هیدروگراف نموداری است که تغییرات دبی رواناب سطحی را نسبت به زمان در یک نقطه مشخص از حوضه که غالبا یا نقطه‌ی طراحی یا نقطه‌ی خروجی حوضه است، نشان می‌دهد.

این تغییرات ممکن است در طول دوره‌های متفاوت زمانی مثلا روزانه، هفتگی، ماهانه، فصلی، سالانه یا حتی چند ساله باشد، که در حقیقت منحنی تداوم جریان سطحی نسبت به زمان است و یا تغییرات دبی رواناب سطحی در طی یک رخداد بارش، که ممکن است مقدار ثابتی نیز نداشته باشد را نشان می‌دهد که اگر تولید دبی‌های زیاد یا سیلابی کند به آن هیدرو گراف سیلاب گویند.

عموما وقتی صحبت از هیدروگراف جریان به میان می‌آید، منظور همان هیدروگراف ناشی از یک رخداد بارندگی است. مگر اینکه توضیح داده شود که هیدروگراف‌های بلند مدت‌تر مورد نظر است.

بارندگی در سطح حوضه ابتدا دارای تلفات اولیه نظیر برگاب، نفوذ و چالاب است و سپس رواناب سطحی آغاز می‌شود.

شکل هیدروگراف خروجی از یک حوضه به ازای بارش های با شدت مختلف، متفاوت بوده و بر عکس به ازاء یک بارندگی مشخص نیز هیدروگراف‌های خروجی از دو حوضه گوناگون نیز با یکدیگر یکسان نیست. لذا شکل هیدروگراف هم بستگی به مشخصات بارندگی و هم خصوصیات حوضه دارد.

هر هیدروگراف هز سه جزء اصلی تشکیل شده است:

• بازوی بالارونده
• قسمت تاج
• بازوی پایین‌رونده 

عوامل موثر بر شکل هیدروگراف

عوامل تاثیرگذار بر شکل هیدروگراف را می‌توان به دو دسته کلی، عوامل فیزیوگرافیکی مشخصات حوضه آبریز (شکل، ابعاد، شیب، طبیعت دره‌ها، رقوم، تراکم زهکشی)، مشخصات نفوذ (کاربری اراضی و پوشش گیاهی، نوع خاک و مشخصات زمین‌شناختی، دریاچه، باتلاق و دیگر عوامل ذخیره‌ای)، مشخصات آبراهه‌ها (سطح مقطع، زبری و ظرفیت ذخیره‌سازی) و عوامل هواشناسی (نوع بارندگی، شدت، تداوم، نحوه ی حرکت توده‌ی باران‌زا روی حوضه، تلفات اولیه، تبخیر و تعرق) تقسیم‌بندی نمود.

به طور کلی عوامل اقلیمی، کنترل کننده‌ی شکل هیدرو‌گراف در بازوی بالارونده و عوامل فیزیوگرافی تعیین‌کننده شکل هیدروگراف در بازوی پایین رونده است.

+ منبع: هیدرولوژی مهندسی، مولف: حمید‌رضا صفوی