مقاله تحلیلی: BIM و ساخت‌ و ساز در آینده

مدل‌سازی اطلاعات ساختمان (BIM)، ابزاری ارزشمند است که در اختیار هر فردی که به نحوی در ساخت‌وساز فعالیت می‌کند، قرار می‌گیرد. شکی نیست که در سال‌های پیش رو مفهوم کار مشارکتی بیش‌ از پیش موردتوجه قرار خواهد گرفت. به همین دلیل لازم است که همه افراد شاغل در این صنعت آگاهی لازم نسبت به سطوح مختلف BIM را داشته باشند. قبل از اینکه جلوتر برویم، باید به این موضوع بپردازیم که BIM واقعاً چیست؟

BIM چیست؟

همان‌طور که قبلاً گفته شد، BIM مدل‌سازی اطلاعات ساختمان است. به عبارت ساده، BIM به روش همکاری برای انجام کار اشاره دارد که مبتنی بر تولید و تبادل داده و اطلاعات بین بخش‌های مختلف یک پروژه است. با استفاده از اطلاعات می‌توان کل چرخه ساختمان را از مفهوم تا پایان ساخت مدیریت کرد. اولین بار در دهه ۹۰ میلادی بود که توجه‌ها به سمت BIM جلب شد. BIM در طی دهه‌های گذشته پیشرفت چشمگیری داشته است.

در BIM سطوح مختلفی از همکاری برای پروژه‌های ساختمانی وجود دارد. این سطوح، به‌عنوان سطوح تکامل BIM شناخته می‌شوند. هر چه از سطحی به سطح دیگر برویم، همکاری بین طرفین افزایش می‌یابد.

سطح صفر (همکاری کم)

این سطح ساده‌ترین گام فرآیند تولید اطلاعات است. در این سطح عملاً هیچ‌گونه همکاری وجود ندارد. در این مرحله، تولید و به اشتراک‌گذاری اطلاعات با کمک کاغذ و پرینت گرفتن انجام می‌شد. در این فاز تولید و به اشتراک‌گذاری اطلاعات به‌وسیله کاغذ و بدون اسناد الکترونیکی تعاملی انجام می‌شود. از نقشه‌های CAD در این سطح استفاده می‌شود اما هیچ مدل اطلاعاتی اشتراک‌گذاری نمی‌شود. در حال حاضر صنعت از این مرحله پا را فراتر گذاشته است و به سمت فازهایی با همکاری بیشتر در جهت تولید و توزیع اطلاعات ضروری پیش می‌رود.

سطح یک (همکاری نسبی)

بسیاری از شرکت‌ها در حال حاضر در این سطح فعالیت می‌کنند. در این سطح از محیط‌های داده مشترک (CDE) استفاده می‌شود. CDE یک محیط آنلاین اشتراکی است که همه داده‌های ضروری پروژه از این طریق جمع‌آوری و مدیریت می‌شوند. از نرم‌افزارهایی مانند Aconex و Viewpoint می‌توان به‌عنوان CDE استفاده کرد. معمولاً این پیمانکار است مه مدیریت CDE می‌پردازد. در چند کلمه می‌توان گفت، سطح یک بر تغییر CAD به المان‌های اطلاعاتی دوبعدی و سه‌بعدی تمرکز دارد. باوجود محیط داده مشترک، مدل‌های تولیدشده بین عوامل درگیر مختلف توزیع می‌شود.

سطح دو (همکاری کامل)

تمرکز اصلی این سطح بر شیوه اشتراک‌گذاری اطلاعات در بین همه اعضای مختلف پروژه است. دو بعد جدید که مربوط به مدیریت پروژه هستند، در این سطح معرفی می‌شوند. 4D مربوط به مدیریت زمان و 5D مربوط به محاسبه بودجه است. همکاری هسته بیم در سطح دو است. بااین‌وجود نیازی نیست که همه افراد روی مدل‌های CAD سه‌بعدی مشابه کار کنند. برعکس، هر کس می‌تواند از یک مدل CAD استفاده کند.

نکته مهم وجود یک نوع فایل معمول (به‌طور مثال IFC) است که حاوی همه اطلاعات طراحی باشد؛ به‌عبارت‌دیگر ما در مورد یک مدل همکاری کامل که بین طرفین پروژه کاربرد دارد صحبت می‌کنیم. به‌این‌ترتیب همه افراد درگیر در پروژه کی توانند کلیه اطلاعات موجود را مشاهده و یا تغییراتی در آن‌ها اعمال کنند. به همین ترتیب می‌توان مدل متحدی از BIM ایجاد کرد. در آخر نکته مهم این است که نرم‌افزارهای CAD مورداستفاده امکان ارسال فایل‌های معمول (IFC یا COBie) را داشته باشند.

کشورهایی همچون انگلیس درحال حاضر در این سطح فعالیت می‌کنند. پیش‌تر دولت انگلیس اعلام کرده بود که هر پروژه عمومی باید تا سال ۲۰۱۶ از این سطح بیم استفاده کند.

سطح سه (یکپارچگی کامل)

این سطح از بیم هدف نهایی صنعت ساخت‌وساز است. نکته اصلی این سطح، یکپارچگی کامل اطلاعات در یک محیط ابری است. این هدف با استفاده از یک مدل به اشتراک گذاشته معمول به دست می‌آید. این مدل در اختیار هر فردی که با پروژه درگیر است، قرار دارد. این افراد می‌توانند مدل را ویرایش یا چیزی به آن اضافه کنند. انتظار می‌رود که یعد جدیدی اضافه شود که بر مدیریت چرخه عمر ساختمان تمرکز دارد. ابعاد مربوط به زمان و هزینه که قبلاً بیان شد، همچنان وجود دارند.

نتیجه‌گیری

روشن است که BIM دریچه‌ای جدید به اسم قابلیت تعامل متقابل در صنعت ساخت‌وساز باز می‌کند. شکی نیست که باید راهی طولانی و سخت را پشت سر گذاشت. خوشبختانه قدم‌های مهم این مسیر در چند دهه اخیر برداشته‌شده است و ازاین‌رو آینده روشن‌تری در انتظار صنعت ساخت‌وساز خواهد بود.

منبع

نوشته شده توسط تیم مترجمین موسسه 808

اگر دوست دارید به تیم مترجمین 808 بپیوندید، با ما تماس بگیرید.

دریافت فایل PDF مقاله برای اعضای VIP رایگان است. سایر کاربران با پرداخت ۵۰۰ تومان می توانند اقدام به دریافت این فایل کنند.