مهمترین تغییرات نسخه 2013 ETABS: همه آنچه لازم است بدانید(قسمت اول)

اگر حتی جزو مهندسان محاسب نبوده باشید حتما شده حداقل به واسطه پروژه های دانشجوییتان در دوره کارشناسی با نرم افزار سازه ای ETABS کار کرده باشید، ETABS محصولیست از کمپانی نرم افزاری CSI، تقریبا همه ما مهندسین عمران در ایران جزو مشتریان همیشگی نرم افزار های پر کاربرد کمپانی CSI هستیم مثل همین ETABS و SAP و SAFE چون هم به جهت یوزر فرندلی بودنش کار کردن با اون راحت تره و هم خوب هیچوقت برای تهیه آخرین نسخه اون با محدودیتی روبرو نبودیم! یکی از ایراداتی که تا پیش از این به نرم افزار های سازه ای کمپانی CSI گرفته میشد این بود که: "حالا که اینقدر خوب هر نوع سازه ای رو مدل و بر اساس تقریبا هریک از آیین نامه های روز دنیا آنالیز و طراحی میکنی حیف نیست نمیتونی نقشه خروجی تحویل مهندس محاسب بدی!"  خلاصه اینکه کار مهندس محاسب همیشه یه جورایی گیر دتایلر ها بود تا به واسطه خروجی عددی گرفته شده از طراحی سازه در ایتبز یا سپ، نتایج را به نقشه های اجرایی با جزئیات ریز تبدیل بکند. از طرفی اگر از کاربرانی بوده باشید که سابقه طراحی سازه فلزی به روش حالت حدی همراه با طرح لرزه ای را در ایتبز نسخه های قبلی تجربه کرده باشید حتما با مشکل بزرگی که نسخه های قبلی در تشخیص و تمایز مقاطع فشرده و غیر فشرده ایمپورت شده به نرم افزار با آن روبرو بود آگاه هستید و البته مشکلات دیگری در مباحث مختلف.

از حدود دو سال پیش زمزمه هایی به گوش رسید که CSI برای حل این مشکلات دست به کار شده و برای نسخه 2013 این نرم افزار برنامه هایی تدارک دیده، از همون موقع بود که مهندسین محاسب کشورمان در انتظار آخرین نسخه از نرم افزار رایگان پول ساز و محبوب خودشون بودن تا اینکه از حدود سه ماه پیش نسخه 2013 این نرم افزار بر روی سایت کمپانی CSI قرار گرفت  و بعد از دو ماه پس از اصلاح تغییرات ریز، آخرین نسخه یعنی نسخه 13.1.2 روانه بازار شد. عده ای از کاربران که با نسخه 2013 این نرم افزار روبرو شدند آنرا انقلابی از CSI در مقایسه با سایر نرم افزارهای سازه ای توصیف کردند و عده ای هم  معتقد بودند چندان تغییر قابل ملاحظه ای در این نسخه از نرم افزار ایتبز مشاهده نکردند.

جهت بررسی تغییرات مهمی که در این نسخه از نرم افزار ایتبز انجام گرفت این شماره از اخبار تحلیلی را به بررسی اهم تغییرات انجام گرفته در آخرین نسخه نرم افزار ایتبز اختصاص دادیم. قسمت اول این نوشته به قلم همکار گرامی جناب مهندس احمدرضا جعفری نوشته شده است و امید است تا طی قسمت های بعدی بتوان به تدریج به طور کامل به همه تغییرات صورت گرفته به صورت کاملا کاربردی اشاره داشت تا بتواند مورد استفاده مهندسان عمران کشورمان قرار گیرد.

