گزارشی از چهارمین نشست تخصصی راهبر مهندسان ساختمان باموضوع؛ «کارآفرینی و افزایش صلاحیتهای حرفه ای»

گزارشی از چهارمین نشست تخصصی راهبر مهندسان ساختمان

باموضوع؛ «کارآفرینی و افزایش صلاحیتهای حرفه ای»

در آغاز نشست و پس از تلاوت آیات قرآن کریم و پخش سرود ملّی جمهوری اسلامی ایران، با ارائه کلیپی به معرفی راهبر مهندسان ساختمان بشرح ذیل پرداخته شد:

اساس در راهبر مهندسان ساختمان مشاوره و مشورت با متخصصان مجرب است و راهبر قصد مشارکت حداکثری با متخصصان را دارد.

در برنامه اي مشخص و تعریف شده، پیشبرد امور راهبر مهندسان ساختمان، متکی بر عملکرد اعضاي جامعه مشاوران آن قرار گرفته است. بر این اساس میتوان استنتاج نمود که کیفیت عملکرد فرد فرد اعضا، تأثیر مستقیم بر روي عملکرد برنامه ریزی شده این مجموعه خواهد داشت.

راهبر مهندسان ساختمان را میتوان مصداقی از یک فعالیت اجتماعی برشمرد که با گذر از مرحله شروع، درحال پیمودن مسیرهاي پرچالش و مهیج به منظور رشد و پویایی خود است.

همت و تلاش براي شناسایی مشکلات مهم و اثرگذار در حیطه امور مهندسی و مهندسان ساختمان و ارائه راهکارهاي کارشناسی با استفاده از پتانسیل جامعه مشاوران راهبر مهندسان ساختمان، آینده امیدبخشی را به صنعت ساختمان نوید می دهد.

در این مسیر، علاوه بر انتفاع اجتماعی، انتفاع فردي با رشد اعضاي فعال این جامعه نیز به دلیل هدفمند بودن اقدامات و اثربخش بودن برنامه ها، قابل پیش بینی است که این امر امکان تربیت مدیران توانمند در عرصه هاي مختلف اجتماعی را میسر می نماید.

اعتقاد داریم که نشستهای این جامعه معضلات روز حوزه ساختمان و شهرسازی را از منظر اقتصادی و فرهنگی پیگیری می کند. نشست اول با عنوان ساختار سازمان های نظام های مهندسی ساختمان و نشست دوم با عنوان نوسازی بافتهای فرسوده و نشست سوم با عنوان مجری ذیصلاح هریک به طور جداگانه به چالش های موجود نگاهی تخصصی داشتند و در هر نشست راهکارهایی برای برون رفت از این معضلات بیان شد و دستاوردهای این نشست ها به تمام مبادی ذیربط به خصوص سازمانهای نظام مهندسی استانها ارسال خواهد شد.

از آنجا که راهبر مهندسان ساختمان، فضاي گفتمان علمی و مهندسی را تحقق بخشیده، در آینده اي نه چندان دور بر این باور است که با عزم جزم اعضاي جامعه مشاوران خود بتواند قطب علمی و عملی مهندسان ساختمان قرار گیرد و به عنوان یک مرجع قابل اطمینان و قابل اتکا براي مسئولین و متخصصین جهت استعلام راه هاي ورود به عرصه های جدید مورد بهره برداري قرار گیرد.

در ادامه آقای دکتر روانشادنیا بعنوان اولین سخنران این نشست، سخنرانی خود را با موضوع «ویژگیهای مهندس آینده و فرصت های کارآفرینی در صنعت تخریب و بازیافت» ایراد نمودند، ایشان دکتراي عمران- مهندسي و مديريت ساخت و عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی علوم و تحقیقات و همچنین عضو کارگروه افزایش ظرفیت اشتغال گروه تخصصی عمران سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران می باشند که در سخنرانی خود به شرح و تفصیل موارد ذیل پرداختند:

مهندسان آینده باید ویژگی هایی از جمله خلاقیت، نوآوری و کارآفرینی داشته و تحلیلگر محیط کسب و کار باشند. دانش مدیریت، پایبندی به اصول اخلاقی و حرفه ای، کنجکاوی و فرصت شناسی، بهره وری و بهینه سازی، مهارت های ارتباطی بالا، احترام و تحمل، نظم شخصی، تجربه بین المللی، تلاش و کوشش، دانشجوی مادام العمر از دیگر خصوصیات مهندسان آینده به شمار می روند.

