معماری های تک، High Tech Architecture

معماری های تک، High Tech Architecture

معماری های تک، High Tech Architecture

یکی از سبک‌هایی که در دهه هشتاد در معماری اروپا مطرح شد، سبک «های تک» یا تکنولوژی بسیار پیشرفته بود. معماران این سبک تکنولوژی را دستاورد بزرگ مدرنیته و مهم‌ترین عامل توسعه و پیشرفت در قرن بیستم می‌دانند. از نظر آنها، عصاره و مشخصه هر عصر در معماری آن دوره شکل کالبدی یافته است. به عنوان نمونه، معابد یونان باستان با آن نظم و تناسبات کامل هندسی، تبلور ذهنیت کمال‌گرای یونانیان باستان است و بناهای عظیم روم باستان، نمایش قدرت امپراتوری و حکومت سزارها است و بالاخره کلیساهای سر به فلک کشیده گوتیک نمایش‌دهنده قدرت کلیسا و ذهنیت قرون وسطا است. به همین ترتیب، ساختمان‌های امروز می‌باید نمایش‌دهنده عصاره فکری و تکنیکی عصر حاضر یعنی تکنولوژی باشد.

در واقع طرفداران سبک های‌تک همانند مدرنیست‌های دهه ۱۹۲۰ معتقدند كه چیزی به نام وجود دارد و معمار موظف است كه روح دوران خود را در كارهایش منعكس كند. روح زمان ما، بنا به اعتقاد معماران های‌تک، در تكنولوژی پیشرفته نهفته است. بنابراین معماری می‌باید با این تكنولوژی درگیر شود.

آنان می‌پرسند:

چرا ساختمان‌ها باید از فرهنگ صنعتی جدا باشند؟ چرا باید همچنان به ایجاد ساختمان‌هایی از مصالح حجیم، سنگین و غیرمنطقی مانند آجر، بتن و چوب بسازیم در حالی كه می‌توانیم از نور و دقت فلز و شیشه كه از قبل در كارخانه‌ها ساخته شده و در سایت به راحتی به هم بسته می‌شوند بهره ببریم؟

نظریات و مبانی معماری مدرن و های‌تک در اصول، بسیار به یکدیگر نزدیک است و می‌توان گفت که معماری های‌تک فرزند خلف معماری مدرن است. ولی از نظر شکلی تفاوت های بین این دو مکتب معماری مشاهده می‌شود. به طور کلی می‌توان بیان کرد که آن سادگی و بی‌پیرایگی که در معماری مدرن وجود دارد در های‌تک ملاحظه نمی‌شود و اگر معماران مدرن در طرح‌های خود ماشین را به نمایش می‌گذارند، معماران های‌تک داخل ماشین و اجزای آن را نشان می‌دهند.

باید گفت مصالح شاخص این شیوه معماری را فلز و شیشه تشکیل می‌دهد که:

  • وضوح و صداقت و شفافیت را نمایان می‌كند.
  • عموما تصویری از صنعت و تولید را بر ذهن بر جای می‌گذارد.

با مشاهده نمونه بناهای آن اینگونه به نظر می‌رسد كه در این نوع ساختمان‌سازی، صنایع تكنولوژیكی و تصویری بیشتری نسبت به سایر بناها به كار رفته است. و در نهایت نمایانگر كارایی بیشتر و انعطاف‌پذیری كاربرد است.

اولین ساختمان ساخته شده به سبک های‌تک (High-tech) بیش از هر چیز شبیه به اسکلت بدون پوست و گوشت یک جانور بود. به نظر پیشگامان معماری های تک، روح زمان (zeitgeist) ما تکنولوژی پیشرفته است. از نظر آنها معماری هم یکی از اقلام صنعتی مثل موبایل و لپ‌تاب است پس باید شیوه‌ها، مصالح و تکنولوژی جدید در همه‌‌ی ظواهر آن بروز پیدا کند. ساختمان‌های سبک های تک‌سمبلی از تکنولوژی هستند و نمی‌شود گفت فقط از آن به ساده‌ترین و مفید‌ترین شکل ممکن استفاده می‌کنند. در مقایسه با ساختمان‌های ساخته شده در مدرنیسم اولیه ساختمان‌های های‌تک واقعاً ماشین هستند، هم از ماشین الهام می‌گیرند و هم از تکنولوژی‌های آن استفاده می‌کنند. شباهت به ماشین برای این معماران یک کنایه نیست بلکه به واقعیت تبدیل شده است.

رهبران این سبک، معماران بزرگی چون نورمن فاستر (Norman Foster)، ریچارد راجرز، نیکولاس گریمشاو (Nickolas Grimshaw) و مایکل هاپکینز (Micheal Hopkins) هستند.
اصول فکری و طراحی معماری های تک

اصول فکری و طراحی معماری های‌تک را می‌توان در موارد زیر خلاصه نمود:
۱. بینش پوزیتیویسم به معنی خوشبینی به علم و پیشرفت علمی و تکنیکی

سازه‌ای که دال‌های وسیع بدون ستون را امکان‌پذیر می‌کند، نمودار تکنولوژی در صنعت ساختمان است.