دانلود نسخه 30 روزه  و رایگان آخرین نسخه  Etabs 2013   - V. 13.1.2

دانلود نسخه 32 Bit   -      دانلود نسخه 64 Bit

تغییرات مهم ETABS 2013 نسبت به نسخه های پیش از آن:

1- میتوان برای شروع یک فایل جدید هم از یک فایل قبلی استفاده کرد و هم از یک default ذخیره شده قبلی توسط کاربر و هم چند default پیشنهادی توسط نرم افزار ( متفاوت از نظر سیستم واحدها و آیین نامه های انتخابی برای طراحی سازه های فولادی و بتنی و همچنین نوع مقاطعی که قابل import به نرم افزار میباشند)
2- اضافه شدن ویرایشهای جدید آیین نامه ها از جمله ویرایش 2011 آیین نامه ACI  و AISC360-10
3- امکانات جدید برای تحلیل های غیرخطی از جمله تعریف خواص غیرخطی مصالح در تعریف مشخصات هر کدام از مصالح
4- امکان تعریف مصالح از نوع آلمینیوم ، مصالح بنایی ، آرماتور و Tendon
5- امکان تعریف مشخصات جداگانه و مستقل برای مصالح آرماتورها
6- تعریف تنشهای تسلیم و گسیختگی محتمل به صورت جداگانه در تعریف مشخصات هر مصالح
7- امکان تبدیل مقاطع import شده به مقاطع user defined و به تبع ان امکان ویرایش مشخصات هندسی این مقاطع (این مورد مشکلی را که در استفاده از مقاطع غیر فشرده در طراحی سازه فولادی به روش حالت حدی پیش از این با آن روبرو بودیم را برطرف نموده است)
8- ارایه مشخصات کاملتر از مقاطع از جمله موقعیت مرکز برش ، محور خنثای پلاستیک و مقدار ثابت تابیدگی
9- امکان تعریف خاموتهای مقاطع ستون از نظر قطر ، تعداد شاخه های خاموت در هر جهت و فاصله خاموتها
10- تغییر فرمت فایلهای مربوط به مقاطع import شده به نرم افزار به فرمت xml
11- امکان گرفتن خروجی از مقاطع ساخته شده توسط کاربر در فرمت xml و استفاده مجدد از این مقاطع در یک فایل جدید با import گرفتن از آنها
12- امکان تعریف سیستم گرید لاین متفاوت در طبقات مختلف از یک مدل
13- امکان تعریف reference planes و reference lines در همان شروع مدلسازی در پنجره شروع به کار برای فایل جدید
14- امکان تعریف سیستم گریدلاینها با زاویه ای خاص با محورهای اصلی ( به صورت مایل )
15- تعریف حالت بار(seismic drift) که در آن میتوان ضریب زلزله را بر اساس تبصره ذکر شده برای کنترل دریفت در محاسبه ضریب زلزله بر اساس زمان تناوب تحلیلی نرم افزار اعمال نمود.

16- قابلیت اکسپورت مقاطع ساخته شده در یک فایل به صورت فایل xml و سپس ایمپورت دوباره آنها در یک فایل جدید .ولی نکته  اینست که این قابلیت شامل مقاطع ساخته شده با section designer نمیشود و این مقاطع همچنان در این ویرایش نیز به این روش قابلیت انتقال به یک فایل جدید را ندارند مگر اینکه طبق همان ویرایش های قدیمی، مبنای ساخت فایل جدید یک فایل قدیمی باشد.

17-در مقاطع اتوسلکت یک قابلیت جدید اضافه شده است که بر اساس آن برای مقاطع بتنی نیز میشود لیست اتوسلکت تعریف کرد. یک نکته دیگر که در این زمینه دیده میشود اینست که در مقاطع اتوسلکت نمیشود مقاطع ساخته شده با Section Designer را گنجاند که این قابلیت در ویرایشهای قبلی وجود داشت. البته اگر فایلی از ویرایش های قبلی در ورژن 2013 باز شود مقاطع اتوسلکت ساخته شده با مقاطع SD را نمایش میدهد. البته ظاهراً در این حالت فقط اسم مقطع منتقل میشود و مشخصات آن به درستی منتقل نمیشود. نکته جالب اینکه مقاطع ساخته شده به صورت General قابلیت اضافه شدن به صورت اتوسلکت را دارند اما مقاطعی که به صورت sd ساخته میشوند این قابلیت را ندارند.