در کل  کشور سال 1391 مجوز ساخت 120 میلیون متر مربع زیربنا داده شده است. اگر به ازای تخریب هر یک مترمربع ساختمان 1.5 تن آوار ساختمانی به وجود آید، فقط در این سال، 180 میلیون تن مصالح ساختمانی در کشور مصرف شده است و این در حالیست که میزان بازیافت مصالح ناشی از تخریب در کشورمان، کمتر از 1 درصد است. در حالیکه، در هلند 90 درصد، انگلستان 45 درصد و در دانمارک 87 درصد نخاله های ساختمانی بازیافت می شوند و در 15 کشور اتحادیه اروپا از 180 میلیون تن نخاله های تولیدی، 28 درصد آن بازیافت می شود.

کاهش 74 درصدی مصرف انرژی، کاهش 90 درصدی مصرف مصالح، کاهش 40 درصدی مصرف آب در فرایند ساخت و کاهش 97 درصدی مواد معدنی، اثرات استفاده از مصالح بازیافتی در ساختمانهای فلزی به شمار می روند.

این موضوع از آنجا مورد اهمیت است که سالانه 17 میلیون تن (روزانه 46 هزار تن) پسماند ساختمانی در تهران و در کشورمان حدود 60 میلیون تن پسماند ساختمانی تولید می‌شود و اگر ارزش هر تن نخاله ساختمانی 50 دلار فرض شود روزانه 2.3 میلیون دلار و سالانه 840 میلیون دلار نخاله ساختمانی فقط در تهران دور ریخته می شود. این عدد در سطح ملی حداقل 3.1 میلیارد دلار است.

در حال حاضر، چرخه عمر یک ساختمان به مثابه خیابانی یک طرفه است. مصالح ساختمانی استخراج شده و برای تولید محصولات ساختمانی مورد استفاده قرار می گیرد و پس از آن که ساختمان به پایان عمر مفید خود رسید و تخریب شد، این مواد دفن و یا سوزانده خواهند شد.

با وجود تلاش بعضی پیمانکاران جهت بازیافت، برای عمده مصالح برداشت شده، بازاری وجود ندارد یا فرصت های بازیافت محدود به مناطق خاصی از کشور است. با وجود رشد قابل توجه صنعت بازیافت در سایر تولیدات، سهم صنعت ساختمان از بازیافت ناچیز است و بازارهای بیشتر بازیافت برای فروش مداوم زباله ها توسط پیمانکاران ساختمانی مورد نیاز است. کافیست، این بازار آشفته و غیر متشکل را مقایسه کنید با بازیافت زایدات مرغ، کاغذ و پلاستیک در کشور! لذا ورود به این عرصه امری لازم می باشد که تاکنون به آن توجه مناسبی نشده است.

آقای مهندس نجفی ساروکلائی، سخنران بعدی این نشست بودند که بخشی از دستاورد پژوهشی خود را که با راهنمایی آقای دکتر امیران به انجام رسانده بودند با عنوان «بررسی وضعیت کلی اندازه بازار مصالح ساختمانی در ایران با تأکید بر ساختمانهای هوشمند» ارائه نمودند.

ایشان مهندس عمران و از اعضای کارگروه افزایش ظرفیت اشتغال گروه تخصصی عمران سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران می باشند که تحصیلات تکمیلی خود را در رشته کارآفرینی به پایان رسانیده اند و در سخنرانی خود به شرح و تفصیل موارد ذیل پرداختند:

کارآفرینی یعنی چه؟ یک استادی به ما میگفت کارآفرینی یعنی قاپ زدن فرصتها!

کارآفرینی یعنی رفتن به میان ابرها، کارآفرینی یعنی ترک قیود، کارآفرینی یعنی کاسبی، کارآفرینی یعنی تبدیل اجتماعات به شبکه های اجتماعی و شبکه های اجتماعی اقتصادی؛ کاری که در راهبر مهندسان ساختمان انجام شده، همین نوع کارآفرینی است. کارآفرینی یعنی تبدیل تحریم ها به فرصت ها.

روشهای مختلف شناسایی فرصت های کسب و کار از منظر مشتریان در انواع ذیل می باشند:

حسی و شهودی، برآورد اندازه بازار، ترکیبات چند کلمه ای، آینده پژوهی و آینده نگری، بررسی روند، روش اتکا به توانمندی های تخصصی کارآفرینی، اتکا به توانمندیهای کارآفرینی و جغرافیای منطقه، اتکا به منابع مالی موجود.

