تحلیل حساسیت به مطالعه تاثیرپذیری متغیرهای خروجی از متغیرهای ورودی یک مدل آماری گفته می‌شود.به عبارت دیگر روشی برای تغییر دادن در ورودی‌های یک مدل آماری به صورت سازمان‌یافته (سیستماتیک) است که بتوان تاثیرات این تغییرها را در خروجی مدل پیش‌بینی کرد.

روش‏‌های ریاضی معمولاً از روابط و متغیرها نوشته شده‌‏اند. روابط می‌‏توانند با اپراتورها نظیر اپراتور الجبرا، توابع، اپراتور دیفرانسیلی و غیره باشد. متغیرها چکیده‏ای از پارامترهای سیستم هستند که می‏توانند کمی شوند. چندین شاخص دسته‌‏بندی برای مدل‏‌های ریاضی، بسته به ساختارشان، می‏‌تواند استفاده شود.

۱. خطی یا غیرخطی: اگر تمام اپراتورها در مدل ریاضی خطی باشند، نتایج مدل ریاضی نیز به صورت خطی تعریف می‌‏شود. در غیر این صورت غیرخطی فرض می‌‏شوند. تعیین خطی یا غیرخطی به محتوی بستگی دارد و مدل‏‌های خطی ممکن است حالات غیرخطی در خودشان داشته باشند. به ‏عنوان مثال، معادله دیفرانسیل اگر بتواند با اپراتور دیفرانسیل خطی نوشته شود، خطی نامیده می‏‌شود، اما همچنان عبارت‏‌های غیرخطی در آن وجود دارد. در مدل برنامه‌‏ریزی ریاضی اگر توابع هدف و محدودیت‏‌ها کاملاً با معادلات خطی نمایش داده شوند، مدل به عنوان مدل خطی شناخته می‏‌شود. اگر یک یا چند تابع هدف یا محدودیت با معادلات غیرخطی نمایش داده شوند، آن‏گاه مدل غیرخطی شناخته می‏‌شود.

۲. استاتیک یا پویا: مدل پویا برای تغییرات وابسته به زمان استفاده می‏‌شود، درحالی‏‌که مدل استاتیک (یا حالت پایدار) سیستم را در حالت تعادل محاسبه می‏‌کند و بنابراین سیستم در زمان ثابت مورد بررسی است. مدل‌‏های دینامیکی معمولاً با معادلات دیفرانسیل نشان داده می‏‌شوند.

۳. حقیقی یا مجازی: اگر تمام پارامترهای ورودی کل مدل شناخته شده باشد و بتوان پارامترهای خروجی را با سری متناهی‌‏ای از محاسبات به ‏دست آورد، مدل حقیقی شناخته می‏‌شود. اما گاهی ‏اوقات این پارامترهای خروجی هستند که شناخته شده‏‌اند و ورودی‌‏ها با روشی تکراری باید حل شوند، مانند روش نیوتن (اگر مدل خطی است) یا روش برایتون ( اگر مدل غیرخطی است).

۴. گسسته یا پیوسته: مدل گسسته با هدف‏‌ها به صورت گسسته رفتار می‏‌کند، مانند اجزا در مدل مولکولی یا حالت‏‌ها در مدل استاتیکی؛ در حالی‌که مدل پیوسته هدف‏‌ها را در حالت پیوسته نشان می‌‏دهد، مانند سرعت جریان سیال در لوله، دما و تنش در جامدات و میدان‌‏های مغناطیسی.

۵. قطعی یا احتمالی: مدل قطعی مدلی است که در آن هر مجموعه‌‏ای از حالت‌‏های متغیرها، با پارامترهایی در مدل یا با مجموعه‏‌ای از حالت‌‏های قبل این متغیرها، تعیین شده است، نه با توزیع احتمالی.

۶. استقرایی یا استنتاجی: مدل استقرایی ساختاری منطقی بر پایه نظریه‌‏ها دارد. مدل استنتاجی از یافته‏‌های مجازی نتیجه می‌‏شود و به نوعی شهودی است.

منبع: ویکی پدیا