صنعت نفت در فناوری بیم جلوتر از ساختمان است

مسلم شیخ‌خوشکار دانشجوی دکترای مهندسی و مدیریت ساخت دانشگاه علم و صنعت است. وی از جمله اعضای گروه تحقیق و توسعه فناوریهای نوین ساخت دانشگاه است که زیر نظر دکتر مصطفی خانزادی تدوین آیین‌نامه فناوری بیم (BIM) را برای سازمان برنامه و بودجه کشور برعهده گرفته‌اند. خوشکار پژوهش بر روی فناوری بیم را دوران کارشناسی ارشد آغاز کرد و پایان‌نامه خود را در همین زمینه برگزید.

او پژوهش‌های خود را در دوره دکترای دانشگاه علم و صنعت نیز ادامه داد و امروز یکی از کارشناسان فناوری بیم کشور به شمار می‌رود.

از چه موقع به گروه تدوین آیین‌نامه فناوری بیم پیوستید؟

 می‌‌توانم ادعا کنم که اولین پایان‌نامه کارشناسی ارشد فناوری بیم در دانشگاه علم و صنعت را من در سال ۹۲ نوشتم. امروز هم شخصاً در حوزه فناوری بیم فعالیت می‌کنم و حتی اولین شرکت دانش‌بنیان در حوزه BIM در استان کرمان را در در زیر مجموعه پارک علم و فناوری استان کرمان در سال ۹۴ تأسیس کرده‌ام هم اکنون نیز در تهران و در دانشگاه علم و صنعت و با همکاری دکتر خانزادی و دکتر دشتی و همچنین در شرکت بنایار مهراز ایرانیان (بیم ایرانیان) در پارک علم و فناوری استان قم با کمک مهندس خلیلی و دکتر بنیهاشمی پیاده‌سازی فناوری بیم را به‌صورت اجرایی دنبال میکنیم. پژوهش‌‌های ما در زمینه اجرایی حاصل خوبی داشته است و توانستیم این فناوری را در چندین پروژه مختلف در چند استان‌ کشور پیاده‌سازی کنیم. بیم در پروژه‌های مجتمع تجاری و مسکونی و پروژه‌های زیرساختی (پروژه‌های فرودگاهی و آب‌وفاضلاب و نفت‌و گاز) نیز در دانشگاه علم و صنعت در حال پیاده‌سازی است.

در اینجا باید به یکی از مشکلات زیرساختی در آموزش عالی ایران اشاره کنم و آن واگذار نکردن پروژه‌های تحقیقاتی صنعت به دانشگاه است. در سیستم‌های دانشگاهی کشورهای توسعه یافته، پروژه‌های تحقیقاتی از طرف صنعت به دانشگاه‌ها واگذار می‌شود و دانشگاه با استفاده از بورسیه‌های مختلف این پروژه‌های را انجام می‌دهند. اما در ایران این ساختار وجود ندارد. با این وجود با پیگیری دکتر خانزادی دانشگاه علم و صنعت به‌عنوان یکی از دانشگاه‌های پیشرو در زمینه فناوری بیم توانست پروژه تدوین آیین‌نامه فناوری بیم را برعهده بگیرد. دلیل آن نیز سابقه گروه مدیریت ساخت در این دانشگاه بود. بسیاری از کسانی که امروز در دانشگاه‌های معتبر در مورد فناوری بیم پژوهش می‌کنند درواقع فارغ‌التحصیلان دانشگاه علم و صنعت هستند. دکتر گل‌پرور فرد در دانشگاه ایلینویز آمریکا یکی از افراد پیشرو در جهان است و دکتر بنی‌هاشمی در دانشگاه کانبرا استرالیا پژوهش‌های مفصلی در زمینه تدوین آیین‌نامه‌ها انجام دادند. امید داریم با توجه به این پیشینه بتوانیم مأموریت تدوین فناوری بیم در کشور را به شکل بهینه و مناسبی از فاز پژوهشی به فاز اجرایی منتقل کنیم.

 از چه منابع و روش‌شناسی برای این کار استفاده کردید؟

 در مورد روش‌‌های پیاده‌سازی ما تعداد زیادی از آیین‌نامه‌های کشورهای مختلف را بررسی کردیم. البته بیشتر از اینکه صرفاً آیین‌نامه‌ها را با یکدیگر مقایسه کنیم ما به روند پیاده‌سازی فناوری بیم توجه داشته‌ایم. مثلاً شاید برایتان جالب باشد که استرالیا تا به امروز هیچ آیین‌نامه‌ای را برای اجرای فناوری بیم تدوین نکرده است. این در حالی است که در سطوح بالای مدیریتی و درصد قابل توجهی از مشاوران و پیمانکاران استرالیایی از این فناوری استفاده می‌کنند. آنها به این نتیجه رسیده‌اند که فناوری بیم می‌تواند برای آنها مفید باشد و از آن استفاده می‌کنند؛ بدون اینکه هیچ آیین‌نامه‌ای داشته باشند.

در نقطه مقابل در انگلستان پیاده‌سازی فناوری بیم ۱۶ سال طول کشید. حتی می‌توان گفت کامل‌ترین آیین‌نامه فناوری بیم مربوط به همین کشور است و در آن آیین‌نامه در مورد جزئی‌ترین چیزها صحبت شده است. ایالات متحده آمریکا نیز یکی از کشورهایی است که فناوری بیم را در سطحی پیشرفته اجرا کرده است و آیین‌نامه این کشور هم توسط گروه ما مورد مطالعه قرار گرفت. سنگاپور به‌عنوان کشور کوچک اما پیشرفته، توانسته‌‌اند در سطحی بسیار بالا فناوری بیم را پیاده‌سازی کند. شاید این کشور نمونه‌ای مناسب برای الگوبرداری در مناطق تجاری آزاد کشور باشد. در جلسات با سازمان برنامه و بودجه مشخص شد شرایط اداری و سازمانی و همچنین ضوابط و مقررات کشور ما بسیار شبیه به چین است و شاید بهتر باشد ببینیم آن‌ها در این زمینه چکار می‌کنند.

منبع خبر