مقاله تحلیلی: 16 نوع مختلف دال مورد استفاده در ساخت‌ و ساز و موارد استفاده آن‌ ها

دال چیست؟

دال‌ها برای ساخت سطوح تخت و معمولاً افقی، در طبقات ساختمان‌ها، سقف‌ها، پل‌ها و انواع دیگر سازه مورداستفاده قرار می‌گیرند. دال ممکن است توسط دیوارها، تیرهای بتنی تقویت‌شده و معمولاً به‌صورت یکپارچه با دال، توسط تیرهای فولادی سازه‌ای، ستون‌ها و یا توسط زمین پشتیبانی شوند. دال‌ها به 16 نوع تقسیم می‌شوند.

انواع دال بتنی مورداستفاده در ساخت‌وساز:

16 نوع دال در ساخت‌وساز استفاده می‌شود. برخی از آن‌ها منسوخ شده‌اند و بعضی از آن‌ها اغلب در همه‌جا مورداستفاده قرار می‌گیرند. در این مقاله توضیح دقیقی در مورد انواع مختلف دال و موارد استفاده آن‌ها ارائه می‌شود. در ادامه انواع دال بتنی را بررسی می‌کنیم.

دال مسطح

دال مسطح، یک دال بتنی تقویت‌شده است که مستقیماً توسط ستون یا کلاهک بتنی پشتیبانی می‌شود. دال مسطح فاقد تیر است. این دال‌ها توسط ستون‌ها پشتیبانی می‌شوند. بارها به‌طور مستقیم به ستون منتقل می‌شوند. در این نوع ساخت‌وساز، یک سقف صاف و مسطح به دست می‌آید و به‌این‌ترتیب از دیدگاه معماری ظاهر مطلوبی حاصل می‌شود. سقف ساده نور را بهتر بازتاب می‌دهد و در هنگام آتش‌سوزی نسبت به دال‌های تیر دار معمولی کمتر آسیب‌پذیر است. ساخت دال مسطح آسان‌تر است و کمتر نیاز به قالب‌بندی دارد. ضخامت دال تخت حداقل 8 اینچ یا 0.2 متر است. این یکی از انواع دال بتنی است.

موارد استفاده

1. برای ساخت یک سقف ساده، باقابلیت بازتاب بهتر نور.
2. ساخت آسان و سهولت در قالب‌بندی.
3. ارتفاع بیشتر اتاق و یا ارتفاع کوتاه‌تر طبقه و ظاهر مطلوب‌تر.
4. این نوع دال در پارکینگ‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرد.
5. دال مسطح به‌طورکلی در کف پارکینگ‌ها، ساختمان‌های تجاری، هتل‌ها و یا مکان‌هایی که استفاده از تیرها مطلوب نیست، مورداستفاده قرار می‌گیرد.

مزایا

هنگامی‌که نیازی به یک سقف کاذب عمیق وجود نداشته باشد، ارتفاع بین دو طبقه را به حداقل می‌رساند. ارتفاع ساختمان را کاهش می‌دهد.

1. آبپاش خودکار آسان‌تر نصب می‌شود.
2. زمان کمتری برای ساخت صرف می‌شود.
3. باعث افزایش مقاومت برشی بتن می‌شود.
4. می‌توان با کاهش فاصله دقیق و مؤثر، گشتاور خمشی را در دال کاهش داد.

معایب

1. در مجموعه‌ی صفحات مسطح، امکان در نظر گرفتن فاصله زیاد بین دو تکیه‌گاه تیر وجود ندارد.
2. برای پشتیبانی از پارتیشن های شکننده مناسب نیست.
3. ضخامت بیشتر دال.

چهار نوع دال بتنی (مسطح) وجود دارد:

1. دال فاقد کتیبه سرستون و ستون بدون کلاهک
2. دال دارای کتیبه سرستون و ستون بدون سرستون
3. دال فاقد کتیبه سرستون و ستون دارای کلاهک
4. دال دارای کتیبه سرستون و ستون دارای کلاهک

