هدف روان‌شناسی محیط، بررسی و شناخت معنی و مفهوم فضا از نظر روان‌شناسی، جامعه‌شناسی، انسان‌شناسی، هنر و معماری و بطور کلی معرفت‌شناسی و فلسفه و در نهایت درک بهتر انسان‌ها از فضا مخصوصا فضاهای مصنوع می‌باشد. مفاهیم ازدحام،قلمرو فضایی، فضای شخصی و خلوت از قسمت‌های اصلی مطالعات درباره ارتباط محیط با رفتار انسان‌ها و بالعکس است.

 هر یک از این مفاهیم در دهه‌های گذشته به دلایل مختلف از طرف دانشمندان علوم اجتماعی و طراحان محیط مورد توجه خاص قرار گرفته‌اند. بعنوان مثال، رشد روز افزون جمعیت جهانی، آلودگی محیط زیست، ازدحام محرکی برای مطالعه و بررسی فضاهای شلوغ و پرجمعیت و عکس‌العمل روانی انسان‌ها در مقابل محیط مصنوع بود.‌

 استفاده روزافزون از داروهای آرام‌بخش، روان‌گردان، خشونت‌های اجتماعی به این موضوع اشاره می‌کند. بطور کلی، درک مفاهیم رفتاری و درونی به نوبه خود حائز اهمیت بوده و برگرداندن یا انعکاس این مفاهیم به دنیای فیزیکی و یا کالبدی توسط طراحان محیطی بایستی یکی از موضوع‌های مهم در امر آموزش طراحی محیط شده باشد.

آغاز این رشته در آمریکا، سال‌های ۱۹۶۱ تا ۱۹۶۶ که اولین کنفرانس روان‌شناسی معماریبرگزار شده عنوان شده است، البته برخی عقیده دارند قدمت روان‌شناسی محیط به اندازه قدمت خود رشته روان‌شناسی است، جیفورد، آگون برونسویک و سپس کورت لوین را پایه‌گذاران این رشته می‌دانند.

برونسویک در سال ۱۹۴۳ برای نخستین بار اصطلاح روان‌شناسی محیط را به کار برد. از جمله سرفصل‌های این رشته خلوت، فضای شخصی، قلمرو، ازدحام است. بصورت کلی می‌توان گفت که این رشته از روان‌شناسی زیرمجموعه‌ای از علوم رفتاری و شاخه‌ای میان رشته‌ای است که با معماری، معماری منظر و طراحی شهری رابطه‌ای نزدیک دارد.

در دهه ۷۰ میلادی پژوهش‌هایی که به بررسی تاثیر متقابل محیط و انسان اختصاص داده می‌شدند به عنوان بررسی‌های تخصصی رشته‌های" روان‌شناسی محیط"، روان‌شناسی اکولوژیک یا علوم اکورفتاری منتشر شدند. روان‌شناسی محیطی به عنوان شاخه‌ای از روان‌شناسی که معماران سهم عمده‌ای در ارائه و توسعه آن داشته‌اند به مطالعه رفتارهای انسان در رابطه با سکونت‌گاهش می‌پردازد.

لازم به ذکر است که معمارها نیازی ندارند که به جنبه‌های فیزیولوژیک روان‌شناسی بپردازند. در موضوع روان‌شناسی محیط فقط تاثیر مثبت و یا منفی محیط بر انسان و بالعکس مورد توجه قرار می‌گیرد و بررسی می‌شود. بدون توجه به علت‌های فیزیولوژیک. در نتیجه مباحثی که مربوط به فیزیولوژی می‌شود. سلسله یا شبکه عصبی و مغز انسان چه واکنش‌هایی در مقابل نارسایی‌های محیط بر انسان‌ها می‌گذارد مورد توجه مهندسین معمار نیست.

 بنا بر نظریه "کریک" روان‌شناسی محیطی مطالعه روان‌شناختی رفتار انسان به گونه‌ای است که به زندگی روزمره او در محیط کالبدی مرتبط باشد. در روان‌شناسی محیط به آداب، رسوم، ارزش‌ها و معیارهای اجتماعی و فرهنگی توجه می‌شود. جیفورد روان‌شناسی محیط را "بررسی متقابل بین فرد و قرارگاه فیزیکی وی" تعریف می‌کند. به عقیده وی، در چنین تأثیر متقابلی، فرد محیط را دگرگون می‌کند و همزمان، رفتار و تجارب وی به وسیله محیط دگرگون می‌شود. 

منبع: علی نمازیان، فاطمه قارونی، حلقه گمشده روان‌شناسی محیط در آموزش معماری، ۱۳۹۲