یکی از ایرانیانی که در انتهای دهه ۸۰ میلادی توانست هم سو با متفکران بلند آواز اروپایی– امریکایی مباحث مهمی در حیطه معماری مطرح کند، بهرام شیردل بود. او به سال ۱۳۳۰ خورشیدی در تهران متولد شد و به سال ۱۹۷۸ میلادی از دانشگاه تورنتو کانادا در رشته معماری فارغ التحصیل شد. در سال ۱۹۸۲ میلادی دوره تخصصی معماری را در آکادمی هنری کرنبورک در ایالت میشیگان آمریکا, زیر نظر دانیل لیبسکیند گذراند. او فعالیت حرفه ای خود را با تاسیس دفتر ” مهندسان مشاور آکس رونو” در لس آنجلس آغاز و پس از آن با عنوان ” مهندسان مشاور شیردل و کیپنیس” در لندن ادامه داد. این دفتر از سال ۱۳۷۶ خورشیدی و با نام ” مهندسان مشاور شیردل و همکاران” در تهران فعالیت معماری خو را دنبال نمود. بهرام شیردل علاوه بر انجام پروژه های حرفه ای معماری, به عنوان مدیر و استاد برنامه تخصصی طراحی معماری در مدرسه AA لندن و همچنین به عنوان استاد در “انستیتو معماری کالیفرنیای جنوبی” دانشگاه هاروارد و دانشگاه های دیگری در آمریکا و اروپا به تدریس معماری پرداخته است. معماری او بارها در نشریات و نمایشگاههای مختلف دنیا در معرض نمایش قرار گرفته است.

شیردل در سال ۱۳۷۳ خورشیدی بعد از یک مهاجرت طولانی برای مدت کوتاهی به ایران آمد و در مصاحبه ها و سخنرانی های خود, خبر از شکل گیری جریانی تازه در معماری غرب می داد که متفاوت از آن چیزی بود که در محیط دانشگاهی ایران در دهه ۷۰ خورشیدی به آن می اندیشید. بحث اصلی شیردل , شکل گیری “فضای سوم” بود. بحث فضای سوم برای محیط دانشگاهی ایران که در حول و حوش فضای پست مدرن کلاسیسم رابرت ونتوری و تاریخ گرایی لوئی کان و تا حدودی معماری دیکانستراکشن دور می زد، بسیار غیر مترقبه و شوک آور بود. او در مصاحبه ها و سخنرانی های خود سعی در شرح “فضای سوم” داشت. “فضای سوم” مطرح شده توسط شیردل، چیزی متفاوت تر از مباحث مطرح شده معماری مدرن معماری پیش از مدرن است. او در شرح دیدگاه های خود چنین اظهار نمود: ” معماری من جهان را با تمام خوبی ها و بدی هایش می پذیرد. بدی ها را به خاطر آن که خوبی ها از درونش خارج می شوند, می پذیرد. شیوه کار من یک سبک نیست، کار من لبه ندارد.”

او در جای دیگر نیز می افزاید:” چندان مایل نیستم به معماری به عنوان یک هنر فکر کنم, بلکه در پی آن هستم که بدانم چگونه می توان معماری را به صورت رشته ای علمی در آورد که همانند فیزیک و ریاضیات در تکنولوژی اثر بگذارد و همان گونه که پدیده های علمی به پیشرفت تمدی بشر کمک می کنند, معماری نیز این رسالت را پیدا کند. در همه جوامع این بحث است که آیا هنوز باید گرایش مدرنیسم را ادامه داد یا به معماری پیش از مدرن بازگشت. من یکی را “فضای اول” و دیگری را ” فضای دوم” می نامم. اگر وظیفه ما در معماری تولید فضاست، باید چیزی جز آن دو ایجاد کنیم که آن را ” فضای سوم” نام داده ایم.

مباحث و اندیشه های شیردل را باید در تحولات معماری بعد از دیکانستراکشن و عمدتا معماری فولدینگ جست و جو کرد. او آشنا به مباحث نظری معماری است ولی نظریه پرداز به معنای اخص واژه نیست و نباید از او انتظار بیان مباحث نظری معماری را داشت. مبانی نظری او در حیطه زیبا شناسی و تحول فرم دور می زند و این زیبایی شناسی، ریشه در تکنولوژی و برنامه های پیشرفته کامپیوتری دارد. بهرام شیردل تا مقطع کارشناسی در کانادا تحصیل کرده، همچنین سابقه حضور در مقام معمار و مدرس معماری در خارج و داخل کشور را دارد؛ وی که اندکی مسن تر از سنش به نظر می‌رسد، به اعتقاد منتقدانش، تا دهه چهارم زندگی در جرگه معماران مولف و مطرح جهان (علی الخصوص در رویکرد فولدینگ) محسوب می‌شد، دهه آخر فعالیت‌های او و علی الخصوص ۵ سال آخر زندگی حرفه‌ای وی در هاله‌ای از انزوا فرو رفته است.

شیردل که طراح آثاری چون موزه ملی اسکاتلند، مسابقه کتابخانه اسکندریه، مسابقه تالار همایش نارا، طراحی شهری در متاپولیس لوس آنجلس و… است. به اعتقاد بسیاری، از زمان حضورش در ایران طرحی در خور نامش ارائه نکرده‌است. می توان گفت بسیاری از چهره‌های جوان معماری ایران مانند کامران افشار نادری و رضا دانشمیر از کارمندان دفتر او در ایران بوده‌اند.

منبع : معماری نوین گستر