دال‌های معمولی

مجموعه‌ای از دال‌ها که توسط تیرها و ستون‌ها پشتیبانی می‌شوند، دال معمولی نامیده می‌شود. در این نوع دال ضخامت دال اندک است درحالی‌که ارتفاع تیر زیاد است و بار به تیرها و از آن‌ها به ستون‌ها منتقل می‌شود. این نوع دال نسبت به دال مسطح، نیاز به قالب‌بندی بیشتری دارد؛ و از طرفی نیازی به فراهم کردن سرستون در دال‌های معمولی وجود ندارد. ضخامت دال معمولی 4 اینچ یا 10 سانتی‌متر است. اگر بتن بارهای سنگین ناپیوسته مانند موتورخانه‌ها و کامیون‌های حمل زباله را تحمل می‌کند، ضخامت 5 تا 6 اینچ توصیه می‌شود. این دال‌ها به‌طورمعمول به شکل مربعی به ضلع 4 متر می‌باشند. میلگردهای تقویتی در دال‌های معمولی تعبیه می‌شوند و میلگردهایی که به‌صورت افقی قرار می‌گیرند، میلگردهای تقویت‌کننده اصلی و میلگردهای که به‌صورت عمودی قرار می‌گیرند، میلگردهای تقسیم نامیده می‌شوند. این نوع دال‌ها در ساخت سقف ساختمان‌های چندطبقه مورداستفاده قرار می‌گیرند. دال‌های معمولی بر اساس طول و عرض به دو نوع تقسیم می‌شوند:

1. دال یک‌طرفه
2. دال دوطرفه

 دال یک‌طرفه

دال یک‌طرفه، دالی است که توسط تیرهایی تعبیه‌شده در دو سمت مخالف برای تحمل بار در امتداد یک جهت پشتیبانی می‌شود. نسبت ضلع بلند (l) به ضلع کوتاه (b) برابر یا بیشتر از 2 است. از آنجا که این دال در یک جهت و در جهت ضلع کوتاه‌تر خم می‌شود آن را دال یک‌طرفه می‌نامیم. بااین‌حال آرماتوری که پیش‌تر آرماتور تقسیم نامیده شد، در طول ضلع بلندتر و بالای آرماتور اصلی و برای توزیع یکنواخت بار و مقاومت در برابر درجه حرارت و تنش خستگی استفاده می‌شود.

معمولاً طول دال 4 متر است؛ اما در یک دال یک‌طرفه طول یک سمت 4 متر و طول سمت دیگر بیش از 4 متر است. در دال یک‌طرفه آرماتور اصلی دال در ضلع کوتاه‌تر و آرماتور تقسیم در امتداد ضلع طولانی‌تر تعبیه می‌شود. آرماتور توزیعی به‌منظور جلوگیری از تشکیل تنش اندکی خمیده‌اند.

 دال دوطرفه

دال دوطرفه، دالی است که توسط تیرهایی در هر چهار طرف پشتیبانی می‌شود و بارها توسط این تیرها در هر دو جهت انتقال داده می‌شوند. در دو طرف دال، نسبت ضلع بزرگ‌تر (L) به ضلع کوتاه‌تر (b) کمتر از 2 است. دال‌ها احتمالاً در طول هر دو ضلع خم می‌شوند. بار در هر دو جهت به چهار لبه نگه‌دارنده منتقل می‌شود و ازاین‌رو آرماتورهای تقسیم در هر دو جهت تعبیه می‌شوند.

طول و عرض این نوع دال بیش از 4 متر است؛ بنابراین آرماتورهای تقسیم برای جلوگیری از تشکیل تنش در هر دو انتها تعبیه می‌شوند. این نوع از دال‌ها در ساخت سقف ساختمان‌های چندطبقه استفاده می‌شوند.

 دال تیرچه دار با هسته توخالی

دال‌های تیرچه دار با هسته توخالی به دلیل حفره‌هایی که در آن‌ها وجود دارد به این نام شناخته می‌شوند. هسته‌ها می‌توانند به‌عنوان مجراهای کمکی عمل کنند و به‌طور قابل‌توجهی وزن دال را کاهش دهند و بازده سازه‌ای را افزایش دهند. هسته‌ها همچنین در کاهش میزان مواد مورداستفاده مؤثر واقع می‌شوند. این واحدها معمولاً با عرض استاندارد 1200 میلی‌متر و ضخامت 110 تا 400 میلی‌متر در دسترس قرار دارند. 

