پایش رفتار سازه‌ها و کاهش آسیب‌های زمین‌لرزه در کشور محقق می‌شود

حسگرهای شتاب‌نگاری ثبت جنبش زمین 'AHT' ، یک‌شنبه (هفتم تیرماه) با حضور معاون پژوهشی پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله در محل این پژوهشگاه رونمایی شد به گفته‌ی رییس مرکز ملی شبکه‌ی لرزه‌نگاری باند پهن ایران، با تولید حسگرهای شتاب‌نگار ثبت جنبش زمین توسط پژوهشگران ایرانی، پایش رفتار سازه‌ها و کاهش خسارت‌های زلزله در کشور محقق می‌شود.

ساخت این سنسورها به همت محققان پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و همکاری بخش خصوصی و کنترل و تایید صحت عملکرد سنسورها توسط پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی به مدت چهار سال انجام شده است.

این سنسور دارای دامنه دینامیکی 85 دسیبل است؛ به عبارتی کوچک ترین سطح لرزه ای قابل اندازه گیری توسط این سنسورها برابر هشت صدم سانتی متر بر مجذور می باشد.

حداکثر شتاب قابل اندازه گیری توسط این سنسورها برابر7/1 برابر شتاب ثقل زمین است، از نکات حائز اهمیت در این سنسور وجود یک میکرو کنترلر در داخل آن ها است که امکان ایجاد خروجی دیجیتال و همچنین تجزیه و تحلیل داده ها در داخل سنسور فراهم کرده است.

امکان انتقال اطلاعات 15 عدد سنسور همزمان و از طریق یک رشته کابل RS486 (سیم تلفن) با فرکانس 50 هرتز از دیگر مزایای این سنسورها است.

پایش سلامت ساختمان ها، پایش سلامت پل ها، پایش سلامت سدها و سازه های مهم، استفاده از ایستگاه های سامانه های هشدار سریع، استفاده در ایستگاه های شتاب نگاری جهت ثبت جنبش نیرومند زمین، استفاده در امور پژوهشی و آزمایش های آزمایشگاهی و نیز استفاده در امور آموزشی و تشریح پدیده های دینامیکی از جمله کاربردهای سنسورهای شتاب نگاری HAT است.

قابلیت نمونه برداری با فرکانس های مختلف، خروجی دیجیتال، امکان به روز رسانی برنامه عملکردی سنسور از راه دور، مقاومت بسیار بالا در برابر عوامل محیطی ، قابلیت عملکرد در عمق یک متری آب، امکان برنامه نویسی بر روی پردازنده سنسور و امکان ثبت دامنه فرکانس های بسیار وسیع از ویژگی های این سنسورها است.

اکنون با استفاده از تجهیزات خریداری شده دانش ساخت این وسایل ونحوه عملکرد آن در داخل کشور فراهم شده و نیز کاهش چشمگیری درهزینه مورد نیاز جهت تهیه این تجهیزات شده است بطوریکه در حال حاضر هزینه خرید تجهیزات مشابه از خارج کشور چندین برابر هزینه ساخت آن در داخل کشور است.

وجود این دانش باعث شده اکنون بسیاری از تعمیرات لازم در تجهیزات موجود در این زمینه در داخل کشور انجام شود و همچنین امکان توسعه این تجهیزات در داخل کشور فراهم شده است.

اکنون این سنسور در پایش سد هیروی در استان کرمانشاه ، سامانه آزمایشی هشدار سریع در استان بوشهر، سامانه آموزشی تشریح پدیده های اندرکنش خاک و ساز و سامانه قطع خودکار جریان گاز در ایستگاه های تقلیل فشار گاز شرکت گاز استان تهران استفاده شده است.
دکتر انوشیروان انصاری روز یکشنبه در نشست خبری رونمایی از سنسورهای شتاب نگار HAT در پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله افزود:سنسورهای شتاب نگار از اهمیت بسیاری برخوردار هستند به طوری که امروزه در تمام دنیا از این سنسورها استفاده می شود.