در دهه هفتاد هنوز آرمان‌های مدرنیسم و معماری بین‌الملل شکستی قطعی در پروت‌ایگو نخورده بودند. اما از همان دوران هم مشخص بود که ایده‌آل‌هایی که اساتید بزرگی مثل لکوربوزیه، میس وندروهه و رایت تصویر کرده بودند، نتایجی که از آنها انتظار می‌رفت را در بر ندارند؛ با این حال رویکرد معماری های تک به تکنولوژی خوشبینانه است و معتقدند که اگر با یک روش استفاده از تکنولوژی موفق به پاسخگویی به مسائل روز بشر نشدند، حتما با روشی دیگر موفق خواهند شد. برای این معماران پاسخ همیشه در تکنولوژی است، به همین دلیل در بناهایی که طراحی می‌کنند از جدید‌ترین تکنولوژی‌ها استفاده می‌کنند، حتی اگر استفاده از مصالح و روش‌های سنتی ارزان‌تر و بهینه‌تر باشد.

۲. نمایش تکنولوژی به عنوان عصاره و دستاورد عصر جدید

استفاده از تکنولوژی روز به تنهایی برای معماران های‌تک کافی نیست آنها دوست دارند تکنولوژی را در ساختمان‌هایشان فریاد بزنند. 

۳. نمایش پروسه ساخت

اگر قطعات یک اتومبیل را از هم باز کنید با داشتن نقشه‌ها و دانش کافی می‌توانید آن‌ها را دوباه کنار هم بچینید، اما اگر قطعات یک ساختمان را از هم جدا کنیم آسیب زیادی به هر بخش وارد می‌شد، چون اجزا آن کاملا به هم دوخته شده‌اند و در نهایت با سر‌هم کردن بنا چیزی بیشتر از یک چینی شکسته بندی شده دستگیرمان نخواهد شد. بنای از هم باز شده قابل استفاده مجدد نیست، اما یک ماشین را بار‌ها و بارها می‌توان از هم گشود و سر هم کرد شاید وسوسه همین باز کردن بنا‌ها و در جای دیگر برپا کردنشان معماران را وادار کرد از ماشین‌ها الهام بگیرند. ساختمان‌های های تک که معمارانشان به ماشین‌ها چشم دوخته‌اند، قابل تجزیه به اجزای خود هستند به همین دلیل نمایشگر روش ساخت خود هستند و به این وسیله بیشتر و بیشتر به شباهتشان به ماشین‌ها تاکید می‌کنند.
۴. شفاف کردن و لایه لایه کردن و نمایش حرکت در ساختمان‌ها

 در مرکز ژرژ پمپیدو مسیر‌های حرکتی کاملا در نمای ساختمان شکل گرفته‌اند. باکس‌های پله مثل لوله‌های رنگی بزرگی هستند که بازدیدکنندگان می‌توانند از داخل آن شهر پاریس را تماشا کنند. همچنین شکل این لوله‌ها، که به رنگ قرمز هستند، کاملا شبیه داکت‌های تاسیساتی و لوله‌های فاضلاب است که با رنگ‌های دیگر به نمای ساختمان آمده اند. در نتیجه حرکت در ساختمان کاملاً جلوی چشمان بینندگان قرار گرفته است.

۵. نمایش ساختار و اجزا درون بنا در نمای ساختمان

 ریچارد راجرز در مصاحبه‌ای با شبکه‌ی بی بی سی می‌گوید:

ایده‌هایی که ما معماری می‌کنیم، از خیلی لحاظ ریشه در باور‌های ما دارد و به این ربط پیدا می‌کند که ما ساختمان را مثل یک کتاب بخوانیم. برای این که ساختمانی خوانا باشد باید جریان ساخت در آن قابل رویت باشد. این شیوه ایست که ما معماری می کنیم و معتقدیم این شیوه در گذشته هم مورد استفاده قرار می‌گرفته است. علم همه‌ی ما را به هیجان می‌اورد.ما معماران عقیده داریم که قرن حاضر قرن علم است."

در واقع ریچارد راجرز ساختمان را به یک گزارش کار یا گزارش آزمایشگاه کاملاً علمی تشبیه می‌کند که آنقدر شفاف نوشته شده است که هر محقق و دانشمندی در هر زمان و مکانی با نگاه کردن به آن می‌تواند آن آزمایش یا فرآیند علمی را طی کند. بنای ایده‌آل او بنایی بدون روز و راز است. بنایی قابل تکرار، محاسبه و بازسازی.

محصول

تعامل تكنولوژی و معماری: بررسی و نقد آثار نورمن فاستر
فروشگاه
تخفیف 20 درصد
قیمت: 35,000 تومان
35,000 تومان
کاتالوگ: 
کتاب
کتاب های قابل ارسال سریع
معماری
کارشناسی ارشد
دکتری
مهندسی معماری
مدیریت پروژه و ساخت
فناوری معماری(بیونیک،دیجیتال)
انرژی معماری
دانشگاه تهران
کمک آموزشی

مشاوران این تخصص

کاربران

اشتراک در RSS - معماری های تک، High Tech Architecture