در مورد طول واحدها آزادی کامل وجود دارد. این نوع دال‌ها در مواردی که ساخت‌وساز باید سریع انجام شود، کاربرد دارند و دال‌های پیش‌ساخته و آماده استفاده هستند. دال‌های توخالی دارای چهار تا شش هسته هستند که از آن‌ها عبور می‌کنند، هدف اصلی هسته‌ها کاهش وزن و مقدار مواد مورداستفاده ضمن حفظ استحکام است. به‌منظور استحکام بیشتر، دال‌ها با میله‌های فولادی باضخامت 12 میلی‌متر تقویت می‌شوند. این یکی از انواع دال‌های بتنی است.

دال‌های توخالی با استفاده از جرثقیل بین تیرها قرار می‌گیرند. شکاف بین دال با شمشه‌هایی پر می‌شود. شمشه یک ماده بتنی باضخامت 20 میلی‌متر است که در آن از تراشه‌های کوچک (سنگ‌های شکسته‌ی کوچک) به‌صورت دانه‌های کلوخه‌ای استفاده می‌شود.

دال‌های تیرچه دار با هسته توخالی دارای قابلیت تحمل بار عالی هستند و ظرفیت اعمال بار 2.5 کیلو نیوتون بر مترمربع را در طول 16 متری دارا می‌باشند و برای استفاده در ساختمان‌های اداری، فروشگاه‌ها و پارک‌ها مناسب است. این دال‌ها بسته به نیاز با استفاده از شمشه یا بدون آن نصب می‌شوند. دال‌ها به همراه یک زیرسازی صاف پیش‌ساخته نصب می‌شوند. در پارکینگ‌ها و دیگر سازه‌های باز، زیرسازی‌های پیش‌ساخته، یک راه‌حل رایگان و پایدار ارائه می‌دهند.

مزایا

1. استفاده از دال‌های تیرچه دار با هسته توخالی نه‌تنها هزینه‌های ساخت‌وساز را کاهش می‌دهد بلکه باعث کاهش وزن کل سازه می‌شود.
2. دال تیرچه دار با هسته توخالی به علت ضخامت آن مزایای دیگری مانند مقاومت در برابر آتش و عایق صدا بودن را دارد.
3. یازی به حفاری در دال‌ها برای برق‌کاری و لوله‌کشی وجود ندارد.
4. نصب آسان و نیاز به کار کمتری دارد.
5. ساخت آن سریع است.
6. برای تقویت آن‌ها، قالب‌بندی اضافه و یا ماشین‌آلات خاص ساخت‌وساز لازم نیست.

معایب

1. دال‌های تیرچه دار با هسته توخالی اگر به‌درستی حمل نشوند ممکن است آسیب ببینند.
2. ایجاد اتصال مناسب بین زیرسازی و دال دشوار است.
3. برای بلند کردن و جابجایی آن‌ها تجهیزات خاصی نیاز است.
4. برای فضاهای کوچک مناسب نیست.
5. تعمیر و تقویت آن‌ها مشکل است.

دال‌های بادوام

این نوع دال‌ها به‌طورکلی در دبی و چین دیده می‌شود. این دال به‌وسیله‌ی آجرهای مقاوم ساخته‌شده می‌شود. آجر مقاوم آجرهایی توخالی هستند که از بتن ساخته می‌شوند. از بلوک‌های توخالی برای پر کردن فضایی به‌اندازه‌ی ضخامت دال‌ها استفاده می‌شود که مقدار بتن استفاده‌شده را کاهش می‌دهد و ازاین‌رو وزن آن کاهش می‌یابد. این نوع دال در مقایسه با دال معمولی دارای ضخامت بیشتری است. ضخامت دال بادوام 0.27 متر است. روش نصب این دال متفاوت با دال معمولی است و به‌تفصیل در ادامه توضیح داده می‌شود. این یکی از انواع دال بتنی است.

ابعاد آجرهای بادوام به‌صورت زیر است:  40cm x 20cm x 20cm

طریقه‌ی نصب به شرح زیر است:

1. قالب‌بندی انجام‌شده و سپس تخته‌بندی اجرا می‌شود.
2. بلوک‌های مقاوم روی تخته‌ها بافاصله یک آجر و بر همه‌ی قسمت‌های آن قرار می‌گیرند.
3. شکاف بین آجرها شیار نامیده می‌شود. تقویت به‌صورت تعبیه یک تیر در این شیارها انجام می‌شود.
4. پس از تشکیل شیارها، شبکه‌ی فولادی مسطح بر روی کل محوطه دال‌ها و روی شیارها قرار می‌گیرد.
5. نهایتاً عملیات بتن‌ریزی بر روی دال‌ها انجام می‌شود.