18- اضافه شدن قابلیت های جدید از جمله

• امکان تعریف بادبندهای BRB
• امکان تعریف مقاطع مختلط فولاد و بتن
• امکان تعریف مقطع I شکل با ورق تقویتی خارج از محیط SD
• امکان تعریف مقاطع پیش تنیده و مقاطع سرد نورد شده

19-در زمینه تعریف مقطع در حالت SD نکات زیر را مشاهده کردم :

• قابلیت جدید در Replicate مقاطع. به این ترتیب که شما هر شکلی که یک بار ترسیم کرده اید اگر دوباره نیازمند به ترسیم آن هستید میتوانید از این گزینه برای آن استفاده کنید و دوباره اقدام به ترسیم آن ننمایید. این گزینه برای مقاطع دوبل و یا با ورق تقویت دوبل قابل استفاده است. در ویرایش قبلی این گزینه وجود نداشت
• امکان مشاهده نمودارهای Interaction Surface و Moment - Curvature Curve برای مقطع در همان محیط SD
• نکته ای که به نظر ضعف برنامه است و البته تا حدی در ورژن قبل هم وجود داشت ضعف در تشخیص Overlap مقاطع متشکل از چند شکل است. در برخی موارد در حالی که قسمتهای مختلف مقطع با هم هم پوشانی خاصی ندارند اما این پیام خطا داده میشود و البته در این حالت مشخصات مقطع هم به اشتباه محاسبه میشود. اینطور که امتحان کردم برای رفع این مشکل باید مقداری فاصله بین اجزای مقطع در مرز آنها با هم باید ایجاد نمود .
• به هر حال نقطه ضعف مهمی که تا اینجا در مورد مقاطع sd دیده میشود عدم امکان تعریف اتوسلکت از آنهاست که در این صورت عملاً استفاده از این مقاطع به سختی امکانپذیر خواهد شد.

20- در بخش تعریف مقطع برای سقف و دیوار نکات زیر قابل توجه است :

• امکان تعریف مقطع به صورت Drop ، Waffle و Ribbed و همچنین المانهای با لایه های کامپوزیت به نرم افزار اضافه شده است
• امکان تعریف لیست اتوسلکت برای مقاطع دیوار ( مقاطع مختلف با تفاوت در ضخامت دیوار )

21- اضافه شدن گزینه Generalizd Displacement در منوی Define . در این گزینه شما میتوانید تغییر شکلهای خاصی را به گره های مختلف سازه تحمیل نمایید. این گزینه برای تحلیل سازه به روش Displacement Control مناسب است.

22-در تعریف حالات بار در منوی Define/Load patterns یک حالت بار از نوع construction نیز اضافه شده است. در منوی Define گزینه جدیدی تحت عنوان Shell uniform load sets اضافه شده است. با این گزینه میتوان یک حالت بارگذاری کلی را تعریف و به المانهای مورد نظر خود اختصاص داد. این گزینه بارگذاری سازه را تسریع میکند.

ETABS 2013  و تحلیل غیر خطی:

تا کنون توصیه میشد برای انجام تحلیل های غیرخطی از نرم افزار Sap استفاده شود که با توجه به عدم آشنایی اکثر مهندسان عمران با نرم افزار Sap انجام تحلیل های غیرخطی با مشکلاتی همراه بود. در حال حاضر نسخه 2013 نرم افزار Etabs تمام قابلیت های غیرخطی نرم افزار Sap را دارا میباشد که میتوان تحلیل های غیرخطی را با نرم افزار Etabs که اکثر مهندسان آشنایی کاملی با آن دارند به طور کامل انجام داد. با توجه به ارائه تحلیل های غیرخطی در پیش نویس ویرایش چهارم استاندارد 2800 و همچنین قابلیت های بسیار کامل نرم افزار Etabs 2013 در تحلیل های غیرخطی پیشبینی میشود بزودی انجام تحلیل های غیرخطی در بین مهندسان عمران با استقبال بی نظیری روبرو گردد.

