مقاله تحلیلی: فرآیند ساخت دیوار بتنی

ساخت دیوارهای بتنی یک مرحله مهم در ساخت یک ساختمان به شمار می‌آید. این عضو به‌صورت یک سازه باربر و باهدف انتقال بار از کف به دیوار زیرین یا پی و همچنین تقسیم فضاها در ساختمان‌های چندطبقه ساخته می‌شود. علاوه بر این، دیوار بتنی یک المان سازه‌ای مطلوب در نواحی زلزله‌خیز محسوب می‌شود، زیرا عملکرد مطلوبی را در طی وقوع زلزله نشان می‌دهد.

بدین ترتیب این المان ایمنی ساختمان را کنترل می‌کند. به همین دلیل لازم است تا توجه زیادی در طی ساخت آن به عمل آید. درنهایت، به‌جز فرآیند ساخت مناسب، مصالح استفاده‌شده جهت ساخت دیوار بتنی نقش مهمی را جهت بهبود عملکرد دیوار در طی دوره عمر آن ایفا می‌کنند.

مصالح استفاده‌شده در ساخت دیوار بتنی

مصالح مختلفی در ساخت دیوارهای بتنی مورداستفاده قرار می‌گیرند. این مصالح باید مطابق با آیین‌نامه‌ها و مقررات مرتبط مانند الزامات ACI ۳۱۸-۱۴ باشند:

1. سیمان، انواع مختلف سیمان در دسترس قرار دارند که سیمان پرتلند شناخته‌شده‌ترین نوع آن است.
2. سنگ‌دانه
3. ماسه
4. افزودنی‌های بتن
5. آرماتورهای فولادی
6. اجزای قالب‌بندی؛ چوب، فولاد، آلومینیوم، پلاستیک، ترکیبی از سیمان و عایق فوم یا ترکیبی از سیمان و تکه‌های چوبی

تجهیزات استفاده‌شده در ساخت دیوار بتنی

• ماشین‌های اختلاط و انتقال بتن
• ابزارهای متراکم سازی بتن و پرداخت نهایی آن
• تجهیزات ایمنی برای کارگران

فرآیند ساخت دیوار بتنی

۱. آرماتور گذاری

به‌طورمعمول درصورتی‌که ضخامت دیوار کمتر از ۱۰۰ میلی‌متر باشد، آرماتور گذاری در یک لایه صورت می‌گیرد. بااین‌حال، درصورتی‌که ضخامت دیوار بیشتر از ۲۰۰ میلی‌متر باشد باید آرماتور گذاری در دو لایه انجام شود.

آرماتور گذاری در دیوار به‌صورت افقی و عمودی در یک الگوی شبکه‌ای مطابق با نقشه‌های طراحی انجام می‌شود. ارماتور گذاری باید با بیشترین دقت مطابق با مشخصات تعیین شده اعم از اندازه و فاصله میلگردها و کاور بتن صورت گیرد.

آرماتورها در ناحیه تحت کشش دیوار قرار می‌گیرند. پس از قرارگیری کامل میلگردها، عملیات قالب‌بندی آغاز می‌شود.

آرماتور گذاری باید به نحوی صورت گیرد که طول آرماتورها، درزهای اجرایی را نیز پوشش دهند. به این شکل اختلالی در مقاومت به دلیل عدم میلگرد گذاری در مقطعی از دیوار (درزها) ایجاد نمی‌شود. علاوه بر این، این میلگردها به میلگردهای طرف دیگر متصل شده و موجب ایجاد همپوشانی در یک فاصله مشخص می‌شوند. لازم است تا این همپوشانی برای انتهای آرماتورها و میلگردهای فولادی گوشه ایجاد شود.

نکات ایمنی در حین قرارگیری میلگردهای تقویتی

جهت حفظ ایمنی کارگران در حین آرماتور گذاری، چند توصیه خاص وجود دارد که لازم است مدنظر قرار گیرند:

• قرار دادن کلاهک در انتهای بیرون زده میلگردهای تقویتی
• خم کردن آرماتورها به‌نحوی‌که انتهای بیرون زده به‌صورت قائم به‌طرف بالا قرار نگیرد.
• درصورتی‌که کارگران در ارتفاع بیشتری از میلگردها مشغول به کار باشند، باید اقدامات ایمنی در راستای جلوگیری از سقوط کارگران و حفظ جان آن‌ها انجام شود.

۲. قالب‌بندی دیوار بتنی

• قالب‌بندی مرحله بعدی ساخت دیوار بتنی پس از نصب میلگردها محسوب می‌شود.
• چندین نوع قالب‌بندی برای ساخت دیوار مورداستفاده قرار می‌گیرد که ازجمله آن‌ها می‌توان به قالب‌های چوبی، آلومینیومی و پلاستیکی اشاره کرد.

