زمین شناسی مهندسی

زمین‌شناسی مهندسی، کاربرد مفاهیم و داده‌های زمین‌شناسی در کارهای مهندسی به ویژه در مهندسی عمران، مهندسی معدن، مهندسی نفت مهندسی ژئوماتیک (مهندسی نقشه‌برداری) است. همانگونه که به وسیله مجمع مهندسین زمین‌شناس در ۱۹۶۹ تبیین شده است. این علم کاربرد داده‌ها، فناوری و مبانی زمین‌شناسی در مطالعه رخنمون‌های طبیعی، مصالح سنگی و خاکی یا آب زیر زمینی با هدف اطمینان از شناخت دقیق، تفسیر، استفاده و ارائه فاکتورهای زمین‌شناسی که ساختگاه، برنامه‌ریزی، طراحی، ساخت، اجرا و نگهداری سازه‌های مهندسی را تحت تأثیر قرار می‌دهند، است.

در بسیاری از پروژه‌های مهندسی که به ساختار زمین در آن محل مربوط می‌شود مثلاً برای ساخت سازه‌های عظیم (سدها، پل‌های با دهانه زیاد، نیروگاه‌ها، سازه‌های صنعتی)، معادن، حفاری چاه‌های عمیق (نفت، گاز و ژئوترمال) نیاز به درک و درنظر گرفتن ساختارهای زمین‌شناسی با آگاهی از جنبه‌های مهندسی موضوع است.

برای دستیابی به اهداف فوق، مهندس زمین‌شناس از علم زمین‌شناسی، هیدرولوژی، مکانیک خاک، مکانیک سنگ، ژئومکانیک و کاوش‌های زیر سطحی (شامل گمانه‌زنی و آزمایش‌های ژئوتکنیک و ژئوفیزیک) بهره می‌برد. در نهایت داده‌ها، نتایج کیفی و کمی و ارزیابی حاصل از این مطالعات برای استفاده به مهندسین ارائه می‌شود.

دامنه فعالیت‌های زمین‌شناسی سه موضوع کلی را در بر می‌گیرد:

• ژئوتکنیک
• ژئومکانیک
• ژئودینامیک

در موضوع ژئومکانیک مطالعه رفتار مکانیکی خاک‌ها و سنگ‌ها در مقابل نیروهای وارد به آن‌ها، مورد توجه قرار می‌گیرد. این موضوع خود شامل دو شاخه مکانیک خاک و مکانیک سنگ می‌شود. مطالعه فعالیت‌های فعال زمین‌شناسی که تأثیر مستقیمی در شرایط محیطی دارند و نحوه برخورد با آن هاموضوع اصلی بحث ژئودینامیک می‌باشد. فعالیت‌های فعال زمین‌شناسی به‌طور کلی شامل زمین لرزه‌ها، آتشفشان‌ها، ناپایداری دامنه‌ها، فرسایش، هوازدگی و … است. در بحث ژئوتکنیک رفتار مکانیکی سنگ‌ها و خاک‌ها در محل اجرای طرح‌های مهندسی و نحوه بهسازی شرایط زمین در محل اجرای طرح‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد. زمین‌شناسی مهندسی یا ژئوتکنیک علم رفتارشناسی سد، تونل، پی ساختمان، سازه‌های مهندسی و صنعتی است؛ که ازآن جمله می‌توان به بررسی رخدادهای حرکتی و پیش‌بینی وقوع آن‌ها نیز اشاره کرد. در مجموع علم مهندسی بر منابع قرضه، بکارگیری آن در سازه مورد نظر و رفتارسنجی و پیش‌بینی وقوع آن نیز مشتمل می‌شود.