 ایشان با طرح سوالهای زیر از جامعه مهندسان انتقاد نمودند:

چند درصد از بازار فروش مصالح ما در دست مهندسان است؟

چرا بیمه های ساختمانی توسط مهندسین پوشش داده نمی شود و مهندسین در این حوزه وارد نمی شوند؟

و ادامه دادند: هر مهارتی 1000 ساعت آموزش می خواهد و برای بدست آوردن مهارت دوم نیاز به 500 ساعت آموزش است و با تبدیل این زمانها به فرصت آموزشی که هر یک از ما خواهیم داشت به این نتیجه می رسیم که مهارت های هر نفر چقدر محدود است؟ اقدامات کارآفرینی برای رسیدن به نتیجه نیازمند زمان هستند و طبق آمارهای ارائه شده باید 888 روز کار کرد تا به یک محصول رسید.

یک بررسی از سال 1384 تا سال 1393 برای هوشمند سازی ساختمانها انجام دادیم و متعاقب آن و با رسم یک دیاگرام آماری به وضعیت سال 1403 رسیدیم.

البته منابع آماری از مراکز مختلف کشور مثل مرکز آمار ایران، شهرداری و نظام مهندسی و سازمان ثبت و اسناد که هر کدام وابسته به مراجع مختلفی هستند استخراج شد و این از ضعف های بزرگ کشور ماست. یعنی ما اصلا آمار درست و یکسانی نداریم.

با توجه به آمارهای موجود مشخص شد که هوشمند سازی تقریبا فقط در 2 منطقه شهر تهران یعنی مناطق 1 و 22 انجام میگیرد.

مهندسین ما در بازار ریسک پذیر نیستند در صورتیکه یک کارآفرین با پذیرش 51 درصد ریسک کارآفرین می شود.

پس از پخش کلیپ اول از سومین نشست تخصصی راهبر مهندسان ساختمان و در ادامه برنامه، آقای مهندس سیف زاده کارشناس ارشد مهندسی برق و الکترونیک، عضو هیئت مدیره نظام مهندسی ساختمان استان فارس و رئیس کمیته صدور خدمات مهندسی شورای مرکزی به ایراد سخنرانی با موضوع «بررسی کارآفرینی در صدور خدمات مهندسی و نحوه همکاری مشترک با وزارت کار و تعاون بشرح و تفصیل ذیل پرداختند:

عرضه و تقاضا باید در جامعه تناسب داشته باشد ولی در حال حاضر برای بازار کار فارغ التحصیلان رشته های ساختمانی با تعداد 315 هزار فارغ التحصیل در کشور که بالغ بر 150 هزار نفر آنها دارای پروانه هستند، تدبیری نشده است. با توجه به آمار ارائه شده الزام به توانمندسازی مهندسین جوان جامعه بصورت جدی احساس می شود بطوری که بازار کار برای همه مهندسین فراهم شود.

درسال 2013، كشورهاي اتحادية اروپا، آمريكا، چین، هندوستان، ژاپن ، سوئيس، هنگ كنگ، كره جنوبي، سنگاپور، كانادا، روسیه، تايپه، نروژ، فلسطين اشغالي و برزيل پيشتاز صادرات خدمات مي ‌باشند. نكته مهمي كه بايستي به آن توجه كرد حضور كشورهائي مانند چين، هندوستان، سنگاپور و كره جنوبي در بين كشورهاي صادركننده برتر پانزده‌ گانه مي ‌باشد و اين نشان مي ‌دهد كه جامعه جهاني آمادگي پذيرش كشورهاي ديگر را دارد و دوره انحصار قدرتهای سلطه گر به پايان رسيده است.

در ایران 16 برابر صادرات خدمات، صادرات کالا داریم در صورتی که طبق آماری که در سال 2013 در دنیا گرفته شده حدود 20 درصد صادرات واردات، صادرات واردات خدماتی هستند و البته نه فقط صرفاً خدمات ساختمانی.

در کشور ما وضعیت صادرات واردات تا سال 1390 روند رو به رشدی داشت و در سال 1391 برآورد صادرات واردات 6 میلیاردی شده بود که فقط 60 درصد آن محقق شد که از سال قبل آن نیز کمتر شد.

صادرات خدمات در کشورهای توسعه یافته به عنوان یک اولویت محسوب می شود و به تدریج وزن آن به نسبت صادرات کالا افزایش می یابد. پتانسیل کشور ما نیز در زمینه صادرات خدمات بسیار بیشتر از صادرات خدمات فعلی است.

صادرات خدمات فنی و مهندسی در زمینه ساختمان به موارد زیر می رسد:

طراحی معماری، محاسبات عمران و ارائه نقشه های اجرایی و خدمات مشاوره ای که این صادرات از طریق انواع روشها وقراردادها اجرا می شوند.

