مقاله تحلیلی:‌ مدیریت ریسک در ساخت‌ و ساز

 شروع یک پروژه ساختمانی همواره چالش‌برانگیز است. در این قبیل پروژه‌ها بین موفقیت و فاجعه یک مرز نازک وجود دارد. باید به پارامترهای مختلفی فکر کنید و لازم است که بر ریسک‌های پروژه مدیریت مؤثری داشته باشید. بااین‌حال هیچ دستورالعملی وجود ندارد که با پیروی از آن بتوانید به موفقیت در پروژه دست پیدا کنید.

به‌عبارت‌دیگر نمی‌توانید تعریف مشابه و یکسانی از ریسک برای همه پروژه‌های ساختمانی ارائه کنید. در هر پروژه باید اقدامات و عملیات به خصوصی انجام شود. حتی در پروژه‌های مشابه هم ممکن است منبع ریسک متفاوت باشد. به همین دلیل ضروری است که همه افرادی که به‌نوعی مسئولیتی در یک پروژه ساخت‌وساز دارند، روند کلی را بررسی کنند و تلاش کنند ارتباط محکمی با همه ذینفعان پروژه برقرار سازند.

تعریف ریسک در یک پروژه ساخت‌وساز

به‌طورکلی ریسک را می‌توان هرگونه خطر محتملی که پیشرفت و عملیات پروژه را تحت تأثیر قرار می‌دهد، تعریف کرد. حال که درک بهتری از ریسک در ساخت‌وساز داریم، لازم است بدانیم که کجا باید به دنبال عوامل تهدیدکننده باشیم. به این منظور باید انواع ریسک‌های موجود را بشناسید. در ادامه به برخی از مهم‌ترین انواع ریسک‌ها در پروژه‌های ساخت‌وساز می‌پردازیم.

انواع ریسک در ساخت‌وساز

با شروع یک پروژه ساخت‌وساز ممکن است با ریسک‌های متعددی مواجه شوید که به‌طورکلی می‌توان آن‌ها را به‌صورت زیر دسته‌بندی کرد:

ریسک‌های مدیریت پروژه

هر چیزی که مربوط به مدیریت صحیح پروژه باشد در این دسته قرار می‌گیرد. قبل از اینکه پروژه‌ای را شروع کنید لازم است اطمینان حاصل کنید که منابع انسانی و ابزارآلات کافی در دسترس دارید. بدین منظور ضروری است که مسئولیت‌های هر یک از افراد در پروژه به‌طور دقیق شرح داده شود. مهم‌تر از آن محاسبه دقیق زمان موردنیاز برای تکمیل پروژه است.

ریسک‌های مالی

ریسک‌های مالی بسته به محل پروژه ممکن است بسیار متفاوت باشند. در طول پروژه ممکن است با مسائلی در رابطه با مالیات، تورم و نرخ ارز مواجه شوید. به همین دلیل باید قبل از شروع پروژه آنالیز کاملی روی این پارامترها انجام دهید. به‌عنوان‌مثال اگر پروژه در کشوری اجرا شود که مالیات‌های بالایی دریافت می‌شود، ممکن است بودجه لازم برای تکمیل پروژه به‌مراتب بیشتر از بودجه پروژه‌ای در کشوری با مالیات کمتر باشد.

ریسک‌های قانونی

فقدان جزئیات در قراردادها ممکن است منجر به مشکلات بزرگی در پروژه شود. در طی مراحل عقد قرارداد باید هر احتمال ممکن را بررسی و مسئولیت‌های همه افراد درگیر در پروژه را به‌طور دقیق شرح دهید. در غیر این صورت ممکن است با اختلافات جدی روبرو شوید. اگر بودجه شما اجازه می‌دهد، حتماً با یک تیم حقوقی قوی همکاری کنید.

ریسک‌های مرتبط با محیط‌زیست

هر کشور یا حتی شهری محیط‌زیست متفاوتی دارد و با پدیده‌های طبیعی خاصی روبرو است. قبل از شروع یک پروژه ساختمانی باید بررسی دقیقی از شرایطی محیط‌زیست منطقه انجام دهید. تنها در این صورت است که می‌توانید از پروژه در مقابل پدیده‌هایی همچون زمین‌لرزه، سیل و دیگر بلایای طبیعی محافظت کنید.

