در تمام جوامع حمل و نقل، اعم از شهری یا بین شهری، نقش عمده‌ای را در زمینه‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و حتی سیاسی به عهده دارد. هیچ جامعه‌ای بدون یک سیستم حمل و نقل قابل قبول پیشرفته و برنامه‌ریزی شده، براساس احتیاجات معقول آن جامعه، نمی‌تواند شاهد پیشرفت در زمینه‌های فوق بوده و قادر به رقابت با جوامع دیگر داشته باشد.

علاوه بر این میزان سرمایه‌گذاری که معمولاً در زمینه‌های حمل و نقل و ترافیک به عمل آمده و می‌آید ارقام بسیار بزرگ و قابل توجهی را تشکیل می‌دهد؛ لذا بدون توجه به مسائل علمی و برنامه‌ریزی‌های صحیح بازده این سرمایه‌ها ناچیز و باعث حیف و میل اموال عمومی می‌شود. امروزه حمل و نقل و ترافیک در زندگی فرد فرد افراد جامعه موثر بوده و اثرات مختلفی در محیط زیست و سلامت جامعه دارد. نقش آموزش و تحقیقات و وجود صاحب نظران لایق در این زمینه کاملاً مشهود و ضروری است. با توجه به موارد فوق، که بسیار مختصر بیان شد، ضرورت تأسیس این رشته و اولویت آن کاملاً مشهود است.

کارشناسی ارشد مهندسی برنامه ریزی حمل و نقل یکی از گرایش‌های دوره کارشناسی ارشد رشته مهندسی عمران می‌باشد و مجموعه‌ای است آموزشی- پژوهشی با تاکید بیشتر بر آموزش، مرکب از تعدادی از دروس نظری، کاربردی و برنامه تحقیقاتی در زمینه مهندسی برنامه‌ریزی حمل و نقل جهت افزایش اطلاعات کارشناسان و ایجاد زمینه کافی جهت درک و توسعه آنچه در مرزهای تکنیک در زمان حال در این رشته می‌گذرد.

هدف دوره کارشناسی ارشد مهندسی برنامه ریزی حمل و نقل، تربیت افرادی است که دارای توانایی‌های لازم جهت برنامه‌ریزی‌های حمل و نقل ملی، منطقه‌ای و شهری و طراحی سیستم‌های حمل و نقل شهری و بین شهری باشند. ضمناً فارغ التحصیلان این رشته توانایی تحقیقاتی مناسب جهت حل مسائلی که در زمینه‌های حمل و نقل و ترافیک با آن روبرو می‌شوند دارا باشند. این تحقیقات و پروژه‌های تخصصی می‌تواند در زمینه‌های برنامه ریزی، طرح و عملیات طرق و سیستم‌های مختلف حمل و نقل (اعم از زمینی، هوایی و دریایی) باشند.

 فارغ‌التحصیلان این مجموعه زمینه‌های فنی و علمی کافی برای احراز مشاغل زیر را دارند:

الف: همکاری با وزارتخانه‌ها و سازمان‌های مسئول برنامه‌ریزی و طراحی مربوط به حمل و نقل و ترافیک نظیر وزارت راه و ترابری، برنامه و بودجه، وزارت مسکن و شهرسازی، سازمان‌های ترافیک شهرها و ادارات راهنمایی و رانندگی.

ب : همکاری با مهندسین مشاور در جهت مشارکت در طرح و برنامه‌ریزی طرح‌های مربوط به حمل و نقل ترافیک.

ج : همکاری با موسسات آموزشی جهت ارائه دروس مهندسی ترافیک و حمل و نقل.

این دوره با کارشناسی ارشد مهندسی راه و ترابری در ارتباط نزدیک بوده و با کارشناسی مهندسی عمران نیز در ارتباط است.

برخی از دروس ارائه شده در این گرایش عبارتند از:

برنامه‌ريزی حمل و نقل، مهندسی راه‌آهن، روسازی راه، اصول مهندسی ترافيک، راهسازی، تقاضا در حمل و نقل، تحقيق در عمليات، مهندسی ترابری، تحليل سيستم‌های حمل و نقل، مهندسی ترافيک پيشرفته، اقتصاد سنجی، مبانی ارزيابی پروژه‌هايی حمل و نقل، ايمنی در ترافیک، كاربرد كامپيوتر در مهندسی حمل ونقل، برنامه ريزی و حمل و نقل و كاربری زمين، حمل و نقل دريايی، حمل و نقل هوايی، حمل و نقل همگانی، آلودگی‌های هوا و روش‌های كنترل، طرح و محاسبه راه‌آهن، طراحی فرودگاه، اصول مهندسی بنادر، اقتصاد حمل و نقل، مديريت و نگهداری راه، تكنولوژی حمل و نقل، رياضيات عالی مهندسی، تحليل ريسک، آمار و احتمالات پيشرفته

 منبع: وزارت فرهنگ و آموزش عالی جمهوری اسلامی ایران، مصوب شورای عالی برنامه‌ریزی