موارد استفاده

این دال در محل‌هایی استفاده می‌شود که در آن درجه حرارت بسیار بالا است. به‌منظور مقاومت بیشتر در برابر درجه حرارت بالا، ضخامت دال را افزایش می‌دهند. از ورود گرمایی که از دیوارها می‌آیند با استفاده از آجرهایی مخصوص که دارای ترموکول هستند جلوگیری می‌شود. ترموکول بهترین جاذب نور خورشید است.

مزایا

1. کاهش وزن دال با کاهش مقدار بتن مورداستفاده در زیر محور خنثی (تار خنثی).
2. سهولت در ساخت‌وساز، خصوصاً هنگامی‌که همه‌ی تیرها توکار هستند.
3. مناسب برای دهانه‌ها 5 متر با بار متوسط: بیمارستان‌ها، ساختمان‌های اداری و مسکونی.
4. عایق بهینه‌ صدا و گرما.

معایب

1. در صورت بی‌احتیاطی، واحدهای آجرهای توخالی ممکن است در حین حمل‌ونقل آسیب ببینند.
2. برای فضاهای کوچک مناسب نیستند.
3. برای تعمیر و تقویت آن دشوار است.

دال‌های مقاوم نیز به دو نوع یک‌طرفه و دوطرفه تقسیم می‌شوند.

دال مجوف

دال مجوف یک سقف یا کف بتنی تقویت‌شده است که حاوی شبکه‌های مربعی با وجوه عمیق است. این نوع دال به‌طور عمده در ورودی هتل‌ها، مراکز خرید و رستوران‌ها به‌منظور خلق نمایی مطلوب و همچنین نصب روشنایی مصنوعی استفاده می‌شود. 

هنگامی‌که قالب‌ها برداشته می‌شوند، سوراخ‌ها و حفره‌هایی در دال مشاهده می‌کنیم. ابتدا باکس‌ها PVC بر روی تخته‌ها قرار داده می‌شوند و سپس تقویت‌کننده‌ها بین باکس‌ها و شبکه‌ی فولادی روی آن قرار داده می‌شود و سپس بتن‌ریزی انجام می‌شود. پس از گیرش بتن، قالب برداشته می‌شود اما پوشش PVC برداشته نمی‌شوند. این کار سوراخ‌های توخالی را در آن ایجاد می‌کند که از یک سمت بسته‌اند. دال تخت مجوف بتنی اغلب برای ساختمان‌های صنعتی و تجاری مورداستفاده قرار می‌گیرد درحالی‌که دال تخت مجوف چوبی و فلزی در بسیاری از سایت‌های ساختمانی دیگر استفاده می‌شود. این یکی از انواع دال بتنی است.

موارد استفاده

دال تخت مجوف نوعی دال با سوراخ‌هایی در زیر آن است که ظاهری مانند قالب به آن می‌دهد. آن‌ها معمولاً در محل‌هایی استفاده می‌شوند که فضای بزرگ مورد نیاز است (ازجمله سالن‌های کنفرانس و سالن‌های سینما) و هدف حذف ستون‌های بیش‌ازحد است. بدین ترتیب دال‌های ضخیم که بین تیرهای عریض (برای جلوگیری از ایجاد برآمدگی و فرورفتگی به دلایل زیبایی‌شناختی) قرار داده می‌شوند مورد نیاز هستند. هدف اصلی استفاده از این تکنولوژی پایداری آن در برابر ترک و تضعیف است. همچنین دال‌های مجوف نسبت به دال‌های بتنی معمولی بار بیشتری را تحمل می‌کند.

انواع دال‌های تخت مجوف

این نوع دال‌ها بسته به نوع باکس (PVC) به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند که برخی از آن‌ها عبارت‌اند از:

1. سیستم‌های دارای باکس‌های مثلثی
2. دال‌های دارای باکس مربعی

مزایا

1. دال تخت مجوف قادر به حمل بار بیشتری هستند و دهانه‌های طولانی‌تری نسبت به دال‌های تخت دارند، زیرا این سیستم‌ها وزن کمتری دارند.
2. دال تخت مجوف می‌تواند هم در سقف و هم در کف استفاده شود.
3. برای دهانه 7 تا 16 متر مناسب هستند و در صورت استفاده از بتن پس تنیده دهانه‌های بزرگ‌تر نیز امکان‌پذیر است.
4. این سیستم‌ها سبک‌وزن هستند و ازاین‌رو صرفه‌جویی قابل‌ملاحظه‌ای در قالب‌بندی اولیه صورت می‌گیرد، زیرا قالب‌بندی سبک مدنظر است.

