باغ ایرانی شامل مجموعه‌ای از نه باغ است که از مناطق مختلف ایران انتخاب شده‌اند. این باغ به طور موثر نشان‌دهنده اشکال متنوعی از این نوع باغ طراحی‌شده در تمام کشورهاست و در شرایط مختلف آب و هوایی به چشم می‌خورد. این باغ‌ها منعکس‌کننده انعطاف‌پذیری چهارباغ یا اصول اولیه باغ‌های ایرانی است که از بیش از دو هزار سال از زمان اولین بیان کامل آن در باغ مجتمع حومه کوروش بزرگ در پاسارگاد یافت شده، تغییری نکرده است.

باغ ایرانی اشاره به ساختار و طراحی منحصر به فرد آن دارد که نشان دهنده ادغام بین انسان و طبیعت است. باغ ایرانی به باغ‌هایی گفته می‌شود که بر پایه معماری و عناصر تشکیل‌دهنده آن از جمله ساختار هندسی، آب و درختان و کوشک میانی و غیره عمدتاً در فلات ایران و مناطق پیرامونی متأثر از فرهنگ آن رواج داشته است.

باغ‌های ایرانی ممکن است از ۴۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح آغاز شده است. سفال تزئین‌شده از آن زمان، طرح متفاوتی از باغ ایرانی را نشان می‌دهد. امروزه این امر در طرح منظر پاسارگاد که حدود ۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح ساخته شده است، قابل مشاهده است.

سنت و سبک طراحی باغ برگرفته از باغ‌های ایرانی است و نمایانگر طراحی باغ‌ها از آندلسی تا هندی و فراتر از آن است.

باغ‌های الحمرا، تاثیر فلسفه و سبک باغ ایرانی را در مقیاس «قصر موریش» از عصر اندلس در اسپانیا نشان می‌دهد. آرامگاه همایون و تاج محل از دوران امپراطوری مغول در هند از بزرگترین باغ‌های ایرانی در جهان هستند. تاج محل، تجسم مفهوم فارسی یک باغ آرمانی بهشت مانند است.

تاج محل (Taj Mahal)

در طول سلطنت ساسانیان (سده سوم تا هفتم میلادی) و تحت تاثیر زرتشتیان، آب و هنر بسیار موضوع قابل اهمیتی بود. این روند در طراحی باغ‌های آن دوره با تاکید بیشتر بر چشمه‌ها و حوضچه‌ها در باغ‌ها نمود پیدا کرد.

در طول اشغال قوم عرب، جنبه زیبایی باغ، اهمیت فراوانی یافت. در طول این زمان، قوانین زیبایی‌شناسی که حاکم بر باغ هستند اهمیت بیشتری پیدا کردند.

مثالی از این باغ‌ها، «چهار باغی» است که شکلی از باغ است که با وجود چهار رودخانه و چهار گوشه در آن تلاش شده است که از «ادن» تقلید شود. در طراحی این باغ‌ها گاهی یک محور طولانی‌تر از محور تقاطع وجود دارد و ممکن است دارای خصوصیات کانال‌های آبی باشد که اجرا و به یک استخر مرکزی متصل می‌شود.

تهاجم قوم مغول به ایران در قرن سیزدهم باعث شد که تاکید تازه‌ای روی ساختار باغ‌ها شود. امپراطوری مغول دستور داد تا سنت باغ ایرانی به سایر قسمت‌های امپراطوری‌اش (به ویژه هند) نیز منتقل شود. «بابر»، باغ ایرانی را به هند معرفی کرد. «باغ آرام» در آگرا اولین باغ ایرانی بود که او ساخت.

منبع: unesco ،wikipedia ،travelhouseiran