBB FlashBack Pro از قسمتی از سوالتان در ارتباط با مشکل مورد بحث در نرم افزار به همراه کار در نرم افزار فیلم کوتاهی (حداکثر یک دقیقه) تهیه کنید و به پیوست ایمیل ارسال کنید

مطمئن باشید هرچقدر استادتان مشاهده کند که برای بیان بهتر سوالتان بیشتر زحمت کشیده اید و سوالتان را شفاف تر با جزئیات بیشتر ارائه داده اید بیشتر به ارائه جوابتان رغبت پیدا خواهد کرد.

•        قبل از بیان سوال چه مواردی را بایست دقت کنیم؟

توجه کنید سوالات عمومی عمران به خصوص سوالات مرتبط با نرم افزار های ایتبز و سیف ، سوالات مرتبط با آزمون ارشد و دکتری ، موارد مربوط به انتخاب رشته یا موارد کلی مرتبط با کار و استخدام ها و از این دست از جمله سوالاتیست که در سال های اخیر به وفور در انجمن های عمران(تالار گفتگو) سایت های مختلف پرسیده شده اند بنابراین قبل از بیان اینگونه سوالات حتما سری به این فروم ها بزنید. یکی از پیشنهاد های همیشگی خود من در این سال های اخیر به افرادی که سوالات تکراری و مشابه اینچنینی از بنده داشتند فروم وبسایت ایران سازه بوده است:  www.Iransaze.com به یاد داشته باشید برای دریافت همزمان جواب بعضی از سوالات تخصصی از چند نفر   و دریافت نظرات بیشتر فروم های تخصصی که برای همین منظور تعبیه شده اند بهترین مکان هستند گرچه بر روی اعتبار پاسخ های بدست آمده در اینچنین فضا ها نمی شود چندان حساب باز کرد چراکه خواه ناخواه جواب های داده شده غیر مرتبط و حاوی برداشت های شخصی افراد مختلف خواهد بود طوریکه بعضا میتواند یک سوال از سوی چند نفر چند نوع جواب داشته باشد که در نهایت استنتاج جواب صحیح را برایتان سخت تر کند.

•        از بیان بحث هزینه و مباحث مالی جدا بپرهیزید!

به هیچ وجه بحث هزینه را برای ارائه مشاوره های آنلاین مطرح نکنید . نفرمایید که اگر جواب این سوال داده شود فلان مجموعه را از شما خریداری میکنم یا کتابتان را تهیه میکنم! به یاد داشته باشید جواب به سوالات به معنی دریافت هزینه از سوال کننده نیست و برابر قرار دادن ارزش معنوی این کار با پیشنهاد مالی ارائه شده توسط شما بیشتر به منزله نوعی بی احترامی به استاد مربوطه تلقی می شود! اگر واقعا قصد جبران زحمتی که داده اید را دارید میتوانید فایل آموزشی خوبی را که شما تهیه کرده اید را برای قدردانی از اساتیدتان در جواب پاسخ ایمیل آنها ارسال فرمایید یا اگر فایلی ندارید صرفا بیان "تشکر" کفایت میکند!

از به کار بردن جمله "اگر جواب این قسمت را بدهید ممنون میشوم"  بپرهیزید این جمله گرچه جمله ای مثبت است اما تکرار شنیدن این جمله توسط افراد مختلف باعث نوعی بد گمانی در استاد مربوطه میشود که میل و رغبت او به جواب دادن کاهش می یابد

•        از محل ارسال پاسخ برای مشاوره های طولانی مدت درسی خود استفاده نکنید!

به یاد داشته باشید این یک مورد طبیعیست که نبایست انتظار داشت اساتید آنلاین وقت حضور خود در این فضا را صرفا به مشاوره های شخصی افراد مختلف اختصاص دهند، قطعا این مورد نیاز به درک متقابل از سوی شما دارد. چنانچه به تدریج اینگونه سوالات چه از سوی شما و چه از سوی دیگر افراد بیشتر شود میل و رغبت برای جواب به سوالات از سوی اساتید کاهش می یابد.

•        در ارائه سوالات از دید بالا داشتن جدا پرهیز کنید!

به یاد داشته باشید وقتی شما سوالی از شخصی دارید این شمایید که در اون لحظه به او احتیاج دارید پس چنانچه حتی اگر در مرتبه بالاتری چه از لحاظ سنی و چه از لحاظ سطح تحصیلات و تجربه کاری هستید از به کار بردن این موارد در لحن صحبت کردنتان جدا بپرهیزید چراکه این موارد در جواب استاد مربوطه جواب عکس خواهد داد!

این سوال مهمیست که از خود بپرسید که استاد انلاین چه لزوم یا نیازی دارد که به سوال شما وقت بگذارد و جواب دهد پس اگر انسان خودخواه و مغروری هستید در این یک مورد دست از غرورتان بردارید!

•        مشخصات تحصیلی و کاری خود را به چه نحو بیان کنیم بهتر است؟

از ارائه عبارات متملقانه پرهیز کنید، جملات خود را کوتاه کنید و از توضیح بیوگرافی خود اجتناب کنید چراکه برای استاد آنلاین اینکه شما از چه دانشگاهی سوال را میپرسید  و در چه مقطعی هستید خیلی فرق ندارد، به جای این توضیح تمام چند جمله کوتاه  را می توانید در امضای ایمیلتان خلاصه کنید که این میتواند تمامی مشخصات شما را برای همه ایمیل های رسمی اتان شامل شود. برای مثال:

  mojtaba Asghari

 Msc Structural Designer & Web 808 E-Learning Developer

Iran, Shahid Bahonar uk

بهتر است سوالات را از ایمیل های رسمی حاوی مشخصات دانشگاه خود ارسال کنید برای مثال: m.asghari@uk.ac.ir

•        کجا ها نبایست سوالات تخصصی ارسال کرد؟

از ارسال سوال ها در شبکه های اجتماعی مثل فیسبوک و توییتر شدیدا اجتناب کنید! اساتید محیط های شبکه های اجتماعی را برای جواب به سوالات تخصصی شما انتخاب نکرده اند بنابراین از اینکه شاهد سوال های تخصصی در این محیط ها باشند ممکن است ناراحت شوند به خصوص اینکه در اینگونه سوال پرسیدن ها چون امکان پیوست کردن فایل های محاسباتی و ارائه جزئیات سوالات نیست اکثرا از ارائه جواب به سوال خودداری میکنند چراکه از جزئیات آن اطلاع کافی ندارند.

همچنان از ارسال سوال به صورت پیامک یا تماس تلفنی جدا پرهیز کنید، بعضا شده افرادی که از طریق رزومه کاری اینجانب که در قالب فایل پی دی اف در اینترنت قرار داده شده است شماره تلفن را تهیه کرده اند و با پیامک یا تماس تلفنی سوالات تخصصی داشته اند که این حالت بدترین نوع بیان سوال تخصصی محسوب می شود!!!

---------------

این یادداشت می تواند در هفته های آینده تکمیل تر شود. موارد دیگری هم که به ذهنم میرسد طی هفته های آینده اضافه خواهم کرد پس احتمالا این یادداشت قسمت دومی هم خواهد داشت، ضمنا خوشحال میشم شما هم اگر تجربه های اینچنینی داشته اید و موارد دیگری مدنظرتان است در قسمت نظرات بفرمایید.

مجتبی اصغری، چهارشنبه 17خرداد 1391