آمایش سرزمین، شامل شهرسازی و توسعه، برنامهریزی و سازمان دادن به نحوه اشتغال فضا، تعیین محل سکنای انسانها، محل فعالیت و تجهیزات و کنشهای بین عوامل گوناگون نظام اجتماعی- اقتصادی است. این رشته برنامهریزی کلان نیروهای اقتصادی، طبیعی و انسانی را مد نظر دارد. از این رو متمرکز کردن منابع، ایجاد فرصتهای مناسب برای شهرهای متوسط، کمک به شهرهای کوچک ومناطق روستایی و تدوین سیاستهای توسعه منطقهای، از جمله سایر موضوعات مورد بحث در این رشته میباشد.
هدف از آموزش این رشته، تربیت متخصصانی است که ضمن کسب اطلاعات فنی، روحیه پویایی را نیز در خود گسترش دهند این رشته به مطالعه عوامل مختلف که در آمایش سرزمین نقش دارند، میپردازد. این عوامل عبارتاند از: - سیاست - اقتصاد - فرهنگ - جمعیت و مهاجرت و فضا - محیط روستایی - محیط شهری - زیر بنا - جامعه - شیوههای برنامهریزی - تکنولوژی
هدف کلی آمایش سرزمین عبارت است از سازماندهی فضا بهمنظور بهرهوری مطلوب از سرزمین در چارچوب منافع ملی. آمایش سرزمین زیربنای سازماندهی توسعه منطقهای است و به بیانی دیگر ابزار اصلی برنامهریزی و تصمیمگیریهای منطقهای و ملی است.
مهمترین خصوصیات آمایش سرزمین، جامعنگری، دوراندیشی، کلگرایی، کیفیتگرایی و سازماندهی فضای کشور است. هدف آمایش سرزمین، توزیع بهینه جمعیت و فعالیت در سرزمین است، بهگونهای که هر منطقه متناسب با قابلیتها، نیازها و موقعیت خود از طیف مناسبی از فعالیتهای اقتصادی و اجتماعی برخوردار باشد و جمعیتی متناسب با توان و ظرفیت اقتصادی خود بپذیرد.
در بحث آمایش سرزمین، مقوله «فضا» و تحلیل قانونمندیهای حاکم بر شکلگیری آن، کلیدیترین نقش را در برنامهریزی دارد.
بهطور کلی در مورد فضا برداشتها و تعابیر مختلفی وجود دارد، اما در مجموع میتوان گفت فضا دربرگیرنده و حاصل روابط متقابل اقتصادیـاجتماعی بخشی از جامعه در محیط مشخصی از سرزمین است و سازمان فضایی تبیین روابط بین انسان و فضا و فعالیتهای انسان در فضا است. سازمان فضایی سیمای کلی و چگونگی پراکندگی و اسکان جمعیت و توزیع استقرار و ساختار اقتصادی ـ اجتماعی و کنشهای متقابل بین آنها را مشخص میسازد.
مطالعات فضایی هریک از مناطق کشور عزیزمان ایران بر اساس مطالعه پتانسیلها ی موجود و بالقوه نیروی انسانی ، منابع کاری و سرمایهای و غیره ، تنها استراتژی و راهبردی است که براساس توجه اساسی به امکانات زیست محیطی آن منطقه و حفظ و نگهداشت آن ، توسعه پایدار را ممکن می سازد . راهکار عقلایی در این است که مسئولین بلند پایه مملکت ، ابزار و امکانات لازم برای مطالعات فضایی هریک از مناطق کشورمان را در اختیار متخصصین و صاحب نظران آمایش سرزمین ، برنامه ریزی منطقه ای و محیط زیست و غیره قرار بدهند تا با انجام این مطالعات راهکارهای لازم برای هرچه زودتر رسیدن به هدف توسعه تعالی و پایدار در کنار نگهداشت و حفظ محیط زیست عملی گردد . : http: //www.abkhiz-lu.blogfa.com