کلاژ برگرفته از واژه‌ی فرانسوی colle به معنای چسب یا coller به معنای چسباندن است. در هنرهای تجسمی به اثری می‌گویند که از بر هم سوار کردن فرم‌های مختلف و آفرینش یک کل جدید، پدید می‌آید. یک اثر هنری گلاژ متشکل از بریده‌های جراید، روبان‌ها، تکه‌های رنگ‌شده، کاغذهای دست‌ساز، عکس و بخش‌هایی از آثار هنری دیگر و چیزهایی از این دست است که بر روی سطح سخت یا بوم چسبانده می‌شود.

کلاژ در نقاشی: در نقاشی کوبیسم، پابلو پیکاسو اولین کسی بود که از تکنیک کلاژ برای نقاشی‌های رنگ روغن استفاده کرد. او در سال 1912 برای ساخت اثری به نام "طبیعت بی‌جان بر صندلی حصیری" یک تکه پارچه شمعی با طرح صندلی حصیری را بر روی بوم چسباند. کاربرد این تکنیک توسط هنرمندان سورئالیست ادامه پیدا کرد.

کلاژ در معماری: لوکوربوزیه و دیگران از روش‌‌های نزدیک به کلاژ بهره بردند اما کلاژ به عنوان یک مفهوم نظری پس از انتشار کتاب شهر کلاژ توسط کالین رو و فرد کوارتز در سال ۱۹۷۸ مطرح شد. نویسندگان کتاب از احساس مصور کلاژ و فروپاشی معنایی در کلاژ حمایت نکردند اما کلاژ با عقیده غیرخطی‌اش از تاریخ را راهی جدید در روند طراحی می‌دیدند. برنارد هرسلی معمار سوئیسی، کلاژ را در بخشی از فرآیند طراحی‌اش به کار بست.

دکوپاژ: دکوپاژ نوعی کلاژ است که به صورت یک هنر دست‌ساز تعریف می‌شود و با قرار دادن یک تصویر بر روی یک موضوع آغاز می‌شود و پس از آن با افزودن کپی‌های بیشتری از تصویر بر روی آن، به تدریج زمینه اصلی را از بین می‌برد و معنای عمیقی از تصویر را آشکار می سازد.

فتومونتاژ: فرآیندی است که نتیجه آن ساختن یک عکس ترکیبی از برش عکس‌های دیگر و چسباندن آنهاست. امروزه به کمک نرم‌افزارهای رایانه‌ای همچون فتوشاپ این کار بسیار سریع و آسان شده و طرفداران بسیاری دارد.

کلاژ در روند طراحی: از کلاژ برای ایجاد خلاقیت در روند طراحی استفاده می شود. به صورتی که طراح از بین تصاویر مختلف چندین تصویر انتخاب می کند و به نظمی دلخواه بر یک بوم یا شیت مقوا می‌چسباند. آنگاه به عقب رفته و سعی می کنم از کلیت این تصویر، فضای معمارانه بسازد. تکه‌انگاری بروز خارجی اندیشه‌ی ناخودآگاه و درونی معمار است که با روش‌های منطقی یا آگاهانه، قابلیت ظهور نمی‌یابد.

خوب نگاه کردن به هر پدیده می‌تواند به وجودآورنده‌ی ایده‌های نو باشد. خوب نگاه کردن به تصاویر، طراح را قادر می‌سازد که با اجزای آن ارتباط حسی برقرار کرده و به سادگی حس ایده‌آل را که خواهان حضور آن در محیط مطلوبش است، درک کند.

تکه‌انگاری یکی از روش‌های خلاقه‌ی طراحی است که در جرات بخشیدن به طراح کمک می‌کند؛ روشی که به‌دلیل زیبایی و تنوع رنگی‌اش، فرد را خسته نمی‌کند و همواره ابهامی درونی در رسیدن به هدف به وجود می‌آورد که شاید همان رمز موفقیت این روش است.

منبع: تکه‌انگاری، فرآیندی در طراحی معماری، تالیف دکتر علی‌اصغر ادیبی