نگاهی مقایسه‌ ای بر انتخابات نظام‌ مهندسی ساختمان با سازمان نظام‌ پزشکی

در چند سال اخیر با توجه به اتفاقی که در حوزه‌های کاری و معیشتی مهندسان رخ‌داده و تعامل و تقابلی که با شهرداری‌ها و وزارتخانه به وجود آمده است مهندسان ساختمان همواره خود را با پزشکان و سازمان نظام‌پزشکی مقایسه کرده و تمایل دارند که روسای سازمان و وزیر راه و شهرسازی از سازمان نظام‌پزشکی و وزارت بهداشت الگو بگیرند.

از سوی دیگر منتقدان نظام‌مهندسی نیز به نظام‌پزشکی اشاره می‌کنند که آیا این سازمان نیز برای پزشکان کار ارجاع می‌دهد و به بیماران، پزشک معرفی می‌کند؟ که انتظار می‌رود نظام‌مهندسی نیز چنین کند؟

«صما» در این گزارش نگاهی اجمالی به ماهیت و چگونگی شکل‌گیری این دو سازمان خواهد داشت و مثالی از انتخابات نظام‌پزشکی و نظام‌مهندسی و میزان مشارکت این دو قشر تحصیل‌کرده جامعه بیان خواهد کرد.

سازمان نظام‌پزشکی از آغاز تا اکنون

با تصویب مجلس شورای ملی اولین قانون نظام‌پزشکی در سال 1339 هجری شمسی نوشته شد و به دنبال آن و بنا بر مقتضیات در 8 نوبت این قانون موردبازنگری قرار گرفته است که آخرین آن به تاریخ 16/8/1383 و تصویب نهایی مجمع تشخیص مصلحت نظام بر می‌گردد.

فعالیت رسمی نظام‌پزشکی در سال 1347و با برگزاری اولین دوره انتخابات هیات‌مدیره نظام‌پزشکی آغاز شد. تا زمان پیروزی انقلاب اسلامی و در 4 دوره فعالیت نظام‌پزشکی به ترتیب منوچهر اقبال ( 2 دوره)، یحیی عدل و ملکی به ریاست این سازمان انتخاب شدند. پس از پیروزی انقلاب به ترتیب عباس شیبانی ( 60 تا 63) محمدعلی حفیظی (63 تا 65) هادی منافی ( 65 تا 70) ایرج فاضل ( 70 تا 75) سیدشهاب الدین صدر ( 75 تا 79) محمدرضا ظفرقندی( 79 تا 73 ) سیدشهاب الدین صدر ( 73 تا 91 دو دوره متوالی) و علیرضا زالی(92 تا 96) ریاست نظام‌پزشکی را بر عهده داشته‌اند.

البته در سال 1365 لایحه‌ای از سوی دولت تهیه شد که متعاقب آن بحث و کشمکش بر سر اختیارات و مسئولیت‌های نظام‌پزشکی ایجاد شد و برخی پزشکان لایحه پیشنهادی دولت را مغایر با استقلال صنفی نظام‌پزشکی می‌دانستند و درنهایت این اعتراضات هیات‌مدیره نظام‌پزشکی منحل و هادی منافی به‌عنوان رییس سازمان نظام‌پزشکی منصوب شد. در ابتدا منافی قرار بود برای دو ماه رییس نظام‌پزشکی باشد، اما به مدت 72 ماه در این سمت ماندگار شد. اواخر سال 1365 نیز دولت لایحه سازمان نظام‌پزشکی را از مجلس پس گرفت.

سازمان نظام‌پزشکی بر اساس آمار منتشره دارای ۲۱۳ هزار نفر عضو در سراسر کشور است که به تفکیک عبارت‌اند از 78 هزار نفر پزشک عمومی، 36 هزار نفر پزشک متخصص و فوق تخصص، 24 هزار نفر دندان‌پزشک عمومی، 2 هزار نفر دندان‌پزشک متخصص، 19 هزار نفر دکترای داروسازی، 1200 نفر دکترای علوم آزمایشگاهی، 35 هزار نفر ماما، 15 هزار نفر گروه‌های پروانه دار (از شامل فیزیوتراپیست، متخصص تغذیه، بینایی‌سنج، شنوایی‌سنج و…) و 700 نفر اتباع خارجی.

البته در آخرین آمار تعداد پزشکان عمومی را تا 111 هزار نفر و تعداد اعضای نظام‌پزشکی را 250 هزار نفر اعلام کرده‌اند.