بحث دوم آقای مهندس سیف زاده حول عقد تفاهم نامه شورای مرکزی با وزارت کار، رفاه و تعاون مطرح بود. ایشان از این تفاهم نامه به عنوان راهکاری تسهیل کننده برای ورود مهندسان به بازارهای خدماتی صنعت ساختمان یاد کردند و ادامه دادند:

 امضای این تفاهم نامه با هدف افزایش سهم مهندسان عضو سازمان نظام مهندسی ساختمان و شرکت های مهندسی ایرانی در حوزه ارائه خدمات فنی و مهندسی و با هدف گذاری بازار های بین المللی صورت گرفته است و در صورت عملیاتی شدن مفاد این تفاهم نامه می توان اذعان داشت علاوه بر افزایش سهم صادرات غیر نفتی کشور، ترسیم بازارهای کسب و کار برای مهندسان خصوصاً فارغ التحصیلان دانشگاهی تسهیل و مشارکت نیروهای متخصص صنعت ساختمان در توسعه اقتصادی فراهم می گردد.

ایشان تعهدات وزارت کار در طول اجرای این تفاهمنامه را بشرح ذیل عنوان نمودند:

1. منظوركردن اعضاء حقيقي و حقوقي سازمانهاي نظام مهندسي ساختمان سراسر كشور در رابطه با استفاده از تسهيلات بانكي مختلف ازجمله وام‌هاي خوداشتغالي، وام بنگاه‌هاي اقتصادي زودبازده.

2. دعوت از نماينده سازمان در تهيه دستورالعمل‌هاي وام‌ها و تسهيلات يارانه ‌اي.

3. دعوت از نمايندگان استاني سازمان در كارگروه اشتغال هر استان.

4. دعوت از نمايندگان استاني سازمان حسب مورد در كميته‌ها و كارگروه‌هاي مرتبط با بررسي و تصويب وام‌ها، تسهيلات بانكي و كمك‌هاي دولتي.

5. تأمين هزينه‌هاي اشتراك در سايت‌هاي خارجي در صورت وجود منابع مورد نیاز، اطلاع‌رساني كلاسها و همايش‌هاي مربوطه كه مورد تصويب كميته پيگيري تفاهم ‌نامه قرارگيرد.

6. اعطای مجوز موسسات مشاوره شغلی و کاریابی تخصصی در صنعت ساختمان و صنایع وابسته.

7. اعطای مجوز مراکز مشاوره اطلاع رسانی و خدمات کارآفرینی با رویکرد نوآوری در صنعت ساختمان و صنایع وابسته.

8. اطلاع‌رساني به سازمان نظام مهندسي ساختمان در رابطه با پتانسيل‌ها و نيازمندي‌هاي بازار كشورهاي هدف در رابطه با نيروي متخصص اعم از مهندس- تکنسین- کارگر ماهر و پروژه‌هاي خدمات فني و مهندسي.

در ادامه برنامه، آقای مهندس مسعودی، عضو هیئت رئیسه گروه تخصصی عمران سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران و دبیر جامعه مشاوران راهبر مهندسان ساختمان، به بیان برنامه های آینده راهبر مهندسان ساختمان بشرح ذیل پرداختند:

مجموعه راهبر مهندسان ساختمان، در بهار سال 93 و همزمان با میلاد امام حسن مجتبی (ع) شروع به فعالیت نمود و در ابتدای فعالیت خود و باتوجه به ظرفیت بالای فضای مجازی و اهمیت آن در شکلگیری ارتباطات، به تاثیرگذاری در این فضا پرداخت.

این مجموعه تلاش می نماید که خلأ موجود در صنعت ساختمان را برای ایجاد گفتمانی تخصصی، پویا و متفاوت به منظور معرفی صاحبنظران دو حوزه ساختمان و شهرسازی و در جهت بهبود و ارتقاء کیفیت ساخت و ساز، رفع نماید. تاکنون بررسی موضوعات مهم و قابل توجه جامعه مهندسی ساختمان نظیر؛ عامل اول رشد و تعالی سازمانها، مشکل اصلی کشور در مدیریت بحران، منجی کیفیت و تحول در ساخت و سازها و نهایتاً برنامه ریزی برای بهره برداری صحیح از نیروی انسانی متخصص، در چهار نشست تخصصی با مشارکت اعضای سازمانهای نظام مهندسی ساختمان استانهای تهران، قزوین، فارس، گلستان انجام پذیرفته است و مطمئن هستیم که در ادامه راه با افزایش مشارکتها به اهداف و نتایج ارزشمند و مورد نیاز جامعه مهندسی دست خواهیم یافت.