معایب

1. دال تخت مجوف در پروژه‌های ساختمانی معمول استفاده نمی‌شود.
2. قالب‌بندی قطعات پیش‌ساخته بسیار پرهزینه است و ازاین‌رو تنها زمانی مقرون‌به‌صرفه است که کاربرد آن‌ها در مقیاس وسیع مدنظر باشد.
3. ساخت‌وساز آن نیاز به نظارت جدی و نیروی کار ماهر دارد.

دال‌های گنبدی

 این نوع دال به‌طورکلی در معابد، مساجد، کاخ‌ها و غیره کاربرد دارد. دال گنبدی بر روی دال‌های معمولی ساخته می‌شوند. ضخامت دال گنبدی 0.15 متر است. گنبدها شکل نیمه دایره‌ای دارند و تخته‌بندی روی دال‌های معمولی به‌صورت گنبدی شکل انجام می‌شود و سپس بتن‌ریزی انجام‌شده و در نتیجه گنبد تشکیل می‌شود. این دال یکی از انواع مختلف دال بتنی است.

دال‌های شیب‌دار سقف

این دال یک دال شیب‌دار است که عموماً در استراحتگاه‌ها برای یک ایجاد منظره طبیعی استفاده می‌شود. در مقایسه با مصالح معمول ساخت سقف، ورق‌های کاشی مورداستفاده در این نوع دال‌ها، بسیار سبک‌وزن هستند. این کاهش وزن سبب کاهش مصرف چوب یا فولاد در سازه‌ها می‌شود که خود صرفه‌جویی قابل‌توجه در هزینه‌ها را به دنبال دارد. این ورق‌های سفالی مخصوص به هر پروژه ساخته می‌شوند و موجب صرفه‌جویی در هزینه‌های اجرایی و کاهش ضایعات می‌شوند. ضخامت دال بسته به کاشی‌های مورداستفاده ممکن است 2 تا 8 اینچ باشد. این دال یکی از انواع دال‌های بتنی است.

 مزایا

1. آب باران را بهتر خارج می‌کند.
2. یک فضای داخلی و یا یک اتاق در زیر آن تشکیل می‌شود.
3. احتمال چکه کردن آن کمتر است.
4. شیروانی حاصله یک شیروانی استاندارد است و مصالح مورداستفاده در آن ارزان‌تر هستند.

معایب

1. این نوع دال‌ها برای دهانه‌ها طولانی توصیه نمی‌شوند.
2. تعمیرات لوله‌کشی یا سیم‌کشی برق بر روی دال دشوار است.

دال دارای قوس

این دال معمولاً در ساخت پل‌ها استفاده می‌شود. دو نوع بار بر پل‌ها وارد می‌شود، بار ناشی از حرکت وسایل نقلیه و بار وارده توسط باد. این دال‌ها در مکان‌هایی مورداستفاده قرار می‌گیرند که لازم است بار باد منتقل شود. اگر انحنایی طولانی سر راه دال‌ها وجود داشته باشد، از این دال‌ها استفاده می‌شود. این دال‌ها از سقوط پل به علت بار شدید وارده توسط باد جلوگیری می‌کند. این دال‌ها در گذشته از سنگ یا آجر ساخته می‌شدند اما امروزه از بتن یا فولاد تقویت‌شده ساخته می‌شوند. این مواد جدید، ساخت پل‌های کمانی طولانی‌تر را ممکن می‌کنند. این دال یکی از انواع دال بتنی است.

دال پس تنیده

دالی که پس از ساخت آن تنیده می‌شود دال پس تنیده نام دارد. آرماتورها برای مقاومت در برابر فشردگی تعبیه می‌شوند. در دال‌های پس تنیده، آرماتورها با تاندون‌های کابلی / فولادی جایگزین می‌شوند.

پس تنیدگی موجب غلبه بر ضعف طبیعی بتن در برابر کشش و استفاده بهتر از مقاومت آن در برابر فشار می‌شود. این اصل به‌راحتی با نگه‌داشتن چندین کتاب در کنار هم با فشردن آن‌ها به یکدیگر قابل‌درک است. با اعمال چنین فشاری می‌توان از وجود سفتی و قدرت مورد نیاز برای اطمینان از یکپارچگی آن اطمینان حاصل کرد. در سازه‌های بتنی، پس تنیدگی با قرار دادن تاندون‌ها / کابل‌های فولادی با کشش بالا در عضو قبل از بتن‌ریزی به دست می‌آید.

