مقاله تحلیلی:‌ کارآموزی بدون دستمزد بخش مهم بافت اجتماعی ژاپن

 معماران و طراحان ژاپن از کارآموزی بدون دستمزد در کشور خود دفاع کرده و معتقدند که کارآموزی بدون دستمزد یک سنت فرهنگی باریشه‌های عمیق است.

طراحان در پاسخ به مخالفت‌های اخیر با کارآموزی بدون دستمزد در دفاتر معماری به Dezeen گفتند که دانشجویان و فارغ‌التحصیلان، کار کردنِ بدون دستمزد در یک دفتر کوچک را تجربه‌ای می‌دانند که می‌تواند زندگی آن‌ها را تغییر دهد.

نیکولاس رایستریک، بنیان‌گذار و مدیر موسسه مشاوره LABtokyo در توکیو که با دفاتر معماری و طراحی ژاپنی کار می‌کند، گفت: «این یک بخش قوی از بافت اجتماعی است و به آرامش کنونی اداره کشور ژاپن کمک می‌کند».

رایستریک گفت: «کار داوطلبانه در اینجا خیلی معمول است و مردم بدون انتظار دریافت فوری پاداش فداکاری می‌کنند».

وی می‌افزاید: «بدون کارآموزهای بدون دستمزد بسیاری از کارهای خیلی کوچک متوقف خواهند شد. در اینجا رسمی وجود دارد که صنعتگران چیزی شبیه به اتحادیه دارند که در آن شاگردها اغلب بدون دستمزد کار می‌کنند و در عین حال از یک استاد آموزش می‌گیرند. این سنت تا حدودی ادامه پیداکرده اما به نظر من درنهایت منسوخ خواهد شد»

کارآموزی‌ میز باز در ژاپن، سنتی مرسوم

معماران ژاپنی با توجه به افشا شدن تبلیغ کارآموزی‌های بدون دستمزد توسط ایشیگامی، حاضر به صحبت کردن با Dezeen و ضبط آن نشدند.

یک معمار ژاپنی با حفظ گمنامی‌گفت: «از نظر ما خیلی مسخره است. این‌گونه نیست که کل صنعت معماری ژاپن با کارآموزهای رایگان اداره شود».

ژاپن فرهنگی به نام میز باز دارد که در آن شرکت‌های کوچک میزبان دانشجویان ژاپنی و خارجی هستند که تجهیزات خود را با خود می‌آورند و دستمزدی هم به آن‌ها پرداخت نمی‌شود.

معماری که می‌گفت کار کردن در یک آتلیه تراز بالا یک برد بزرگ برای دانشجویان است، گفت: «تمام این دفاتر آتلیه‌های کوچکی هستند که یک میز باز در اکثر آن‌ها وجود دارد و ممکن است یک کارآموز با دستمزد یا بدون دستمزد داشته باشند».

«این یک شغل نیست، بلکه تجربه‌ای است که می‌تواند زندگی را تغییر دهد. این کار تأثیر بزرگی بر زندگی شغلی آن‌ها دارد».

معمار سو فوجیموتو در مصاحبه‌ای با Dezeen در سال 2013 به‌تفصیل به این موضوع پرداخته است. او در آن زمان گفت: «در ژاپن کارآموزی‌ تاریخچه طولانی دارد و معمولاً دانشجویان در دوره‌های مختلف کار رایگان انجام می‌دهند».

او گفت: «این یک فرصت خوب برای کارفرمایان و کارآموزها است. کارفرمایان با نسل‌های جوان‌تر و کارآموزها هم با نحوه کار معماران در ژاپن و دیگر کشورها آشنا می‌شوند».

کارآموزی معادل آموزش دیدن توسط استاد 

این نگرش باعث خشم افراد در بریتانیا شده است چرا که در آن کارآموزی بدون دستمزد غیرقانونی است و تمام کارکنان باید حداقل دستمزد قانونی را دریافت کنند.

رئیس موسسه سلطنتی معماران بریتانیایی، بن دربیشایر گفت وقتی از موضوع کارآموزی‌های بدون دستمزد باخبر شدم، تعجب کردم. دربیشایر هفته گذشته به Dezeen گفت: «RIBA استثمار دانشجویان به این شکل را محکوم می‌کنند. این برخلاف اصول حرفه‌ای است و باید پایان یابد».

اما یک طراح که در ژاپن کار کرده می‌گوید که کارآموزی‌ها معادل آموزش توسط استاد هستند که بخشی از روش سنتی یادگیری مهارت در ژاپن محسوب می‌شوند.

این معمار گفت در ژاپن دفاتری وجود دارند که در آن کارآموزها – یا احتمالاً خانواده‌های آن‌ها – درازای کسب تجربه کاری هزینه پرداخت می‌کنند. هر چند شرکت‌های میزبان هم‌زمان و انرژی خود را برای اطمینان از این‌که کارکنان میز باز تجربه به دست می‌آورند، صرف می‌کنند.