ETABS 2013  و خروجی نقشه های سازه ای:

بررسی های اولیه روی نرم افزار ETABS 2013 نشان می دهد این نرم افزار دیتایل سازه های بتن آرمه به سبک متداول در پروژه های اجرائی را تهیه نمی کند. خروجی این نرم افزار جداولی است که اطلاعات مربوط به طراحی را دسته بندی می کند تا برای ترسیم جزئیات دراختیار نقشه کش ها قرار گیرند. مثلا در مورد تیرهای بتنی ، در شیت اول مربوط به تیرها ، تیر به جند قسمت (ZONE ) تقسیم میشود و در ادامه میلگرد های لازم به صورت جدول ارائه میشوند. این که چرا این نرم افزار به این ترتیب طراحی شده تاحدی ریشه در فرهنگ کار سازه در آمریکا دارد. در آمریکا و کانادا مهندسین ساختمان دیتایل های اجرائی را تهیه نمی کنند. آنها اطلاعات را به پیمانکاران اجرائی منتقل می کنند و این پیمانکاران اجرائی هستند که براساس استانداردهای کارگاهی دیتایل ها را تهیه می کنند. این روند در ایران و اکثر کشورها استفاده نمی شود.

مشاهده و دانلود ویدئو های آموزشی نحوه استفاده از نرم افزار ETABS 2013

در انتها برای تکمیل موضوع شما را دعوت به مشاهده فیلم های آموزشی که در این ارتباط البته به زبان اصلی در وب موجود میباشد دعوت میکنیم.برای مشاهده فیلم های آموزشی جهت آشنایی با این نسخه از ایتبز می توانید علاوه بر اینکه آموزش هایی که در خود سایت کمپانی CSI به صورت ویدئو قرار گرفته است را از اینجا دانلود کنید میتوانید لیست فیلم های مرتبط را از یوتیوب مشاهده کنید.

جمع بندی: برتری های قابل توجه در ETABS v13.1.2  

•     به روز رسانی های صورت گرفته در طراحی قاب بتنی و دیوار برشی با استفاده از استاندارد AS 3600-09/NZ 3101-06  در راستای اصلاحیه ی شماره 3 در سال 2011 موثر در ترکیب بار زلزله.
•     ارتقای چند گانه در طراحی دیوار برشی با استفاده از Eurocode 2-2004 برای مقاومسازی  یکنواخت و همچنین آپشن طراحی مقاطع.
•     اصلاحات صورت گرفته در راستای فاکتور های جهت مودال جداول خروجی، عمدتا مورد استفاده در طراحی چینی ها، شامل سهم تمام جرم ها  در سازه نه تنها محدود به جرم دیافراگم های صلب.
•     امکان انتقال جدول داده ها  به فایلXML   که میتواند توسط نرم افزارمیکروسافت گشود و به آن دسترسی داشت  و اجازه  انتقال داده ها را به ماشینی که این نرم افزار در آن نصب نمیباشد را نیز میدهد.
•     امکان انتقال بارهای شامل  نمونه های  بار ساخت مرحله ای به نرم افزار SAFE.
•     ارتقای چند گانه در زمینه ی انتقال فایل DXF برای نقشه های کف، مدل های سه بعدی و سیستم های شبکه ای.
•     ارتقای چند گانه در زمینه ی دریافت و انتقال فایل های ICF 4.
•     ارتقای چند گانه در زمینه ی انتقال فایل های SDNF.
•     ارتقای چند گانه در زمینه ی انتقال فایل های CIF/2.
•     اعمال بسیاری از عملکرد های API باز اضافی.

منابع: + ، +، +

 مطالب مرتبط از سایت با نرم افزار های تخصصی:

» عرضه DVD مجموعه فیلم های آموزش پیشرفته ETABS ،مدرس: مهندس احمدرضا جعفری

»  آیا میتوان به نرم افزار های کرک شده اعتماد کرد؟(معرفی نرم افزار های تحلیل سازه)

» رادیو808- شماره49- مصاحبه با دکتر فرزاد احمدخانلو، مدیر شرکت نرم افزاری iDesignt

نویسنده :

مهندس احمدرضا جعفری

کارشناس ارشد زلزله

(مقدمه از: مهندس مجتبی اصغری)