گزارش مختصر از انتخابات اخیر نظام‌پزشکی

هشتمین دوره انتخابات هیات‌مدیره‌های نظام‌پزشکی سراسر کشور پس از انقلاب، در تاریخ 30/4 /1396 به‌صورت همزمان در 200 شهرستان برگزار شد و 53 هزار 834 نفر از اعضای سازمان در این انتخابات شرکت کردند که مشارکت 20 درصدی در کشور و 12 درصدی برای تهران را نشان می‌دهد و از میان حدودا 5176 نفر کاندیدای واجد شرایط 2860 نفر را انتخاب کردند. بیشترین رقابت در تهران بود که از میان 120 نفر نامزد واجد شرایط 17 نفر انتخاب شدند سپس هیات‌مدیره‌های منتخب شهرستان‌ها از میان خود 230 نفر را به‌عنوان اعضای مجمع عمومی نظام‌پزشکی ( پارلمان نظام‌پزشکی) انتخاب کردند که از این تعداد در تاریخ 3/6/1396 ، 4 نفر هیات رئیسه مجمع و 25 نفر اعضای شورای عالی و نیز رییس‌کل نظام‌پزشکی انتخاب شدند.

انتخابات نظام‌مهندسی ساختمان از آغاز تا کنون

در قانون نظام معماری و ساختمانی مصوب سال ۱۳۵۲ و اصلاح‌شده سال ۱۳۵۶ تأسیس دو سازمان نظام مهندسان معمار و شهرسازی و سازمان نظام مهندسان ساختمان و تأسیسات پیش‌بینی‌شده بود.

در سال ۱۳۷۱ قانون آزمایشی نظام‌مهندسی ساختمان تصویب شد که به‌جای دو سازمان ذکر شده در قانون ۱۳۵۶ یک سازمان واحد با عنوانسازمان نظام‌مهندسی ساختمانتأسیس گردد و در سال ۱۳۷۴ قانون از مرحلهٔ آزمایشی خارج شد و قانوننظام‌مهندسی و کنترل ساختمانتصویب گردید که در آن هم تأکید بر ایجادسازمان نظام‌مهندسی ساختمانشده بود.

اولین دوره انتخابات هیات‌مدیره نظام‌مهندسی ساختمان در سال 1376 برگزار شد و از دوره اول تا چهارم ریاست این سازمان با سیدمحمد غرضی بود، دوره پنجم ریاست سازمان به سیدمهدی هاشمی رسید و با انتخابات سال 1392 اکبر ترکان رئیس دوره ششم نظام‌مهندسی شد و از سال 1395 تا کنون نیز فرج اله رجبی ریاست دوره هفتم را بر عهده دارد.

بر اساس آخرین آمار منتشره سازمان نظام‌مهندسی ساختمان دارای 484 هزار و 769 نفر عضو در سراسر کشور است که 234 هزار و 71 نفر آنها دارای پروانه اشتغال در هفت رشته عمران، نقشه‌برداری، ترافیک، معماری، شهرسازی، مکانیک و برق هستند.

گزارشی از انتخابات هفتمین دوره نظام‌مهندسی ساختمان

در این دوره 2521 نفر کاندیدای انتخابات هیات‌مدیره استان‌ها بودند و بیش از 330 هزار نفر اعضای سازمان مجاز به رای دهی بودند که درنهایت حدود 110 هزار نفر در انتخابات شرکت کردند که مشارکت حدود 34 درصدی در کل کشور را نشان می‌دهد هرچند که استان تهران با داشتن یک‌سوم از جمعیت مهندسان کشور تنها با حدود 10هزار رای دهنده کمترین نرخ مشارکت را به خود اختصاص داد.

اکنون و در آستانه انتخابات هشتمین دوره انتخابت نظام‌مهندسی که مهرماه برگزار خواهد شد و تعداد کاندیداهای سراسر کشور با کاهشی چشمگیر نسبت به دوره قبل به 1439 نفر رسیده است باید منتظر میزان مشارکت مهندسان در انتخابات بود که آیا می‌تواند از دوره قبل بیشتر شود یا خیر به‌خصوص برای استان تهران با بیش از 127 هزار عضو سازمان.

مقایسه آماری دو نظام‌مهندسی و پزشکی

از نظر قدمت تاسیس سازمان نظام‌پزشکی به‌مراتب قدیمی‌تر از نظام‌مهندسی ساختمان است و تعداد اعضای نظام‌مهندسی در حال حاضر تقریبا دو برابر اعضای سازمان نظام‌پزشکی کشور است.

طبق آمار آخرین انتخابات میزان مشارکت در انتخابات نظام‌پزشکی در کل کشور 20 درصد و انتخابات نظام‌مهندسی حدود 35 درصد است و آمار مشارکت تهران نیز برای نظام‌پزشکی حدود 12 درصد و نظام‌مهندسی 10 درصد است که در کل کشور میزان مشارکت اعضای نظام‌مهندسی ساختمان بیشتر از سازمان نظام‌پزشکی است.

البته باید به اینکه هم توجه داشت که تعداد داوطلبان حضور در آخرین انتخابات هیات‌مدیره نظام‌پزشکی 5176 نفر بوده درحالی‌که در این دوره نظام‌مهندسی تنها 1439 نفر بوده‌اند که تفاوت معناداری را نشان می‌دهد.

منبع خبر