بسیاری از شرکت‌های طراحی و معماری ژاپنی فرصت میز باز را در وب‌سایت خود تبلیغ می‌کنند و بعضی از شرکت‌ها هم کارکنان میز باز خود را از طریق سازمان‌هایی که کارآموزی‌هایی برای دانشجویان و فارغ‌التحصیلان خارجی فراهم می‌کنند، پیدا می‌کنند. وی افزود: «بعد از چند بار گذراندن دوره میز باز ممکن است کارآموز توسط یکی از دفاتر برای شغل نیمه‌وقت با دستمزد انتخاب شود. سپس اگر همه‌چیز خوب پیش برود ممکن است به‌ شکل تمام‌وقت استخدام شوند».

یک معمار دیگر با افزودن این‌که بسیاری از کارکنان، کار خود را پشت میز باز شروع کرده‌اند گفت: «سیستم میز باز در ژاپن خیلی خوب است. چند میز وجود دارد که دانشجویان می‌آیند، پشت آن‌ها می‌نشینند و می‌روند. گاهی دستمزد دریافت می‌کنند و گاهی هم دستمزدی دریافت نمی‌کنند».

استثمارگرانه بودن هزینه‌های دوره‌ها به‌اندازه کارآموزی‌ بدون دستمزد

فینیاس هارپر، معاون بنیاد معماری در لندن و مقاله‌نویس Dezeen، نظرات خود در مورد جنجال کارآموزی بدون دستمزد در ژاپن را در صفحه فیسبوک خود منتشر کرده است.

او نوشت: «کشور ژاپن کامل نیست اما به درجه بالایی از عدالت و سطح پایین فقر رسیده است. از طرف دیگر در بریتانیا عدالت در حال سقوط و آوارگی در حال افزایش است. با چنین کارنامه‌ای آیا ما در موقعیت این هستیم که بگوییم ژاپنی‌ها حقوق کارکنان خود را به رسمیت نمی‌شناسند؟».

هارپر خاطر نشان می‌کند که کارآموزی‌ بدون دستمزد به‌اندازه دوره‌های پولی در دانشکده‌ها و دانشگاه‌ها استثمارگرانه است – نکته‌ای که طراح نیویورکی، کریم رشید، در دفاع از شرکت خود عنوان کرد.

هارپر نوشت: «کارآموزی بدون دستمزد معمولاً از مزیتِ جوانانی که می‌خواهند مهارت‌ها و تجربیات خود را برای افزایش شانس خود در اقتصاد رقابتی توسعه دهند، استفاده می‌کند. چنین معامله‌ای در آموزش پولی که در آن دانشگاه‌ها و دانشکده‌ها هزینه‌های هنگفتی از جوانانی که انتخاب‌های دیگرِ کمی به‌جز پرداخت هزینه برای امید داشتن به بازار کار گسترده‌تر دارند، دریافت می‌کنند هم وجود دارد».

وی ادامه می‌دهد: «ژاپن هزینه‌های دانشگاهی بسیار کمتری نسبت به بریتانیا دارد. به‌علاوه ژاپن با دانشجویان خارجی هم مانند شهروندان خودش برخورد می‌کند درحالی‌که ما دانشجویان بین‌المللی را تا جایی که می‌توانیم می‌دوشیم. اگر هدف ما حمایت از جوانان در ابتدای مسیر شغلی‌شان است، پس می‌توان گفت هزینه‌های آموزش هم به‌اندازه کارآموزی استثمارگرانه هستند».

به گفته سوفی تاویرن، یک معماری بلژیکی که شش ماه (از اکتبر 2015 تا مارس 2016) به‌عنوان کارآموز بدون دستمزد در شرکت معماریJunya Ishigami   در توکیو کار کرده است، در این جنجال این واقعیت که بسیاری از دفاتر معماری کوچک بیش از این‌که شبیه به محل کسب‌وکار باشند شبیه به آتلیه هنرمندان هستند را در نظر نمی‌گیرد.

تاویرن به Dezeen گفت: «من معتقدم که معمارانی مانند Junya Ishigami پیشنهاد کارآموزی بدون دستمزد را به خاطر پول نمی‌دهند. از نظر من آن‌ها هنرمندانی هستند که به دنبال درک زیبایی و اندیشه هستند. آن‌ها می‌خواهند محدودیت‌های توانایی‌های انسان را کشف کنند».

او افزود: «من نمی‌خواهم به نفع کارآموزی بدون دستمزد صحبت کنم اما اگر در یک سیستم اقتصادی به هنرمندان امکان درک هنری که طرفدار آن هستند را ندهد، این‌گونه فکر می‌شود که می‌توان با پذیرش وجود پیشنهادهای کارآموزی بدون دستمزد آن را اصلاح کرد و پذیرفت که منافع غیرمالی به‌دست‌آمده از این کار عدم پرداخت دستمزد را جبران می‌کند».

هفته گذشته دفتر معماری اِلِمنتال شیلی هم به دلیل مخالفت‌های فزاینده با این روش به برنامه کارآموزی بدون دستمزد خود پایان داد.

منبع

 نوشته شده توسط تیم مترجمین موسسه 808

 اگر دوست دارید به تیم مترجمین 808 بپیوندید، با ما تماس بگیرید.

دریافت فایل PDF مقاله برای اعضای VIP رایگان است. سایر کاربران با پرداخت ۵۰۰ تومان می توانند اقدام به دریافت این فایل کنند.

مطالب مرتبط:

•  یادداشت تحلیلی: راهنمای کاریابی و کارآموزی برای مهندسان صنعت ساختمان