راهبر مهندسان ساختمان مجهز به سرمایه گرانبهایی به نام اعضای جامعه مشاوران است که با ترکیب و تجمیع اعضای هیئت علمی و دانشگاهی در کنار اعضای صنفی و صنعتی تلاش می نماید برای ارتباط موثر صنعت با دانشگاه قدم های مفیدی بردارد. هم اکنون مفتخریم که از 23 استان کشور در هفت رشته اصلی صنعت ساختمان یعنی رشته های عمران، معماری، مکانیک، برق، نقشه برداری، ترافیک و شهرسازی در جامعه مشاوران راهبر مهندسان ساختمان عضو داریم. از نظر مدارک تحصیلی 46% اعضا دارای مدرک کارشناسی و 54% باقیمانده اعضا دارای مدارک بالاتر از کارشناسی هستند که این خود گواه سطح علمی بالای این مجموعه می باشد.

در زمانیکه به نظر می رسد اغلب همایشها و کنفرانسها با هدف جذب اسپانسرهای مالی و درآمدهای غیرمتعارف، تشکیل و در کیفیت خود دچار تنزل شده اند، راهبر مهندسان ساختمان به پشتوانه اعضای هوشیار، دلسوز و البته ایثارگر خود، با اولویت قراردادن کیفیت در نشستهای تخصصی برنامه ریزی شده، در مدت زمان کوتاهی توانمندی پذیرش اسپانسر علمی اولین همایش مصالح استاندارد را در اولین سال فعالیت خود (سال93) کسب نموده و برای ورود به عرصه های علمی و تخصصی آماده هرگونه کمک به مجموعه های ذیربط دانشگاهی و صنعتی می باشد.

در راهبر مهندسان ساختمان هرگونه فعالیت اعضا با امتیاز، ارزشگذاری شده است و ضوابط این امتیازات طبق نظامنامه ای است که در ابتدای درخواست عضویت، مورد پذیرش اعضاء قرار می گیرد.

در ابتدا تمایل داشتیم که برای تمامی اعضاء خدمات یکسانی در نظر بگیریم ولی درجهت پویایی بیشتر و استفاده بهتر از ظرفیت اعضاء، طرحی را در دست اقدام داریم که با اجرای آن اعضاء جامعه مشاوران راهبر مهندسان ساختمان بسته به مدارک تحصیلی، رشته، سوابق و مهارتهای خود و همچنین ارزیابی فعالیتهای آنها در این مجموعه، در طبقه بندی های مختلفی قرار خواهند گرفت و متناسب با طبقه بندی انجام شده، خدمات دریافت خواهند نمود.

ایشان باتوجه به پیش رو بودن انتخابات اعضای هیئت مدیره سازمانهای نظام مهندسی ساختمان استانها و لزوم تأثیرگذاری این مجموعه در تحولات مهم و اثرگذار در صنعت ساختمان، ضمن اشاره به موضوعاتی نظیر کارشناسی وضعیت برگزاری مجامع، انتخابات هیئت رئیسه و بازرسان سازمانها که تاکنون مورد توجه راهبر مهندسان ساختمان بوده، تلاش درجهت افزایش کیفیت اعضای هیئت مدیره سازمانهای مذکور با ایجاد مشارکت آگاهانه را از وظایف خطیر و موثر این مجموعه برشمرد و ابراز امیدورای نمود که چنانچه نتایج حاصل از بررسی فرمهای نظرسنجی، همراهی اعضاء را در این موضوع نشان دهد، حتما در این مسیر با قوت بیشتری اقدام خواهیم نمود.

در آخر نیز به توافقات اخیر حاصله با دانشگاه علمی کاربردی اشاره نموده و برگزاری نشست تخصصی ویژه ای را با استادان و دانشجویان مجموعه های مرتبط با این دانشگاه در حوزه ساختمان و شهرسازی، قبل از پنجمین نشست تخصصی راهبر مهندسان ساختمان نوید دادند که مقرر شد اطلاع رسانی زمان و مکان این نشست متعاقبا از طریق وبسایت انجام پذیرد.

پس از پخش کلیپ دوم از سومین نشست تخصصی راهبر مهندسان ساختمان و بعنوان آخرین بخش برنامه، پنل پرسش و پاسخ با حضور آقایان دکتر امیران، مهندس مومنی، مهندس سیف زاده، دکتر روانشادنیا و دکتر کاشانی برای پاسخگویی به سوالات حاضرین تشکیل شد که جزئیات آن در گزارش تکمیلی متعاقبا اعلام خواهد شد.

در انتهای برنامه نیز از عضو برتر سال93 جامعه مشاوران راهبر مهندسان ساختمان؛ جناب آقای مهندس فراهانی، با اهداء لوح، تقدیر گردید.