كارتوگرافی دانش تهیه نقشه است و از آنجا كه نمی‌توان قسمتی از سطح كره زمین را به اندازه واقعی خود بر روی صفحه‌ای تصویر كرد باید عوارض و پدیده‌های مختلف زمین را به نسبت معینی كوچك نمود و این عمل براساس مبانی و اصول كارتوگرافی به نحوی انجام می‌گیرد كه كاربران با توجه به نسبت كوچك شده و مشخصات فنی آن بتوانند به مقدار اصلی كمیت پی‌ببرند.

كارتوگرافی هنر، علم و فن تهیه انواع نقشه است كه طی مراحل مختلف اندازه‌گیری و محاسبه و ترسیم بخشی یا تمام سطح كره زمین را بر سطحی مستوی با تكیه بر اصول ریاضی و تناسب هندسی به نمایش درمی‌آورد، تا در ساختار اقتصادی ،‌فرهنگی ،‌دفاع ملی ،‌روابط بین‌الملل ، تعلیم و تربیت ،‌جهانگردی و موارد متنوع دیگر مورد استفاده قرار گیرد.

وظیفه یك كارتوگراف تنها نشان دادن اطلاعاتی خاص بر روی یك صفحه نیست بلكه باید این اطلاعات را به صورت سمبلیك و یا یك سری خطوط كه موجودتیشان از ریاضی نشأت می‌گیرد،‌ نشان بدهد.

برای این كار، یك كارتوگراف باید به گونه‌ای عمل كند كه بیننده ضمن درك مفاهیم، به دیدن نقشه علاقه‌مند گردد . یعنی در انتخاب سمبل‌ها ، طراحی و رنگ آمیزی باید از اصول زیبا سازی استفاده نماید.

برای كارتوگرافی چند تعریف علمی وجود دارد كه قبول هر یك از تعاریف و دامنه فعالیت آن متاثر از وضعیت نقشه برداری و نقشه های هر یك از كشورهای دنیاست . با وجود تمام اختلاف نظرها در تعریف كارتوگرافی به طوركلی دومعنا از كارتوگرافی مستقل می‌گردد.

 كارتوگرافی خاص مراحل بعد از برداشت زمینی، فتوگرامتری و یا كلاً اطلاعات اولیه برای تهیه نقشه را شامل می‌شود و در حقیقت قسمت اعظم كار تهیه نقشه محسوب می‌گردد.

كارهایی از قبیل تنظیم پیش نویس، تركیب اطلاعات و استفاده از نقشه‌ها و مدارك مربوطه، انتخاب شبكه، تعیین علائم و نوشته‌ها، هماهنگی اطلاعات موجود در نقشه، طراحی اطلاعات حاشیه نقشه، انتخاب روش ترسیم و چاپ و تكثیر مراحل مختلف كارتوگرافی خاص را تشكیل می‌دهد.

حاصل كار كارتوگراف و یا به عبارتی زبان كارتوگراف نقشه است و هدف یك كارتوگراف همواره استفاده از امكانات مختلف برای انتقال این پیام به بهترین وجه است و یك كارتوگراف باید به این زبان یعنی (زبان تصویر) تسلط داشته باشد تا بتواند با استفاده كننده ارتباط منطقی داشته باشد.

امروزه كارتوگرافی به طور عمده كلیه فعالیتهای مربوط به آماده‌سازی نقشه و بهره‌گیری از نقشه را شامل می‌شود، یعنی كارتوگرافی موضوعاتی نظیر آموزش، نحوه استفاده از نقشه، مطالعه سیر تكاملی كارتوگرافی، جمع آوری و بایگانی نقشه، تهیه كاتالوگ و فعالیتهای مربوط به تهیه فهرست و بالاخره طراحی و ساختن نقشه، چارت، پلان و اطلس را در بر می‌گیرد.

اصول كارتوگرافی

• مقیاس
• سیستم تصویر
• جنرالیزه
• طراحی
• ترسیم و تولید

انواع کارتوگرافی

• کارتوگرافی عمومی (عام)
• کارتوگرافی موضوع ی(خاص)
• کارتوگرافی عمومی (عام)

+ منبع