سیمان مخلوط می‌تواند به عنوان ترکیب یکنواخت سیمان پرتلند (OPC) و ترکیبی از مواد مانند بخار سیلیکا، خاکستر، سنگ آهک و سرباره تعریف شود تا خواص آن برای استفاده‌های مختلف بهبود یابد. سیمان مخلوط می‌تواند کارایی، قدرت، دوام و مقاومت شیمیایی بتن را بهبود بخشد.

در حال حاضر، سیمان مخلوط در مقایسه با دسته‌های معمولی سیمان‌های OPC برتر است.

مزایای سیمان مخلوط

مزایای استفاده از سیمان مخلوط می‌تواند به طور گسترده‌ای به دو دسته تقسیم شود:

• مزایای فنی
• مزایای زیست محیطی

۱. مزایای فنی

این نوع از سیمان، تقاضای آب و در نتیجه نسبت آب به سیمان را کاهش می‌دهد و کارایی را با میزان آب برابر حالت قبل، افزایش می‌دهد. سیمان مخلوط نسبت به OPC ریزتر است، بنابراین نفوذپذیری بتن با این سیمان کمتر است. در نتیجه دوام بتن را بهبود می‌دهد.

۲. مزایای محیط زیستی

• صرفه‌جویی در انرژی: سیمان مخلوط با اضافه کردن مواد افزودنی معدنی با OPC به دست می‌آید. انرژی که در این حالت برای تولید OPC استفاده می‌شود، ذخیره می‌شود. این صرفه‌جویی به میزان ۰٫۸ تا ۱٫۲ MWH/ton سیمان است.
• حفاظت از منابع طبیعی: افزودنی‌های معدنی استفاده‌شده از مواد زائد صفحات حرارتی و فولادی است. ما با استفاده از این محصولات، مواد معدنی گرانبهایی مانند سنگ آهک، رس، سیلیس و غیره را حفظ می‌کنیم.
• کنترل آلودگی: با کاهش تولید سیمان، آلودگی نیز کنترل می‌شود. تخمین زده شده است که ۷ درصد از کل آلودگی، تنها ناشی از تولید سیمان است که می‌تواند با استفاده از سیمان مخلوط بیشتر، میزان استفاده از آن را کاهش داد.

نکته: در حال حاضر در هند، ۳۰٪ از کل تولید، سیمان مخلوط است. احتمالا این رقم با افزایش آگاهی استفاده از سیمان مخلوط، به شدت افزایش می‌یابد. در انگلستان و آمریکا، استفاده از سیمان مخلوط نزدیک به ۹۰٪ از کل تولید است. با استفاده از سیمان مخلوط، و در نتیجه با کاهش نفوذپذیری بتن، می‌توان باعث افزایش طول عمر بتن شد.

ویژگی‌های سیمان مخلوط

خواص افزایش‌یافته‌ای که از مخلوط کردن سیمان با مواد مختلف به دست می‌آید، شامل موارد زیر است:

• کارایی و قابلیت پمپاژ را بهبود می‌دهد.
• نیاز آبی را کاهش می‌دهد.
• بهبود جلوگیری از خروج آب آزاد 
• کاهش انقباض، خشک‌شدگی و خزش
• بهبود مقاومت در حمله به آسفالت و نفوذ کلرید
• پتانسیل واکنش سنگدانه قلیایی را کاهش می‌دهد.

انواع سیمان مخلوط

طبقه‌بندی سیمان مخلوط بر اساس انواع مواد مخلوط مورد استفاده در سیمان است. طبق استاندارد ASTM، سیمان مخلوط به ۴ نوع تقسیم می‌شود:

نوع IS (X)، سیمان پرتلند- سرباره

مخلوط‌هایی شامل بالای ۷۰ درصد سیمان سرباره که برای ساخت و ساز کلی استفاده می‌شود.

نوع IP (X)، سیمان پرتلند- پوزولان

استفاده برای ساخت و ساز عمومی، این مخلوط می‌تواند شامل تا ۵۰ درصد پوزولان شود. خاکستر، عادی‌ترین پوزولان استفاده‌شده در سیمان مخلوط است.

نوع IL (X) سیمان پرتلند- سنگ آهک

این نوع سیمان که تقریباً در بازار امریکا جدید محسوب می‌شود، متشکل از ۵ تا ۱۵ درصد سنگ‌آهک است.

نوع IT، سیمان مخلوط سه‌تایی

این نوع سیمان با افزودن دو ماده مانند خاکستر بادی، سیمان سرباره‌ای یا دوده سیلیس تشکیل می‌شود.

نکته:

• ماده‌ای که حداکثر مقدار را در سیمان مخلوط دارد، نوع آن را تعیین می‌کند. برای مثال اگر خاکستر بادی بیشترین نسبت را در ترکیب داشته باشد، سیمان مخلوط را می‌توان در دسته IP قرار داد.
• (X) اشاره به درصد مواد موجود در سیمان مخلوط دارد. درصد باقی‌مانده را سیمان پرتلند تشکیل می‌دهد. به‌طور مثال در نوع (۱۰) IL، مقدار سنگ‌آهک ۱۰ و مقدار سیمان پرتلند ۹۰ درصد است.

منبع: theconstructor ،civilblog

تهیه‌کننده و مترجم: محبوبه پوریوسفی