• لازم است تا کیفیت دیوار ساخته‌شده در حین انتخاب سیستم قالب‌بندی در نظر گرفته شود. بااین‌حال، ساخت دیوار باکیفیت بالا نباید موجب کاهش سرعت پروژه و افزایش هزینه‌های آن شود.
• عموماً، قالب‌های چوبی در محل پروژه نصب می‌شوند.
• سیستم‌های قالب‌بندی پیش‌ساخته نیز جهت ساخت دیوارهای بتنی مورداستفاده قرار می‌گیرند.
• در سیستم‌های قالب‌بندی که از جنس چوب با قاب فلزی یا تماماً فلزی ساخته می‌شوند، اتصال هر بخش از طریق یک سیستم قلاب و گیره صورت می‌گیرد.
• مقاطع قالب‌بندی پیش‌ساخته در اندازه‌ها و شکل‌های مختلفی وجود دارند. در برخی از موارد قالب‌هایی با اندازه‌های خاص برای برخی از پروژه‌ها ساخته می‌شود.
• صرف‌نظر از نوع قالب‌بندی و سیستم آن، قالب‌ها باید از قدرت کافی جهت مقاومت در برابر فشار بتن تازه برخوردار بوده و همچنین لازم است تا کاور بتنی مناسب تعبیه شود. علاوه بر این قالب مناسب موجب جلوگیری از نشت بتن از طریق قالب که خود می‌تواند باعث کاهش کیفیت دیوار بتنی شود، می‌گردد.

۳. درزهای اجرایی در دیوارهای بتنی

• لازم است تا درزهای اجرایی به نحوی ساخته و تعبیه شوند که اثر نامطلوبی بر مقاومت دیوار به همراه نداشته باشند.
• لازم است تا بتن در سطح درزهای اجرایی به‌اندازه کافی زبر باشد تا پیوند مناسب بین بتن جدید و قدیمی شکل گیرد.
• ACI ۳۵۰ حداکثر فاصله بین درزهای اجرایی را ۱۲.۱۹ متر و فاصله بین گوشه دیوار و نزدیک‌ترین درز اجرایی را ۳.۶۵ متر تعیین کرده است.
• حداقل طولی از آرماتور که درون بتن قرار می‌گیرد، ۳۰۵ میلی‌متر در هر دو طرف درز است.

۴. تولید بتن

لازم است تا بتن در واحدهای تولید بتن تحت اقدامات سخت‌گیرانه برای کنترل کیفیت بتن تولیدشده قرار گیرد. پس از آن بتن با استفاده از کامیون‌های حمل بتن یا میکسرها به محل مورد نظر منتقل می‌شود.

۵. بتن‌ریزی

• بتن‌ریزی پس از قالب‌بندی و در صورت بسته بودن کلیه قلاب‌ها و گیره‌های آن آغاز می‌شود.
• باید اقدامات مناسبی در جهت جلوگیری از نشت بتن در نظر گرفته شود.
• سپس، سطوح داخلی قالب به روغن آغشته می‌شود.
• پس از آن، بتن‌ریزی با استفاده از پمپ یا هر تکنیک مناسب دیگر انجام می‌شود.
• لازم است بتن در حین ریخته شدن متراکم شود به‌طوری‌که بتن دور تا دور میلگردها و گوشه‌های قالب را پر کند.
• درصورتی‌که از قالب‌های درجا استفاده شود، لازم است تحکیم بتن با استفاده از ارتعاش داخلی انجام شود.

بااین‌حال درصورتی‌که بتن از نوع خود متراکم باشد، تنها از ویبراتور میله‌ای (پین) جهت تراکم بتن استفاده می‌شود؛ بنابراین، هیچ ارتعاش داخلی جهت متراکم کردن بتن خود تحکیم موردنیاز نخواهد بود.

۶. برداشتن قالب‌ها

قالب‌ها را می‌توان ۱ تا ۲ روز  بعد از بتن‌ریزی برداشت. برداشتن قالب‌های دیوار بتنی باید با احتیاط لازم صورت گیرد. در ساختمان‌های مسکونی که امکان عمل‌آوری بتن با هوای گرم وجود دارد، می‌توان قالب‌ها را زودتر برداشت. این موضوع موجب افزایش سرعت ساخت‌وساز می‌شود.

۷. عمل‌آوری دیوار بتنی

• تکنیک عمل‌آوری و دوره زمانی عمل‌آوری بستگی به شرایط محیطی دارد.
• درصورتی‌که از قالب‌های چوبی درجا استفاده‌شده باشد، لازم است تا دیوار با استفاده از اسپری کردن آب یا هر روش مناسب دیگر مرطوب باقی بماند. قالب‌ ها موجب حفظ رطوبت و بهبود هزینه عمل‌آوری می‌شوند.
• همچنین می‌توان پس از برداشتن قالب از روش‌های عمل‌آوری کاربردی و مناسب بهره برد.
• درصورتی‌که دمای بتن بیش از ۵ درجه سانتی‌گراد باشد، لازم است تا فرآیند عمل‌آوری دست‌کم به مدت ۷ روز ادامه یابد.

منبع

نوشته شده توسط تیم مترجمین موسسه 808

اگر دوست دارید به تیم مترجمین 808 بپیوندید، با ما تماس بگیرید.

دریافت فایل PDF مقاله برای اعضای VIP رایگان است. سایر کاربران با پرداخت ۵۰۰ تومان می توانند اقدام به دریافت این فایل کنند.