 وقتی بتن به مقاومت موردنظر می‌رسد، تاندون‌ها توسط جک‌های هیدرولیکی مخصوصی کشیده می‌شوند و با استفاده از گیره‌های انتهایی طراحی شده مخصوص در انتهای هر تاندون در حالت کشش نگه‌داشته می‌شوند. این کار باعث ایجاد کشش در لبه‌ی سازه می‌شود که مقاومت بتن را در برابر تنش‌های کششی افزایش می‌دهد. اگر تاندون‌ها به شکل مناسبی به حالت منحنی دربیایند، علاوه بر فشار در دورتادور، مجموعه‌ای مفید از نیروهای رو به بالا (نیروهای متعادل‌کننده بار) وارد خواهند شد که باعث خنثی‌سازی بارهای اعمال‌شده و مصونیت سازه از اثرات جاذبه می‌شود. این دال یکی از انواع دال بتنی است.

در حالت عادی فاصله بین میلگردها 4 اینچ تا 6 اینچ است، درحالی‌که در دال‌های پس تنیده این فاصله بیش از 2 متر است.

مزایا

1. این امکان وجود دارد که بتوان دال‌ها و سایر بخش‌های سازه‌ای را نازک‌تر ساخت.
2. امکان ساخت دال در خاک‌های تراکم پذیر و نرم را فراهم می‌کند.
3. مانع گسترش ترک‌های ایجادشده می‌شود.
4. دال‌های پس تنیده بهترین روش برای ساخت سازه‌های مقاوم‌تر باقیمت بهتر می‌باشند.
5. ترك انقباضی را كاهش می‌دهد یا از بین می‌برد، بنابراین هیچ‌گونه اتصالات اضافی نیاز نیست.
6. امکان طراحی دهانه‌های طولانی‌تر در عضوهای مرتفع مانند طبقه‌ها یا تیرها را فراهم می‌کند.

معایب

1. دال پس تنیده تنها می‌تواند توسط متخصصان ماهر ساخته شود.
2. مشکل اصلی استفاده از آن این است که اگر در هنگام ساخت آن احتیاط نشود، ممکن است منجر به حوادث بعدی شود. در بسیاری مواقع کارگران سهل‌انگار، شکاف‌های تاندون و سیم‌کشی را پر نمی‌کنند. این شکاف باعث خوردگی سیم‌ها می‌شود که ممکن است ناگهان گسسته شوند و به‌طور غیرمنتظره باعث سقوط شوند.

 دال پیش‌تنیده

این دال که قبل از قرار دادن دال اصلی تنیده می‌شود، دال پیش‌تنیده نام دارد. این دال دارای خصوصیاتی مشابه دال پس تنیده است.

دال دارای کابل‌های معلق

اگر طول دهانه دال بسیار طولانی باشد، از این دال استفاده می‌شود که توسط کابل‌هایی پشتیبانی می‌شود مانند پل لندن، پل Howrah و غیره. معمولاً در ساخت خانه برای هر 4 متر ما از یک ستون استفاده می‌کنیم، درحالی‌که در این دال برای هر 500 متر از یک ستون استفاده می‌کنیم. این نوع دال‌ها در محل‌هایی استفاده می‌شوند که طول دهانه‌ها بیشتر یا ساخت ستون‌ها سخت‌تر است. این دال‌ها به کابل‌ها و این کابل‌ها به ستون‌ها وصل هستند.

دال سقف کوتاه

دالی که در بالای درب‌ها برای تأمین فضایی باهدف ذخیره‌سازی قرار داده می‌شود بام کوتاه نامیده دارد. این دال از همه طرف بسته و از یک طرف باز است. این دال در زیر دال اصلی و در بالای سطح آستانه درب قرار می‌گیرد. این نوع دال بتنی در خانه‌ها استفاده می‌شود.

دال پیش‌آمده

دالی که یک طرف آن ثابت و طرف دیگر آن آزاد است. این نوع دال‌ها معمولاً در هتل‌ها، دانشگاه‌ها و غیره استفاده‌شده است تا از این قسمت به‌عنوان بخش بارگیری یا تخلیه بار استفاده شود. این دال یکی از انواع دال بتنی است.

