مقاله تحلیلی: خصوصیات، مزایا و کاربردهای آزبست در بتن

 آزبست‌ها فیبرهای نازک طویل کریستالی هستند که از آن‌ها در ساخت بتن باهدف بهبود خصوصیات بتن تازه و بتن سخت شده همچون مقاومت فشاری و خمشی استفاده می‌شود. از کاربردهای آزبست در صنعت ساخت‌وساز می‌توان به عایق گرما، صدا، آتش و همچنین سقف سازی و کف سازی اشاره کرد.

در این مقاله در رابطه با خصوصیات آزبست، تأثیر آن در بتن و همچنین مزایا و معایب آن صحبت می‌کنیم.

خصوصیات آزبست

آزبست اولین بار توسط رومیان و یونانیان در قرن 18 میلادی کشف شد.

سنگ‌های حاوی آزبست پس از استخراج، خرد کردن و به یک ماده فیبری به اسم آزبست تبدیل می‌شوند. آزبست‌ها از هزاران فیبر تشکیل شده‌اند که حتی می‌توان آن‌ها را به فیبرهای میکروسکوپی تقسیم کرد.

آزبست‌ها را با توجه به ساختاری بلوری‌شان می‌توان به دو دسته تقسیم کرد:

1. آزبست‌هایی با ساختار لایه‌ای
2. آزبست‌هایی با ساختار زنجیره‌ای مثل کریستال

کریزوتیل تنها ماده معدنی در گروه اول و پرکاربردترین آزبست است به‌طوری‌که در 95 درصد موارد از این نوع آزبست استفاده می‌شود. کریزوتیل  همچنین به اسم آزبست سفید هم شناخته می‌شود.

آزبست در بتن

آزبست به دو طریق به بتن اضافه می‌شود:

1. اضافه کردن فیبرهای آزبست در سیمان
2. اضافه کردن فیبرهای آزبست در بتن

 آزبست در سیمان

به‌طورکلی در فرآیند تولید سیمان، آزبست جایگزین 10 تا 15 درصد از مصالح سیمانی می‌شود. هر چه قدر فیبرهای بیشتری استفاده شود، به همان اندازه مقاومت افزایش می‌یابد. با اعمال فشار می‌توان چگالی آزبست و متعاقب آن مقاومت را افزایش داد. چگالی بیشتر به معنای تخلخل کمتر است که در مواردی منجر به بهبود مقاومت در برابر مواد شیمیایی می‌شود.

آزبست در بتن

از آنجا که آزبست ماده‌ای بسیار خطرناک است، استفاده از الیاف خام آزبست در مخلوط بتن و در محل پروژه توصیه نمی‌شود. با این حال می‌توان از فیبرهای آزبست در یک محیط کنترل شده استفاده کرد.

تأثیر آزبست بر بتن

مقاومت فشاری

آزمایش بتن‌های مختلف با مقدار متفاوت آزبست نشان می‌دهد که مقاومت فشاری بتن وقتی به حداکثر مقدار می‌رسد که فیبرهای آزبست جایگزین 0.75% سیمان شوند. مقاومت بتن در حالت معمولی 30 مگا پاسکال است که در صورت جایگزینی 0.75% سیمان با آزبست به 40.89 مگا پاسکال افزایش می‌یابد.

نتایج حاکی از افزایش 33 درصدی مقاومت فشاری بتن در صورت استفاده از آزبست است.

مقاومت خمشی

آزمایش بتن‌های مختلف با مقدار متفاوت آزبست نشان می‌دهد که مقاومت خمشی بتن وقتی به حداکثر مقدار می‌رسد که فیبرهای آزبست جایگزین 0.75% سیمان شوند. مقاومت خمشی بتن در حالت معمولی 5.13 مگا پاسکال است که در صورت جایگزینی 0.75% سیمان با آزبست به 6.27 مگا پاسکال افزایش می‌یابد.

نتایج حاکی از افزایش 23 درصدی مقاومت خمشی بتن در صورت استفاده از آزبست است.

مزیت‌های بتن حاوی آزبست

1. آزبست یک عایق حرارتی مطلوب است و همچنین باعث افزایش بهره‌وری انرژی در ساختمان می‌شود.
2. آزبست مقاومت بالایی در برابر آتش دارد و به‌راحتی نمی‌سوزد.
3. آزبست ماده‌ای بسیار ارزان و مقرون به صرفه است و به‌علاوه کاربرهای گسترده‌ای دارد.
4. آزبست دوام بالایی دارد و به‌علاوه در برابر تغییرات آب و هوایی مقاوم است.
5. آزبست در برابر هجوم موریانه‌ها مقاومت خوبی دارد.
6. آزبست تمیزکاری و نگه‌داری بسیار راحتی دارد اما تعمیر آن به‌سختی انجام می‌شود.

معایب بتن حاوی آزبست

1. بزرگ‌ترین عیب استفاده از آزبست این است که خطرات جدی برای سلامتی به همراه دارد. آزبست ذرات بسیار ریز غیرقابل مشاهده‌ای دارد که وقتی در هوا پخش شوند و فردی در درازمدت در معرض استنشاق این ذرات قرار گیرد؛ احتمال ابتلا به بیماری در آن افزایش می‌یابد.

کاربردهای بتن آزبستی

1. عایق‌بندی لوله و داکت
2. پنل های سقف و دیوار
3. مصالح سقف سازی
4. شومینه‌ها
5. لوله‌های بتنی

 منبع

 نوشته شده توسط تیم مترجمین موسسه 808

 اگر دوست دارید به تیم مترجمین 808 بپیوندید، با ما تماس بگیرید.

دریافت فایل PDF مقاله برای اعضای VIP رایگان است. سایر کاربران با پرداخت ۵۰۰ تومان می توانند اقدام به دریافت این فایل کنند.