ریسک‌های مرتبط با کار

کار در کارگاه ساختمانی همیشه خطرناک است. این کار به مهارت‌ها و توجه زیادی نیاز دارد؛ بنابراین ضروری است که تمام تلاش خود را در جهت به حداقل رساندن احتمال آسیب‌دیدگی در کارگاه بکنید. بررسی مستمر ایمنی نه‌تنها قبل از پروژه که در حین ساخت‌وساز هم از ضروریات مهم است.

ریسک‌های اجتماعی

نوعی از ریسک که غالباً به‌اشتباه دست‌کم گرفته می‌شود، مربوط به هنجارهای اجتماعی محلی و فرهنگی است. بی‌توجهی به این هنجارها یا قوانین محلی منجر به مشکلات جدی در پروژه می‌شود.

مدیریت مؤثر ریسک

در یک پروژه ساخت‌وساز ابعاد مختلف متعددی وجود دارد که حتماً باید آن‌ها را در نظر بگیرید. در برخی موارد ممکن است حتی باوجود شناسایی خطرات، در مقابله با آن‌ها با مشکل روبرو شوید. بااین‌وجود همیشه روش‌هایی برای مدیریت مؤثر ریسک در پروژه‌ها وجود دارد. در ادامه به توضیح روش‌های مدیریت ریسک در ساخت‌وساز می‌پردازیم.

تعیین ریسک

با شناسایی انواع ریسک‌های محتمل در فرآیند ساخت‌وساز شروع کنید. در این صورت است که می‌توانید توجه خود معطوف به موضوعات مهم کنید.

ارزیابی پارامترها

همه اطلاعات مربوط به عوامل مختلف ریسک در پروژه را جمع‌آوری و بر اساس میزان اهمیت آن‌ها را دسته‌بندی کنید. خود را برای بدترین حالت ممکن آماده کنید. مطمئن شوید که همه منابع ضروری و اسناد قانونی لازم را در دست دارید. این باعث می‌شود که بتوانید از پروژه در مقابل بلایای غیرقابل‌پیش‌بینی محافظت کنید.

مقابله با ریسک

بعد از آنکه ریسک‌های احتمالی پروژه را شناسایی و آنالیز کردید وقت آن است که یک برنامه مدیریت ریسک تهیه کنید. لازم است که مسئولیت انجام کارها را به افزاید درگیر در پروژه تخصیص دهید. به این شیوه مطمئن خواهید شد که افزاید مسئولیت اشتباه‌های محتمل در پروژه را به عهده خواهند گرفت.

جلوگیری از وقوع ریسک

دوری از موقعیت‌های خطرناک یک راهکار است. در مواردی که هیچ ایده واقع‌بینانه‌ای وجود ندارد، بهترین راه‌حل این است از پیشرفت آن جلوگیری کنید. این موارد شامل پدیده‌های زیست‌محیطی (احتمال بالای وقوع زمین‌لرزه) یا عوامل مربوط به جامعه محلی هستند که ممکن است مانع پیشرفت پروژه شوند. در چنین شرایطی بازنگری پروژه یک گزینه ممکن است.

انتقال ریسک

انتقال ریسک درصورتی‌که ممکن باشد گزینه خوبی است. بیمه رایج‌ترین شیوه انتقال ریسک است. یک دیگر از این راهکارها توافق خصوصی طرفین پروژه است. هر دو راهکار به شما کمک می‌کنند که احساس امنیت بیشتری نسبت به نتیجه پروژه خود در موقعیت‌های خطرناک داشته باشید.

تمرکز بر آموزش

به‌طورقطع ‌آموزش یکی از مهم‌ترین موضوعات در مدیریت ریسک است. باید تمرکز بیشتری بر آماده‌سازی تیم خود برای مقابله با شرایط چالش‌برانگیز و خطرناک داشته باشید. آموزش یک سرمایه‌گذاری بلندمدت است که شما را از دردسرهای زیاد نجات می‌دهد.

پذیرش ریسک

در مواردی که هیچ راهکار ساده‌ای وجود ندارد تنها باید ریسک را بپذیرید.

منبع

نوشته شده توسط تیم مترجمین موسسه 808

اگر دوست دارید به تیم مترجمین 808 بپیوندید، با ما تماس بگیرید.

دریافت فایل PDF مقاله برای اعضای VIP رایگان است. سایر کاربران با پرداخت ۵۰۰ تومان می توانند اقدام به دریافت این فایل کنند.

مطالب مرتبط:‌

• اینفوگرافی:‌ مدیریت ریسک در ساخت‌ و ساز