وی بیان کرد:اکنون در تمام سازه های مهم دنیا از قبیل پالایشگاه ها ، سدها، سازه های بلند و حتی منازل مسکونی برخی از کشورها به این سیستم مجهز است، اگر بخواهیم هنگام زلزله کاهش خسارت داشته باشیم باید رفتار ساختمان ها را بشناسیم و شناخت رفتار سازه ها از طریق سنسورهای شتاب نگار ممکن است.

انصاری اظهارکرد:سنسورهای شتاب نگار به مهندسان اجازه می دهد که رفتار سازه ها را پایش کنند،درصورتی که از طریق این سنسورها رفتار سازه ها به طور مداوم مورد ارزیابی قرار گیرد کاهش هزینه نگهداری و همچنین خطرات ناشی از زلزله را به دنبال خواهد داشت.

وی گفت:با توجه به اعمال تحریم ها علیه کشور برای تهیه این نوع سنسورها دچار مشکلاتی شدیم، از این رو از چهار سال قبل با همکاری بخش خصوصی طراحی و ساخت سنسورهای شتاب نگار آغاز شد و اکنون این سنسورها در داخل کشور و با کمک متخصصان داخلی و با قیمت کمتر از یک پنجم نمونه خارجی تولید می شود.

رییس مرکز ملی شبکه لرزه نگاری باند پهن ایران گفت: با توجه به اهمیت این سنسورها، اکنون این سنسورها به همت شرکت گاز استان تهران در ایستگاه های تقلیل فشار گاز تهران جهت قطع خودکار جریان گاز نصب شده است.

انصاری با اشاره به اینکه این سنسورها برای سامانه های هشدار سریع نیز به کار برده می شود، افزود: این نوع سنسورها قادر هستند که چند ثانیه قبل از وقوع زلزله اعلام هشدار دهند، ساخت سنسورهای شتاب نگار گام نخست در جهت راه اندازی سامانه هشدار سریع در کشور است.

وی بیان کرد: در میان کشورهای لرزه خیز دنیا، ایران آخرین کشوری است که به سامانه هشدار سریع زلزله مجهز شده است، این در حالی است که کشورهایی چون آمریکا و ژاپن و حتی ترکیه سال ها است که از این سامانه بهره مند شده اند.

انصاری با بیان اینکه دانش فنی این سنسورها در اختیار آمریکا و انگلیس است، گفت:این دانش فنی همانند جعبه سیاه برای کشور ما بود؛ به گونه ای که اگر می خواستیم کوچکترین تغییری در آن ایجاد کنیم نیاز به صرفه هزینه های زیادی بود ولی امروز با دستیابی به دانش فنی این سنسورها قادر خواهیم بود که بر اساس نیاز کشور تغییرات لازم را در آن اعمال کنیم.

انصاری با تاکید بر این که این سنسورها شامل دو بخش سنسور و پایانه کنترل راه دور انتقال داده ها است، افزود:حدود 60 سنسور به بخش پایانه کنترل راه دور انتقال داده های این سیستم متصل خواهد شد و از این طریق داده های ارسال شده از طریق سنسورها از طریق این پایانه به اپراتور منتقل خواهد شد.

وی یادآور شد: اکنون 6 سنسور از سنسورهای ساخته شده در پژوهشگاه زلزله شناسی،ایستگاه تقلیل فشار گاز تهران، سد هیروی استان کرمانشاه و چند پروژه دیگر نصب و عملیاتی شده است.

وی با اشاره به اهمیت تجهیز نیروگاه ها و پالایشگاه به سیستم های شتاب نگار افزود:اکنون مذاکراتی برای نصب این سنسورها در نیروگاه هسته ای بوشهر و نیز پالایشگاه های نفت شده است.

منبع:+