 دال همکف / دال روی زمین

دالی که روی سطح زمین ایجاد می‌شود، دال همکف نامیده می‌شود. این نوع دال در کف زیرزمین استفاده می‌شود.

دو نوع دال همکف وجود دارد:

1. معمولاً پس از نصب تیرهای زیرستون‌ها، ماسه به ارتفاع 0.15 متر ریخته می‌شود و پس از آن سطح شن و ماسه صاف می‌شود. سپس PCC تا ارتفاع ستون‌ها روی ماسه ریخته می‌شود. این یک راه مقرون‌به‌صرفه برای ساخت دال همکف است که به‌طور عمده در هند استفاده می‌شود.
2. در ساختمان‌های بلند پس از ساخت تیرهای زیرستون، بررسی وجود موریانه بین تیرها انجام می‌شود و سپس ورق پلی‌اتیلن برای دور کردن موریانه‌ها در داخل دال تعبیه می‌شود و سپس نصب شبکه فولادی و بتن‌ریزی انجام می‌شود. این نوع دال نسبت به نوع قبلی هزینه‌ی بیشتری دربر داشته و نیاز به بتن بیشتری نیز دارد.

دال مدفون

دالی که برای مخفی کردن لوله‌های فاضلاب در کف سرویس بهداشتی قرار داده می‌شود، دال مدفون نامیده دارد. از آنجا که لوله‌های آب در زیر کف پنهان می‌شوند، برای جلوگیری از نشت باید اقدامات لازم صورت گیرد. پس از کارگذاری لوله‌های فاضلاب در دال، دال با زغال‌سنگ یا قطعات شکسته‌ی آجر پر می‌شود.

دو نوع دال مدفون وجود دارد:

1. دالی که زیر سطح نرمال کف در عمق 200 تا 300 میلی‌متری نصب می‌شود و با قطعه‌های شکسته آجر پر می‌شود، دال مدفون نامیده می‌شود.
2. دالی که بالای سطح نرمال کف و در ارتفاع 200 تا 300 میلی‌متری نصب می‌شود و با قطعه‌های شکسته آجر یا زغال‌سنگ پر می‌شود، دال مدفون نامیده می‌شود.

دال‌های متفرقه

چاجا (chajja) یا لافت (Loft)

این نوع چاجا (دال) در اتاق‌های نشیمن و آشپزخانه برای نگهداری لوازم منزل تعبیه می‌شود. اختلاف معمول بین دال بام کوتاه و چاجا، این است که دال بام کوتاه لوازم خانه را پنهان می‌کند، درحالی‌که چاجا یا لافت این کار را نمی‌کند. لوازم خانه در معرض دید بوده و در فضای بالای درب جای داده می‌شوند. این دال یکی از انواع دال بتنی است.

دال آشپزخانه

این دال به‌عنوان سکوی آشپزخانه و برای قرار دادن اجاق‌گاز و سایر لوازم آشپزخانه استفاده می‌شود. عرض آن 0.5 متر و طول دیواره و ضخامت آن 2 اینچ است.

نعل درگاه

دال‌های نعل درگاهی در داخل دیوار ساختمان و بالای درب‌ها و پنجره‌ها قرار می‌گیرند تا بار وارده از سمت بالا را مهار کنند. این دال‌ها دو نوع هستند:

نعل درگاهی پیش‌ساخته، دال نعل درگاهی که در کارخانه‌ها تولید می‌شوند، نعل درگاهی پیش‌ساخته نامیده می‌شود.

درجا، دالی که در محل ساخته می‌شود، نعل درگاهی درجا نامیده می‌شود. طول آن بیشتر از طول درب است و هم‌عرض دیوار است، ضخامت آن 0.1 متر است.

دال سایبان

دال سایبان در خارج از ساختمان در بالای درها و پنجره‌ها قرار داده می‌شوند. این دال از نفوذ آب باران به داخل و تابش مستقیم خورشید جلوگیری می‌کند. این دال یکی از انواع دال‌های بتنی است.

منبع

نوشته شده توسط تیم مترجمین موسسه 808

اگر دوست دارید به تیم مترجمین 808 بپیوندید، با ما تماس بگیرید.

دریافت فایل PDF مقاله برای اعضای VIP رایگان است. سایر کاربران با پرداخت ۵۰۰ تومان می توانند اقدام به دریافت این فایل کنند.