پس از پایان دیوار چینی در اجرای ساختمان (مسکونی) و قبل از شروع گچ و خاک، باید اقدامات به تشکیل پرونده جهت تاسیسات گاز و گازکشی طبیعی (تاسیسات گاز و گازکشی طبیعی و گاز مایع متفاوت است) کرد. مراحل تاسیسات گاز و گازکشی به قرار زیر است:

۱. تشکیل پرونده در سازمان نظام مهندسی و تعیین ناظر

۲. انتخاب پیمانکار (مجری) لوله کشی گاز

۳. پایان عملیات لوله کشی

۴. تأیید مهندس ناظر

۵. نصب علم و کنتور گاز (خانگی یا تجاری)

خط گاز سيستم گرمايش ساختمان‌های مسکونی، اداری و تجاری و همچنين صنايع دارای تجهيزاتی از جمله فيلترهای گازی، رگولاتورها و گاورنر، شيرهای قطع و وصل سريع و آرام، گيج‌ها و سوييچ‌های حد بالا و پايين فشار است.

رگولاتور گاز معمولا در ابتدای خط گاز ورودی به موتورخانه قرار می‌گيرد و فشار گاز را به مقدار مورد نظر با توجه به نوع کاربری ساختمان تنظيم می‌کند. با توجه به حجم گاز مصرفی و فشار مورد نياز مشعل، رگلاتور مناسب از نظر ظرفیت گازدهی و فشار تعيين می‌شود. در مسير خط گاز مشعل‌ها، معمولا بعد از رگلاتور، شير سولنوئید بازشوی سريع و سپس شير ونت و بعد از آن شير سولنوئید بازشوی تدريجی و آرام قرار دارد. بعد از آن يک فيلتر قرار دارد تا گرد و غبار موجود در گاز را جذب کند. جذب گرد و غبار موجود در گازها به منظور حفاظت از تجهیزات کنترلی، رگولاتورها، گیج‌ها و سایز تجهیزات موجود در خط گاز انجام می‌گیرد. فیلترها برای تمام انواع گازهای طبیعی، LPG و گازهای غیرخورنده استفاده می‌شوند. بعد از فيلتر، گيج نشانگر فشار وجود دارد و بعد از آنها سيستم کنترلی گاز که کنترل حدود فشارهای پايين و بالا، کنترل نشتی و کنترل مراحل عملکرد مشعل را از طريق شيرهای کنترل‌کننده انجام می‌دهند. بوسترهای گاز در تاسيساتی به کار می‌روند که فشار گاز جهت تامين فشار مورد نياز مشعل‌ها کافی نبوده و نياز به افزايش فشار گاز است.

دتکتور و هشداردهنده خانگی و صنعتی گازهای سمی:

دتکتورهای گاز تجهیزاتی هستند که به منظور شناسایی و مانیتورینگ گازهای سمی، قابل اشتعال و انفجار مورد استفاده قرار می گیرند. این تجهیزات به شما کمک می‌کنند که اگر به هر دلیل گاز به فضای کار و سکونت شما نشت کند، متوجه حضور گاز در اطراف خود شده و اقدامات لازم برای رفع خطر را انجام دهید. دتکتورهای گاز جزئی از سيستم ايمنی ساختمان‌ها و صنايع به حساب می‌آيند که قابليت اتصال به شبکه کنترلی را دارند و در مواقع مورد نياز می‌توانند فرمان خاموش شدن فرآيندی را صادر کنند. دتکتورها دارای اخطارهای صوتی و ديداری هستند.

دتکتور دود ابزاری است که برای حس کردن و آشکارسازی دود بویژه در سیستم‌های اعلام و اطفا حریق بکار می‌رود. برخی از آشکارسازهای دودی که معمولاً در سیستم‌های اعلام و اطفای حریق مکان‌های پر رفت‌وآمد نصب می‌شوند، پس از آشکارسازی دود یا آتش یک سیستم اعلام خطر یا سیستم خودکار اطفای حریق مرکزی را فعال می‌کنند. اما آشکارسازهای معمولی و خانگی معمولاً تنها یک زنگ خطر شنیداری یا نشانه‌های نوری از خود دستگاه آشکارساز ایجاد می‌کنند.

چک لیست اجرایی تاسیسات گاز و گازکشی طبیعی:

۱. پیمانکار و قرارداد: پیمانکار (مجری لوله‌کشی گاز) باید از اتحادیه تاسیسات مکانیکی شهر، جواز کسب داشته باشد (اتحادیه تاسیسات مکانیکی صلاحیت او را تایید کرده باشد). سازمان نظام مهندسی بعنوان ناظر روی پروژه نظارت دارد. قابل ذکر است که لیست پیمانکاران واجد شرایط و دارای پروانه کسب، هر دو ماه یکبار توسط اتحادیه تاسیسات مکانیکی به دفاتر نظام مهندسی ارسال می‌شود و مجریان و پیمانکاران تاسیسات گاز و گازکشی بر اساس این لیست جهت اجرای کار (و حتی رتبه‌بندی) به نظام مهندسی معرفی می شوند. شخصی که با او قرارداد می‌بندیم باید همان مجری باشد، یا اصطلاحاً کار «دست دوم» نباشد. در غیر این‌صورت، مابه التفاوت قرارداد پیمانکار اول و دوم به ما تحمیل می‌شود. صاحب مجوز شرکت گاز شهری، امضاکننده قرارداد، و طرف حساب ما، هر سه نفر یکی باشد.

۲. تهیه مصالح کار: مصالح کار را خودمان تهیه کنیم یا بهتر است که از پیمانکار بخواهیم مصالح را تأمین کند؟ بهتر است که مصالح را پیمانکار تامین کند و ما روی کیفیت مصالح نظارت داشته باشیم، زیرا:

الف) پیمانکار به دلیل خرید مداوم و تجربه بیشتر، نه تنها قیمت رقابتی‌تری را در اختیار دارد، بلکه فروشندگان مطمئن‌تر و منصف‌تری را سراغ دارد.

ب) در صورت تهیه مصالح توسط ما، به طور قطع بخشی از آن اضافه مانده و کاربری خاصی برای ما نخواهد داشت.

ج) مسئولیت خوب یا بد بودن مصالح از ما سلب می شود و در صورت بروز هر گونه مشکل فنی، پیمانکار نمی تواند مدعی شود که «مصالح مشکل داشته».

۳. استاندارد مصالح اجرای تاسیسات گاز و گازکشی

منبع: گروه کارخانجات صنعتی کاوه، شرکت زیگما

تهیه‌کننده: محبوبه پوریوسفی