یکی دیگر از انواع  وسائل ارتباط دهنده سطوح به یکدیگر، پله است.

پله رایج‌ترین وسیله ارتباط بین دوسطح با ارتفاع مختلف است. گاهی اختلاف دو سطح آن قدر کم است که فقط یک پله، آن هم کوتاه نیاز است. اما اغلب این اختلاف زیاد است و باید از چندین تک پله‌ی به هم پیوسته استفاده شود.

پله باید راحت و ایمن باشد، لذا با تسلط بر طراحی و مهارت در اجرای صحیح، می‌توان در ساختمان پله‌ای به وجود آورد که در موقع معمولی کاملا قابل استفاده و راحت در صورت بروز خطری مانند آتش سوزی، پله‌ای ایمن و مقاوم باشد.

اجزا پله

پله دارای اجزایی است که شناخت آنها در طراحی و اجرای بسیار مهم است. این اجزا عبارتند از:

• کف پله: به سطح فوقانی پله گفته می‌شود یعنی جایی که پا بر روی آن قرار می‌گیرد.
• ارتفاع پله: فاصله‌ی عمودی دو پله‌ی متوالی است
• پیشانی پله: قطعه‌ای عمودی است که میان دو کف پله‌ی متوالی قرار دارد.
• عرض پله: فاصله‌ی مسیر پله را عرض پله می‌گویند.
• شیار کف پله: در کف پله، یک یا چند شیر (گودی) در امتداد عرض پله به وجود می‌آورند. این شیار‌ها برای جلوگیری از لیز خوردن هستند.
• خط مسیر پله: جهت پله و نقطه شروع و انتهای پله را مشخص می‌کند.
• شیب پله: زاویه‌ی بین خط شیب پله با افق
• حجم پله: ضخامت سقف زیر یک ردیف پله
• پاگرد پله: سطحی که شخص پس از پیمودن یک ردیف پله بر آن قدم می‌گذارد
• طول پله: مجموع تک تک پله‌ها را طول پله گویند
• نرده‌ی پله: وسیله‌ای برای ایمنی و جلوگیری از سقوط اشیا و اشخاص
• دست‌انداز پله، این وسیله بر روی نرده و به موازات خط شیب پله نصب می‌شود
• گونه پله: سطح بغل پله را گویند.
• چشم پله: اگر فاطله بین دو ردیف پله (یک ردیف رفت و یک ردیف برگشت) باشد، آن فاصله، چشم پله نامیده می‌شود.
• فضای پله: سطحی که پله‌ها، پاگرد و چشم پله اشغال می‌نماید.

اندازه عرض پل

عرض پله بستگی به محل و نوع استفاده از پله دارد. حداقل عرض پله در منازل مسکونی 80 سانتیمتر است. عرض پله باید به اندازه‌ای باشد که حداقل دو نفر هم زمان بتوانند از پله استفاده نمایند. بدین منظور، عرض پله برای عبور دو نفر 1.1 تا 1.25 متر مناسب است.

اندازه ارتفاع و کف پله

از سه فرمول زیر برای محاسبه‌ی کف و ارتفاع پله استفاده می‌شود:

فرمول اندازه قدم 65 تا 63 2h+b=

فرمول راحتی  cm12 = b-h

فرمول احتیاط cm 46  b+h=

ارتفاع یک پله: h

اندازه کف پله: b

با توجه به سه فرمول فوق، در منازل مسکونی مناسب‌ترین ارتفاع برای پله 17 سانتیمتر و برای کف پله 29 سانتیمتر خواهد بود.

 با توجه به اندازه‌های مناسب پله (‌29 و 17 سانتیمتر)، زاویه‌ی خط شیب این پله با خط افق 30 درجه است. کوچک‌ترین ارتفاع پله 14 سانتیمتر و بزرگترین کف پله 37 سانتیمتر است.

 منبع: عناصر و جزئیات ساختمانی، مولف: مهندس علی مختاریان